Slika i znanje
Beogradski umetnici Marija Vauda i Nikola Pilipović vodili su i ove godine nesvakidašnju radionicu crtanja i slikanja u prostorijama Društva Slovenaca u Beogradu – Društva Sava, a njeni rezultati biće predstavljeni izložbom koja će biti otvorena 30. decembra.
Na radionici su nastali autentični, savremeni, duhoviti, sublimni i inovativni vizuelni iskazi Neve Milovanović, Fani Mitrović, Nuše Gerden, Teodore Gligorijević, Ivane Popović i Ane Trifković, koje će biti moguće videti na izložbi u prostorijama Društva Slovenaca u Beogradu – Društva Sava i Nacionalnog saveta slovenačke nacionalne manjine u Srbiji.
Posle prošlogodišnje radionice “Slikamo Sloveniju”, ovogodišnji ciklus crtanja, slikanja i promišljanja “Slika i znanje”, sastojao se u simultanom upoznavanju polaznika sa delima slovenačkih i srpskih slikara sa početka 20. veka, koji su svoje znanje crpeli u epicentru evropskih umetničkih previranja i tu se susreli u ateljeu profesora Antona Ažbea u Minhenu (Grohar, Jama, Jakopič, Nadežda Petrović), kao i na odabiru srednjovekovnog freskoslikarstva kako slovenačkih, tako i srpskih manastira, ali i svođenja motiva ‒ prizora na geometrijske paterne i samostalne kompozicije bilo geometrijskog ili organskog porekla, ilustrovanje poezije, kao i rad na reinterpretaciji i apstrahovanju ornamentike (inicijali) iz srednjovekovnih rukopisa.
Ivana Popović, Triglav, Marko Pernhart | uljani pastel, 29,4x42 cm, 2015.
Rad sa polaznicima, kako su naveli autori tog projekta Marija Vauda i Nikola Pilipović, odvijao se kao individualna nastava kroz prepoznavanje i razvijanje pojedinačnih senzibiliteta, pa otuda i raznovrsnost prilaza i rešenja u okviru iste teme.
“Bogorodica u vizantijskom ili kasnogotskom ključu je i vrhunska apstrakcija i mesto za realnost kao što je to i preveden - transponovan prizor, srednjevekovni Ples mrtvih, Vrbe u magli, mrtva priroda, ilustracija poezije i rešavanje autonomnih elemenata slike (ploha, kompozicija, boja)”, naveli su voditelji radionice u katalogu, ističući da je “svaka slika - istorija svih slika”.
Teodora Gligorijević, Ples mrtvih, detalj, Crkva Sv. Trojice u Hrastovljah | tempera, 29,4x42 cm, 2015.
Svedene tehnike rada bile su neminovne za početne radionice (olovka, uljani pastel...), koje je savladala Ivana Popović kroz svoju likovnu izjavu od početnih vežbi gledanja do Triglava (Marko Pernhart).
U okviru složenije tehnike, reznovrsnije su bile i njene realizacije: tehnika podslikavanja (Neva Milovanović, Bogorodica Studenička, manastir Sudenica, 13. vek), upotreba zlatno srebrne palete (Teodora Gligorijević, Bogorodica Pelagonitisa iz Manastira Bogorodica Ljeviška, 14. vek), dramatično izlomljena linearnost i kontrastnost kasne gotike (Fani Mitrović, Crkva Sv. Helena, Podpeč, Kopar, 15. vek), kolorističke i kompozicijske transpozicije Nuše Gerden složenih srednjovekovnih sakralnih narativa; zadaci apstrahovanja i redukcije na tragu istorijskih avangradi 20. veka (Maljeviča, Kandiskog, Klea, Černigoja) na primerima srednjovekovnih rukopisa iz Stične (12. vek) i delima slovenačkih i srpskih impresionista i ekspresionista sa početka 20. veka (Teodora Gligorijević, Neva Milovanović, Fani Mitrović, Nuša Gerden). Neoimresionistističko ‒ fovistički intenziteti boja i kontrasta Franca Marka i Van Goga su, takođe, pomogli u nekim fazama rada (Teodora Gligorijević, plastički elementi), kao i Mondrianovo drveće iz rane faze i one kasnije ‒ neoplastičke (Neva Milovanović, Vrbe u magli, Mateja Jama, 1909, Fani Mitrović, tema zadataka o osnovama plastičkih elemenata, Kosovski božuri - Gračanica, Nadežda Petrović, 1913).
Nuša Gerden, Kosovski božuri ‒ Gračanica, Nadežda Petrović | 1913 tempera, 29,4x42 cm, 2015.
Istovremeno, aktuelizovani su i primeri dela svih epoha i žanrova vizuelne umetnosti: od istorije stripa, savremene vizuelnosti novotehnoloških komunikacijskih platformi, plakata, fotografije, dela vrhunskih korporativnih umetnika današnjice, dečjeg stvaralaštva, naivne umetnosti, filmskih kadrova… od istorijskih slika do ekranskih, ne-fotografskih. U nekom trenutku rada pojedini primeri iz bogate povesti ili aktuelne vizuelnosti bili su dostupan i pravovremen podsticaj.
Rezultat tog intenzivnog rizomatsko-spiralnog kretanja i istraživanja, kako su naveli Marija Vauda i Nikola Pilipović, jesu sati ispunjeni strašću traganja za slikom i znanjem.
Projekat radionice “Slika i znanje” podržali su: Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Ured za Slovence u susednim zemljama i svetu pri Vladi Slovenije, Nacionalni savet slovenačke nacionalne manjine u Srbiji i Društvo Slovenaca u Beogradu - Društvo Sava.
Na jesen 2016. godine predviđeno je da rezultati tri ciklusa Radionice crtanja i slikanja budu predstavljeni u vidu svojevrsne retrospektive u Galeriji RRRudolf u Mariboru.
(SEEcult.org)
