Evropa zasad vodi u Solunu
Glavni takmičarski program 50. Solunskog filmskog festivala, prema izboru direktorke Despine Muzaki, čini se da je napravljen sa velikom naklonošću za kinematografiju Južne, Srednje, pa i Severne Amerike, ali se za sada izdvajaju rumunski film “Počasna medalja” i nemačko-izraelski film “Ajami”.
Glavni takmičarski program 50. Solunskog filmskog festivala, prema izboru direktorke Despine Muzaki, čini se da je napravljen sa velikom naklonošću za kinematografiju Južne, Srednje, pa i Severne Amerike, ali se za sada izdvajaju rumunski film “Počasna medalja” i nemačko-izraelski film “Ajami”.
Uz Filipine, Južnu Koreju, Belgiju, Nemačku, Britaniju, Izrael, Mađarsku, Egipat i najzad, Grčku, čiji filmovi čine okosnicu jubilarnog glavnog programa, te program “Balkanski pregled” iz zemalja Jugoistočne Evrope - eto prilično raznolike i zanimljive festivalske slike koju svakako obogaćuje i “novi dah” nezavisne filipinske produkcije u programu ”Dani nezavisnosti - novi filipinski film” i preispitivanje žanra u programu “Fokus: sto posto - romanse”, posvećen savremenim redefinisanim ljubavnim filmskim pričama.
Ne treba preskočiti ni veoma posećene ponoćne i post-ponoćne projekcije “pink filmova” japanskih autora (Koji Vakamatsua, Mamuru Vatanabe, Kana Mukaija, Masao Adacija, Noborua Tanake...).
U glavnoj selekciji do sada se izdvojio rumunski film “Počasna medalja” (Medal of Honour) Kalina Petera Netzera koji nastavlja tradiciju novije kinematografije Rumunije tragikomičnom sudbinskom pričom 75-godišnjeg starca koji izenada prima počasnu medalju za zasluge u Drugom svetskom ratu kojih jedva da se seća. Ovo ga, naravno, podstiče da preispita ceo život i da zaključi da ga nije možda zalud živeo.
Vrhunac filma predstavlja poziv na večeru sa predsednikom Rumunije u vreme proslave 50-godišnjice Drugog svetskog rata. I dok se on nada da će, tako, konačno dobiti priliku da reši problem grejanja u svom kvartu, te dokaže i svojoj ženi da nije “niko i ništa”, iz Ministarstva odbrane stiže obaveštenje da mu je medalja greškom dodeljena…
Uz “Počasnu medalju”, nemačko-izraelski film “Ajami” rediteljskog tandema Skandara Koptija (Palestinac nastanjen u Izraelu) i Jarona Šanija (Jevrejin rođen u Izraelu) može se smatrati najuspelijim od dosad viđenih.
To je priča rađena u četiri poglavlja, koloplet je svakodnevice u Jafi, gde su ljudske sudbine i životi u rukama utijanih klanova, “porodica” koje o svemu odlučuju. Obračuni i dešavanja u tom filmu ravni su zanimljivom akcionom trileru uz tipičan temperament i naboj koji, inače, nosi sudbina tog područja isprepletenih interesa.
Tu su i dva filma sa karakterističnom jednostavnošću pravolinijskih filmskih priča čija “običnost” - ne samo rediteljska, nego i glumačka, svakako pleni one strpljivije - “Poslednje leto sa Bojitom” (Argentina/Španija/Francuska) Džulije Solomonof, a istom atmosferom i pristupom odiše i “Severnjak” Rigoberat Perzkana (Meksiko/Španija).
Specifični dah novog i drugačijeg nosi i filipinski film “Deca sakupljači metala” Ralstona Hovera. No, to se od ove kinematografije i ubuduće može očekivati, sudeći bar po programu “Novog filipinskog filma”.
Na 50. Solunu dosta se očekuje od veoma talentovanog Horhea Navasa, rođenog Kolumbijca koji se u svom delu “Krv i kiša” (Kolumbija/Argentina) bavi “otkačenim” noćnim susretom na ulicama Bogote jednog taksiste opsednutog osvetom brata koga su ubili kriminalci i jedne “princeze noći”, zavisnice od kokaina. Oni se zapravo susreću sa svojom usamljenošću, gradskim nasiljem koje ih okružuje i nepostojanjem izlaza iz sopstvene kože.
Zanimanje izaziva unapred i prvi igrani film glumice Samante Morton iz Velike Britanije “Nevoljena” koji će progovoriti o 11-godišnjoj zlostavljanoj devojčici koja pokušava da nađe rešenje za svoju situaciju bežeći od oca koji je zlostavlja.
Dva grčka filma našla su se, takođe, u konkurenciji za ovogodišnje nagrade, od kojih “Igra na ledu” Stavrosa Janua nudi više od “Malog revolta” Kirijakosa Kazurakisa.
Janu, koji je u Grčkoj poznat kao dokumentarista na osnovu isitinitih priča, progovara o trima ženama iz zemalja Istočne Evrope koje se, posle sloma komunizma, nalaze na bugarsko-grčkoj granici u nameri da pređu u Grčku.
Žirijem 50. Solunskog festivala, koji traje do 22. novembra, predsedava grčki reditelj Teo Angelopulos, a među članovima je i beogradska glumica Mirjana Karanović, jedna od zvezda filma Darka Lungulova “Tamo i ovde”, koji je prikazan u programu “Balkanski pregled”.
Dubravka Vojvodić
(SEEcult.org)
