10. Merlinka festival, uprkos svemu
Jubilarni, deseti Međunarodni festival queer filma “Merlinka” prikazaće od 6. do 9. decembra u Domu omladine Beograda više od sto filmova iz 35 zemalja, uz fokus na nemačku kinematografiju, a sloganom “Uprkos svemu” podsetiće na istrajnost kojom je u protekloj deceniji pokušavao da kroz umetnička ostvarenja približi najširoj javnosti tabuizirane teme položaja i života pripadnika LGBT zajednice.
“Uprkos svemu” znači da nije bilo lako doći do dvocifrenog broja festivalskog izdanja, rekao 4. decembra na konferenciji za novinare direktor “Merlinke” Predrag Azdejković, koji je naglasio da je važno da “Merlinka” ne bude “gej geto”, već se otvara i prema strejt publici. Festival je tako postao svojevrsni “geto ljubitelja dobrih filmova”, rekao je Azdejković, ističući da su mnogi od filmova, koji će biti premijerno prikazani u Srbiji, nagrađivani na najprestižnijim svetskim festivalima poput Berlinala, Kana i Sandensa.
Festival otvara dugoočekivana premijera filma “Srećni princ”, rediteljski debi glumca Ruperta Evereta koji predstavlja dirljivu dramatizaciju poslednjih godina izgnanstva velikog pisca Oskara Vajlda i moćnu alegoriju strasti i iskupljenja, a prikazan je na Berlinalu i Sandensu.
Azdejković je izdvojio i paragvajski film “Naslednice” (Marcelo Martinessi), koji je dobio više od 30 nagrada na svetskim festivalima, počev od Srebrnog medveda za najbolju glumicu (Ana Brun), nagrade “Alfred Bauer” i nagrade FIPRESCI na 68. Berlinalu. Takođe, skrenuo je pažnju na nagrađivani argentinsko-čileanski film “Merlinka” Martina Rodrigeza Redonda, te na francuski “Nož + srce” (Yann Gonzales) sa Vanesom Paradi u glavnoj ulozi, kojim će deseti festival “Merlinka” biti svečano zatvoren, uz dodelu nagrada i nastup Ivane Rašić – Sajsi MC i Tijane Rašić.
Među više od sto igranih, dokumentarnih i kratkih filmova je i irski “Vita i Virdžinija” o ljubavnom životu Virdžinije Vulf, zatim u Keniji zabranjivani film “Rafiki”, tajvanski “Legenda o kamenu”, brazilski “Tvrdokorna farba”…
Fokus desete “Merlinke” je na nemačkoj queer kinematografiji i filmovima na nemačkom jeziku, počev od “Srećnog princa”, rađenog u koprodukciji sa više evropskih zemalja, preko filma “Rafiki” o dve devojke koje odbijaju postanu poslušne kenijske supruge, nemačko-francuskog “Vazduha” u režiji Anatola Šustera, do dokumentarca provokativnog reditelja Roze fon Praunhajma “Preživeti u Nojkelnu”. Biće prikazan i austrijski film “Ja, životinja” (Katharine Muckstein), nagrađen na Filmskom festivalu u Cirihu, te desetak kratkih filmova.
Direktor Gete instituta u Beogradu Frank Bauman izrazio je zadovoljstvo dugogodišnjom saradnjom sa festivalom “Merlinka” i pohvalio izbor filmova koje je sam festival sačinio.
Bauman je napomenuo da danas u Nemačkoj biti gej predstavlja sasvim običnu stvar na koju se niko neće osvrnuti, kako u političkom, tako i u kulturnom životu. Čak suprotno, homofobične izjave su one koje mogu uništiti i uspešne karijere, rekao je Bauman, navodeći slučaj jedne nemačke ministarke koja je nedavno opisala istopolne brakove, koji su inače zakonom dozvoljeni, kao nešto što nije normalno. Usledile su oštre reakcije i vlade, i medija, i najšire javnosti, koje bi mogle da dovedu u pitanje i njenu dalju političku karijeru.
