Ribe, bombe i kulturna baština
Izložba podvodnih fotografija “Nevidljivi Sisak - podvodni grad” Marijana Crtalića, s podnaslovom “Ribe, bombe i kulturna baština”, na kojima su zabeleženi prizori na dnu reke Kupe, otvorena je u Galeriji PM (HDLU) u Zagrebu do 25. aprila. Izložba je deo autorovog projekta “Nevidljivi Sisak” u cilju skretanja pažnje javnosti na reku Kupu, koja protiče kroz centar tog grada, a koja do sada nije snimana, a delom je potpuno neistražena, nepoznata struci i javnosti.
Izložba podvodnih fotografija “Nevidljivi Sisak - podvodni grad” Marijana Crtalića, s podnaslovom “Ribe, bombe i kulturna baština”, na kojima su zabeleženi prizori na dnu reke Kupe, otvorena je u Galeriji PM (HDLU) u Zagrebu do 25. aprila.
Izložba je deo autorovog projekta “Nevidljivi Sisak” u cilju skretanja pažnje javnosti na reku Kupu, koja protiče kroz centar tog grada, a koja do sada nije snimana, a delom je potpuno neistražena, nepoznata struci i javnosti.
Izložbom u Zagrebu autor želi da podstakne pojedince i institucije na veći angažman oko zaštite reka i njihovih sadržaja.
Crtalić kaže da nepomućeni sklad reke Kupe, u kojoj žive ribe, rakovi, zmije i alge, narušavaju njegovi sugrađani Siščani koji (ne)legalno love, zagađuju vode i uništavaju arheološke lokalitete, ali takođe, u reku odlažu smeće, bombe i municiju iz nedavnog rata što znači da „za podvodno stanovništvo rat nikad nije prestao“.
“Dno u najužem centru grada sadrži ostatke radionica i kovnica novca, oružja, nakita i ostalih predmeta antičkog grada, a lokaliteti su uništeni viševekovnim kopanjem plovnog puta kao i (ne)legalnim nestručnim istraživanjima. Gomila arheološke građe, osim u privatnim zbirkama, završila je u muzejima Budimpešte, Beča, Zagreba, a verovatno su veće količine ugrađene u razne gradske površine i industrijske zone. Izgled kupskog dna menja se delovanjem rečnih struja i promenama vodostaja.
Pre dve godine Kupa je otkrila ostatak drvenog sojeničnog zida, a vrhunac je bio otkriće keltskog čamca izdubljenog u deblu. Ti objekti, za malog vodostaja su u plićaku, a čamac je nasut i velikim kamenjem.
Riječne turbulencije, a i kupači, već su bitno oštetili navedene nalaze. Veliki broj riba, rakova, a naročito zmija pokazatelji su čistoće. U vreme rata, zmija je bilo na stotine, a sada ih viđam nekoliko godišnje! Proradili su prigradski fabrički zagađivači kao i rečni kanalizacioni odvodi u najstrožem gradskom centru!
Moje najšokantnije otkriće pre 15-ak godina bile su odbačene bombe i municija sa sisačkog Novog mosta u samom centru grada. Prijavljivao sam to policiji više puta, ali reakcija je usedila tek 2008. godine posle objavljivanja mojih podvodnih fotografija u medijima. Poslali su ronioce koji su našli i povadili većinu, ali ne sve, a pojavile su se i nove. Istog leta s dna je nestalo i već je verovatno pretopljeno masivno sidro iz sredine prošlog veka. Počinioci se znaju, ali nadležni ne poduzimaju ništa”, objasnio je autor.
(SEEcult.org)
