Kalendar Centra za grafiku za 2019.
Kalendar Centra za grafiku i vizuelna istraživanja “Akademija” za 2019. godinu osmislio je beogradski umetnik Nemanja Nikolić, koji je izdvojio crtež, odnosno sekvencu iz audio/video instalacije “Uncontained Images” sa pet različitih animiranih filmova. Prikaz se oslanja na scene iz britanskog hladnoratovskog filma “Billion Dollar Brain” (1967).
Povodom jubilarnog, 20. kalendara, u Centru za grafiku priređena je kamerna izložba serije crteža koji su deo Nikolićeve instalacije, a prikazuju lokomotivu dok strmoglavo pada u provaliju na karti železničke mreže Jugoslavije.
Prema rečima Nikolića rad “Uncontained Images” rezultat je višegodišnjeg sakupljanja i izdvajanja različitih filmskih segmenata i motiva koji ga fasciniraju. U skladu sa tim, odabrao je kao motive uzburkane morske talase, ruke, voz u pokretu, pretnju pištoljem i poljubac. Oni su, kao i u njegovim prethodnim projektima, kroz crtački proces prenešeni u drugačiji ambijent, odnosno u ovom slučaju, kao i u radu “Panic Book” (2012-2015), nacrtani su na stranicama knjiga iz samoupravnog socijalizma.
Svih pet videa u okviru tog projekta, realizovanog u sklopu 57. Oktobarskog salona 2018. godine, imaju zasebne zvuke koji se u prostoru mešaju i dopunjuju.
U crtačkom i montažnom smislu, najkompleksniji deo te instalacije predstavlja segment koji prikazuje voz u pokretu. On se sastoji od 25 isečaka u kojima je voz sniman iz različitih uglova, u različitim kadrovima, sa različitim položajima kamere itd. Filmska ostvarenja iz kojih te sekvence dolaze su “From Russia With Love” (1963), “The Train” (1964), “The French Connection” (1971), “Emperor of the North” (1973), “Runaway Train” (1985)… Crtane su na knjigama koje su direktno vezane za biografiju Josipa Broza Tita (Vladimir Dedijer, Josip Broz Tito, prilozi za biografiju, 1953; Tito-Partija, 1979), na kompletu knjiga Titovih Sabranih dela (Josip Broz Tito, Sabrana dela, 1981) i na drugim knjigama koje su uticale na oblikovanje ideologije samoupravnog socijalizma, ali i na železničkim mapama SFR Jugoslavije.
Polazna tačka za tu sekvencu bila je scena iz britanskog hladnoratovskog filma "Billion Dollar Brain" (1967) sa Majklom Kejnom u glavnoj ulozi, u kojem je prikazan voz koji gotovo preteći juriša napred sa crvenom petokrakom, slikom Vladimira Iljiča Lenjina i dve ukrštene crvene zastave sa srpom i čekićem. Taj prikaz, prema rečima Nikolića, doživeo je kao gotovo stripsku ilustraciju ideologije poistovećene sa lokomotivom u pokretu. Animacija prikazuje voz koji juriša, pada i prelazi prepreke na koje nailazi.
Za razliku od njegovih prethodnih animiranih filmova, koji imaju linearnu strukturu (početak, vrhunac i kraj), u video-instalaciji “Uncontained Images” narativ je nagovešten, a potencijalni zaplet je prepušten posmatraču. On nastaje između segmenata same video-instalacije. Filmski tok koji se nagoveštava u interakciji tih delova realizuje se u prostoru galerije.
Nemanja Nikolić (1987) je diplomirao na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, na slikarskom odseku, gde trenutno završava doktorski projekat. Samostalno je izlagao od 2010. godine u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda, Galeriji Dix9 Helene Lachermoise u Parizu, Domu omladine Beograda, Galeriji Rima u Kragujevcu, kao i u Umetničkom prostoru U10, čiji je inicijator.
Učestvovao je na velikom broju grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu: Caixa Forum u Madridu i Barseloni, Kunsthal KadE u Amersfortu u Holandiji, Kunstlerhaus u Beču, 56. i 57. Oktobarski salon u Beogradu, Centar savremene umetnosti Crne Gore itd.
Dobitnik je više nagrada, kao što su Nagrada za crtež Fondacije Vladimira Veličkovića, specijalna otkupna nagrada za mural i zidnu instalaciju Rajfajzen banke i galerije 12HUB i Nagrada za inovaciju iz fonda Miloš Bajić.
Njegovi radovi se nalaze u brojnim privatnim i javnim kolekcijama, kao što je ABN AMRO kolekcija u Amsterdamu, Lukas muzej narativne umetnosti u Los Anđelesu, WAP fondacija u Seulu, Ekard kolekcija u Hagu, Kolekcija Oktobarskog salona, Telenor kolekcija u Beogradu, kolekcija Centra za likovno obrazovanje Šumatovačka itd.
Kalendar za 2019. godine izvele su u radionicama Centra za grafiku umetnice/majstori štampe Jelena Milićević i Marija Anđelković, u tehnici litografije, a rađen je u tri boje, u ekskluzivnom tiražu od sto primeraka.
Centar za grafiku pokrenuo je izvavački projekat kalendara u nameri da popularizuje vizuelne umetnosti kroz formu upotrebnog umetničkog predmeta. Mogućnost da se kalendarijum po isteku tekuće godine odstrani, a da grafika bude sačuvana kao trajno umetničko delo, čini tu ediciju posebnom.
Do sada su izvedena dela umetnika različitih generacija poput Vladimira Veljaševića, Srđana Đileta Markovića, Bore Iljovskog, Miodraga Rogića, Dušana Otaševića, Predraga Neškovića, Marije Dragojlović, Zorana Naskovskog, Vladimira Perića, Ivana Šuletića, Dobrivoja Bate Krgovića, Vladimira Nikolića i drugih.
Izložba će biti otvorena do 31. januara 2018.
(SEEcult.org)