Uz fokus na nemačku kinematografiju, deseto izdanje “Merlinke” posebno je posvećeno i dijaspori koja vredno snima, pa će publika tako videti američko-kineski film “Mali Majlo” koji je režirao Drago Lazetić i kanadski film “Švarci” u režiji Aleksa Vujoševića. Obojica će biti gosti festivala, izjavio je Azdejković, najavljujući na svečanom otvaranju nastup Bojane Stamenov, predstavnice Srbije na Evroviziji 2015 i Dajane Ho, beogradske dreg kraljice.
Među premijernim naslovima “Merlinke” je i dokumentarni video reditelja Želimira Žilnika “Među ljudima: Život i gluma” koji je snimao naturščike koji su često akteri njegovih ostvarenja, a 8. decembra razgovaraće tim povodom sa publikom.
Organizatori “Merlinke” najavili su i druge mnogobrojne goste - autore, reditelje, glumce i producente, među kojima su britanski producent Peter Milar (tajvanski film Legenda o kamenu), austrijski glumac Gregor Kolhofer (Mathias), reditelj Drago Lazetić (Mali Majlo), rediteljke Maša Zia Lenardič i Anja Wutej (slovenačko-nemački film Diskonektovana), reditelj Jan-Peter (nemački film Rick), reditelj Branislav Kostić (srpski kratki film Zid), poducentkinja Naho Kawakatsu (japanski film Stari narcis)…
Među gostima iz Nemačke su i članovi žirija Aileen Pinkert iz Festivala queer filma iz Hamburga i Yony Leyser, reditelj i prošlogodišnji dobitnik nagrade za najbolji dokumentarac. O najboljim filmovima (igrani, dokumentarni, kratki, animirani, Noižmaker i specijalna nagrada festivala) odlučivaće i odabraće i Vladana Vasić iz Sarajevskog otvorenog centra, koji organizuje “Merlinka” festival u Sarajevu.
Prvi put ove godine publika će birati najbolji ultra-kratki film (do pet minuta).
Glavni urednik programa DOB-a Dragan Ambrozić istakao je značaj “Merlinke” za senzibilizovanje javnosti za teme LGBT zajednice, koje su ranijih godina bile praćene velikim tenzijama, pa i sukobima na ulicama i sprečavanjem održavanja Parade ponosa. Za promenu takve situacije bila je potrebna politička volja, ali je Ambrozić istakao da je od osnivanja “Merlinke” jedan od ciljeva bio i približavanje queer i LGBT tema javnosti na umetnički način. kroz kvalitetne filmove publika je dobila priliku za emotivan doživljaj te problematike, bez bilo kakvog političkog ili bilo kojeg drugog pritiska.
“Bilo je važno istrajati u tome, a posle deset godina promenila se i društvena klima i percepcija ovih tema”, rekao je Ambrozić, konstatujući da je festival “Merlinka” u tom smislu “odradio ogroman posao za sve”. “Bez bilo kakvih političkih skupova učinio je ovu temu razumljivom običnim ljudima. Ta vrsta senzibilizacije društva neprocenjiva je kada je u pitanju bilo koja marginalizovana socijalna grupa, a ne samo LGBT”, rekao je Ambrozić.
Novina desete “Merlinke” je da će program biti realizovan ne samo u Velikoj sali Doma omladine, već i u drugim prostorima.
U okviru pratećeg programa, najavljena je tribina “Seksualno nasilje – zakon jače(g)”, izložba fotografija “Životi u tranziciji – LGBTQ Srbija” autora Slobodana Ranđelovića, kao i književne večeri “Filmovane queer knjige” i “Domaća queer književnost”.
Festival “Merlinka” održava se od 2009. godine u Domu omladine Beograda u znak sećanja na Vjerana Miladinovića Merlinku, zvezdu Žilnikovog filma “Marble Ass”.
Osim u Beogradu, “Merlinka” ima festivalska izdanja i u Sarajevu, Tuzli, Novom Sadu, Nišu i Podgorici.
Feastivalski sajt je merlinka.com, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
