Odlazak Esme Redžepove, kraljice romske muzike

Slavna makedonska pevačica romskog porekla Esma Redžepova Teodosievska, poznata kao “kraljica romske muzike”, ali i kao humanitarka i borac za ljudska prava, preminula je 11. decembra u Skoplju u 73. godini, posle kraće bolesti. Vest o njenoj smrti primljena je sa tugom u celom regionu i šire, uz podsećanje u medijima na njenu muziku, ali i humanitarni rad i požrtvovanost prema deci, žrtvama nesreća i ratova.

Komemorativni skup povodom smrti Esme Redžepove biće održan 12. decembra u svečanoj sali Skupštine grada Skoplja, čija je bila savetnica. U skopskoj gradskoj skupštini, kako je saopšteno, biće otvorena i knjiga žalosti.

Esma Redžepova preminula je u skopskoj bolnici, u koju je primljena pre dve nedelje zbog problema sa disajnim organima.

Dobitnica niza međunarodnih nagrada, od 2013. godine imala je status nacionalnog umetnika Makedonije. Bila je dva puta nominovana i za Nobelovu nagradu za mir, najpre na inicijativu Crvenog krsta Jugoslavije krajem 80-ih, a potom kao kandidatkinja Svetske organizacije Roma.

Svetski sabor Roma proglasio ju je sredinom 70-ih u Indiji za kraljicu romske muzike, kojoj je bila posvećena više od pet decenija.

Održala je više od 12.000 solističkih koncerata u Makedoniji i svetu, a njena diskografija obuhvata više od 20 albuma i stotinu singlova za domaće i strane izdavače. Prvu ploču snimila je 1958. godine – “Zošto si me majko rodila”, a potom i najveći hit “Chaje Shukarije”. Već 1960. godine pevala je u čuvenoj Olimpiji u Parizu.

Organizovala je i održala i više od 2.000 humanitarnih koncerata, donirajući novac za izgradnju bolnica i sirotišta i za pomoć žrtvama nesreća i ratova.

Sa suprugom Stevom Teodosievskim (1924-1997) usvojila je i odgajila 47 dece koja su bila bez roditeljskog staranja.

  Foto: Wikipedia (Arbenllapashticaaa)

Povodom 55-godišnjice njenog rada, u maju ove godine objavljena je reprezentativna monografija o njenom životu i delu, u izdanju “Makedonske iskre” i Asocijacije “Kraljica Esma i Stevo Teodosievski”.

Na više od 400 strana u toj knjizi je ovekovečena višedecenijska karijera Esme Redžepove, koja je rođena 1943. godine u Skoplju kao peto od šestoro dece, a kako je kasnije izjavljivala, već u osnovnoj školi suočila se sa diskriminacijom zbog romskog porekla i to joj je teško palo.

U detinjstvu je i počela da peva, a posle pobede na jednom muzičkom takmičenju, njen talenat je otkrio dvadeetak godina stariji harmonikaš i aranžer Stevo Teodosievski, sa kojim je i počela profesionalno da se bavi muzikom, a kasnije joj je postao i suprug. Nisu imali dece, ali su svu usvojenu decu odškolovali i mnogi od njih su i pevali u njihovom orkestru.

Između ostalog, Esma Redžepova predstavljala je Makedoniju 2013. godine na Pesmi Evrovizije (sa Vlatkom Lozanoskim). Učestvovala je pesmom “Pred da se razdeni”.

Povodom njene smrti, zvaničnik Evrovizije Jon Ola Sand objavio je na Tviteru da izražava duboko saučešće u ime cele evrovizijske zajednice  njenoj porodici, prijateljima i obožavaocima.

(SEEcult.org)