Počeo 10. Festival animiranog filma u Banjaluci

Festival animiranog filma u Banjaluci, otvoren 23. oktobra u Dečjem pozorištu Republike Srpske, predstavlja u jubilarnom, desetom izdanju oko 90 filmova iz celog sveta, od kojih je 45 u glavnom takmičarskom programu.

Direktor Festivala Goran Dujaković izjavio je na otvaranju da pre deset godina, kada je ta manifestacija pokrenuta, animacija gotovo da nije ni postojala kao deo filmske umetnosti u Banjaluci.

“Postepeno smo menjali svijest o animiranom filmu, na neki način stvorili publiku i pokrenuli mlade animatore, i to je definitivno najvećih uspeh Festivala. Besmisleno je da festival postoji, ako ne postoji animirana produkcija”, rekao je Dujaković, ističući da činjenicu da Igor Đurić, student animacije na Akademiji umetnosti, radi animiranu festivalsku špicu, vidi kao ozbiljnu potvrdu da je ostvaren ključni cilj, a to je da se mladi ljudi počnu baviti animiranim filmom na kreativan način.

“Nadam se da će njihov broj biti svake godine sve veći, kako se ne bi brinuli za budućnost animiranog filma na ovim prostorima”, rekao je Dujaković.

Uz glavni takmičarski program, publika će videti do 28. oktobra i deset filmova u dečjoj takmičarskom programu, te 33 ostvarenja u revijalnoj selekciji, uključujući 12 iz Srbije i Hrvatske (ex-YU panorama).

U okviru takmičarskog programa, prve festivalske večeri prikazani su filmovi “And the Moon Stands Still” Julije Rudickaje, produkcija Nemačke, Bjelorusije i SAD, te bosanskohercehovački film “Aždaja” Ivana Ramadana i francuski “Minou” grupe autora.

Među najavljenim filmovima je i nagrađivani hrvatski film autorke Eve Cvijanović “Ježeva kuća”, koji je trijumfovao na nedavnom Festivalu evropskog animiranog filma Balkanima u Beogradu, zatim “The Death, Dad and Son” (Denis Walgenwitz & Winshluss), francuski “Emerge” grupe autora, grčki “Aenigma” Arisa Fatourosa i Antonisa Ntoussiasa, ukrajinski “Prychynna: The Story of Love!” (Andrii Shcherbak), francusko-holandski “Mark Lotterman – Happy” (Alice Saey)...

Festival će premijerno prikazati u Banjaluci prvi bosanskohercegovački dugometražni animirani film “Ptice poput nas” reditelja Faruka Šabanovića i Amele Ćuhara koji je rezultat dugotrajnog rada brojnih domaćih animatora, a inspirisan je knjigom “Govor ptica” Farida al-Din Muhamaad Attara. Šabanović je radio na scenariju sa svetski nagrađivanom scenaristkinjom Oliviom Hetreed i producentkinjom Cat Villiers, koja je bila producent i Oskarom nagrađenog filma Danisa Tanovića “Ničija zemlja”.

Na konkurs jubilarnog Festivala pristiglo je, inače, rekordnih 620 filmova iz 40 država, a prema navodima organizatora, najviše ih je bilo iz Rusije, Poljske, Francuske, Hrvatske, Nemačke, Velike Britanije, SAD i Španije.

Aždaja, Ivan Ramadan

Poseban program posvećen je animiranim filmovima DR Nemačke, koji će pružiti uvid u scenu države koja je prestala da postoji rušenjem Berlinskog zida i ujedinjenjem 1990. godine. Odabrani filmovi nastali su u rasponu od 1959. do 1989. godine u različitim tehnikama - od klasičnih animiranih filmova do eksperimentalne animacije.

Urednik tog programa Urlich Wegenast već je poznat banjalučkoj publici po programu “Animirani film Trećeg rajha” iz 2009.

Na jubilarnom Festivalu posebno će biti predstavljena i rumunska animirana scena, i to programom od 14 savremenih filmova, u selekciji Mihaija Mitrice iz patnerskog festivala Anim’est.

Posebnu prezentaciju imaće i prvi privatni studio animiranog filma na prostoru nekadašnje Jugoslavije – Bikić studio iz Beograda, i to retrospektivom gotovo celokupnog opusa - od otvaranja 1989. godine do gašenja 1998. godine, posle smrti osnivača Veljka Bikića. Bikić studio je tokom postojanja napravio 37 animiranih filmova, veliki broj animiranih reklama, te započeo produkciju prvog dugometražnog animiranog filma u Srbiji “Kapetan Džon Piplfoks”, koji nije nikada završen.

Tradicionalno, Zagrebačka škola animiranog filma biće predstavljena sa dva programa koja priređuje Bajko Hromalić, i to “Animacijom protiv rata”, u okviru koje će biti prikazani filmovi na temu drugačijeg pogleda na rat, te programom “Stranci”, koji obuhvata manje poznate filmovi iz produkcije “Zagreb filma”, na kojima su sarađivali umetnici iz drugih republika nekadašnje Jugoslavije, poput Nikole Majdaka, Dušana Radovića, Ranka Munitića, Dušana Petričića, Rastka Ćirića i drugih.

U tom programu najavljen je i animirani film “Tempo sekondo” koji je u svom prepoznatljivom slikarskom stilu animirao i korežirao bosankohercegovački grafičar Mersad Berber.

Prateći program obuhvata, između ostalog, i niz događaja u oblasti stripa, uključujući promociju projekta i antologijske knjige “Ženski strip na Balkanu” strip-crtačice i animatorke iz Bjelovara Irene Pranjić Jukić.

Planirana su i predstavljanja novih izdanja Udruženja strip autora i obožavalaca stripa RS “Deveta dimenzija”, strip albuma Milorada Vicanovića Maze “Wundervafen” i “Carthago” Christopera Beca i Fafnera.

U žiriju su ove godine Irena Pranjić Jukić iz Hrvatske, Miroslav Jelić iz Srbije i Adanan Ćuhara iz Bosne i Hercegovine.

Na otvaranju Festivala, koji organizuje Asocijacija za vizuelne umjetnosti “Feniks art”, svečano su dodeljene zahvalnice pojedincima i ustanovama koji su proteklih deset godina pomagali festival, među kojima su i Grad Banjaluka, Ministarstvo prosvete i kulture RS, potpredsednik Vlade RS Anton Kasipović, koji je u vreme osnivanja Festivala bio ministar prosvete i kulture, te Bajko Hromalić iz “Zagreb filma”.

Predstavnica Kancelarije specijalnog predstavnika Evropske unije u BiH Alexandra Wagner istakla je značaj te manifestacije i podsetila na podršku EU razvoju filmske umetnosti u BiH, uključujući i festivale.

Povodom jubileja Festivala, u holu Dečijeg pozorišta Srpske otvorena je i izložba i predstavljena publikacija “13 godina svetske animacije u Banjaluci”, a radi se o postavci plakata svih dosadašnjih izdanja Festivala animiranog filma u Banjaluci, kao i revija koje su mu prethodile.

Festival su finansijski podržali Grad Banjaluka (9.000 KM), Ministarstvo prosvete i kulture RS (15.000 KM), te Kancelarija specijalnog predstavnika Evropske unije u BiH, koja finansira štampu kompletnog propagandnog materijala.

Ulaz na sve festivalske programe je besplatan.

Festivalski sajt je banjalukanima.org, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org

(SEEcult.org)