Nije sve crno-belo, 42. FEST

Međunarodni beogradski filmski festival FEST predstavlja od 28. februara do 9. marta premijerno 75 filmova, među kojima su nova ostvarenja Džima Džarmuša, Romana Polanskog, Terija Gilijama, braće Koen, Larsa fon Trira, Stivena Soderberga, Andžeja Vajde, Rejfa Fajnsa… Među atrakcijama 42. FEST-a su i nagrađivani filmovi sa svetskih festivala, kao i filmovi nominovani za Oskara, ali i dela mladih autora i manje afirmisanih kinematografija.

Pod sloganom “Nije sve crno-belo”, 42. FEST će biti svečano otvoren u Sava centru domaćim filmom “Top je bio vreo” Slobodana Skerlića, koji će se predstaviti sa ostatkom ekipe (Anita Mančić, Tihomir Stanić, Bojana Maljević i drugi).

Za razliku od ranijih godina, kada je počinjao pobednikom Kana, 42. FEST će prošlogodišnjeg dobitnika Zlatne palme - “Plavo je najtoplija boja” Abdelatifa Kešiša, prikazati na zatvaranju.

Crvenim tepihom Sava centra ove godine prodefilovaće brojni gosti, na čelu sa Rejfom Fajnsom, Patrisom Lekontom, Kristofom Gansom, Stivom Kuganom i Stivenom Frirsom. 

Uz Glavni program, koji predstavlja festivalske pobednike, oskarovce i velike autore, te takmičarski “Evropa van Evrope” sa filmovima evropskih kinematografija izvan EU, presek američkog repertoarskog filma u programu “Holivud” i selekciju “Evropa” sa filmovima iz zemalja EU, 42. FEST predstaviće i daleke kinematografije u selekciji “Panorama svetskog filma”, kao i fokus na dela iz Skandinavije i Rusije.

U Glavnom programu su veliki reditelji i neka od ostvarenja koja su već dobila priznanja značajnih filmskih festivala, kao i 12 naslova koji su u trci za Oskara, kao što je “12 godina ropstva” Stiva Mekvina, dobitnik Zlatnog globusa za najbolju dramu, “Poslovni klub Dalas” Žan-Marka Valea, “Nebraska” Aleksandra Pejna i “Filomena” Stivena Frirsa.

Od nagrađivanih filmova, tu je i “Velika lepota” Paola Sorentina, dobitnika Zlatnog globusa za strani film i nagrade Evropske filmske akademije za najbolji film 2013, koji je nedavno gostovao na sedmom Kustendorfu na Mokroj Gori.

Glavni program 42. FEST-a predstavlja, između ostalog, i filmove “Venera u krznu” Romana Polanskog, “Grand Budapest hotel” Vesa Andersona, koji stiže u Beograd nakon svetske premijere na otvaranju 64. Berlinala, zatim “Kradljivica knjiga” Brajana Persivala, “Leh Valensa” o kontroverznoj ličnosti poljske politike i dobitniku Nobelove nagrade za mir, u režiji Andžeja Vajde, “Mlada i lepa” Fransoa Ozona, “Nulta teorema” Terija Gilijama i “Nesrećna Džasmin” Vudija Alena, za koji je Kejt Blančet nagrađena Zlatnim globusom, a nominovana je i za Oskara…

Nakon petogodišnje pauze, na FEST-u će biti prikazan i novi film kultnog američkog reditelja Džima Džarmuša “Samo ljubavnici ostaju”, a kao posebna atrakcija najavljen je jedan od najkontroverznijih filmova 2013. godine - “Nimfomanka” Larsa fon Trira, i to u integralnoj verziji od 240 minuta.

Rejf Fajns, veliki prijatelj FEST-a i čest gost, ponovo će se pojaviti u ulozi reditelja - ovoga puta filma “Nevidljiva žena”.

Program “Holivud” predstavlja dva filma sa više nominacija za Oskara - “Ona” Spajka Džonzija i “Avgust u okrugu Osejdž” Džona Velsa, u kojem igraju Meril Strip, Džulija Roberts, Juan Mekgregor…

U toj celini biće prikazan i “Batler” Lija Danijelsa sa Forestom Vitakerom u glavnoj ulozi, “Život sa Liberačijem” Stivena Sodeberga sa Majklom Daglasom i Metom Dejmonom u glavnim ulogama, te “Sve je izgubljeno” Džefrija Čendora, sa Robertom Redfordom u glavnoj ulozi.

Braća Koen ponovo su u programu FEST-a - novim filmom “U glavi Luina Dejvisa”. Publika će videti i Džejmsa Gandolfinija u jednoj od njegovih poslednjih uloga - u filmu “Sve smo rekli” rediteljke Nikol Holofsiner.

Takmičarski program “Evropa van Evrope” nudi šest filmova iz Azerbejdžana, Rusije, Gruzije, Norveške i Izraela, kao i regionalnu koprodukciju Makedonije, Srbije i Slovenije, a pobednički film osvojiće nagradu u iznosu od 2.000 evra.

Programska celina “Evropa” predstaviće selekciju evropskih filmova iz Nemačke, Grčke, Turske, Poljske, Francuske, Španije, Češke, Slovačke, Holandije, Austrije i Slovenije, dok će filmovi van Evrope i filmovi dalekih kinematografija biti predstavljeni programom “Panorama svetskog filma” koji obuhvata ostvarenja iz Meksika, Kanade, Čilea, Japana, Argentine, Katara, Kazahstana, Estonije, Kube, Hong Konga, Irana, ali i dva američka filma.

U fokusu 42. FEST-a biće kinematografije Skandinavije i Rusije.

Među skandinavskim filmovima je i ostvarenje opisano kao miks “Indijane Džonsa” i “Parka iz doba jure”, koje se bavi drevnom norveškom legendom o smaku sveta - “Poslednja bitka”. Najavljena su i dva uzbudljiva trilera - “Zatvoreni slučajevi” Mikela Norgarda i “Otmica” Tobajasa Lindholma.

Među ruskim filmovima je “Hoću i ja”, nedavno preminulog Alekseja Balabanova, zatim Bondarčukov epski “Staljingrad” i film katasrofe “Metro” Antona Megerdičeva.

Domaću kinematografiju na 42. FEST-u, uz Skerlićev “Top je bio vreo”, predstavljaju i filmovi “Mamula” Milana Todorovića i grčko-srpska koprodukcija “Drvo i ljuljaška” rediteljke Marije Duza, u kojoj jednu od uloga tumači i Mirjana Karanović.

Među gostima 42. FEST-a najavljeni su britanski reditelj Stiven Frirs sa autorskom ekipom svog nagrađivanog filma “Filomena” - koscenaristom i glavnim glumcem Stivom Kuganom i scenaristom Džefom Poupom, kao i francuski reditelji Patris Lekont i Kristof Gans, te Fjodor Bondarčuk iz Rusije.

Publika FEST-a videće Lekontov film “Obećanje”, Bondarčukov “Staljingrad” i Gansovu filmsku ekranizaciju popularne bajke “Lepotica i zver”, koja je premijeru imala na proteklom Berlinalu.

Među gostima su ranije najavljeni i Kris Eska iz SAD, reditelj filma “Vraćanje”, glumica Nadežda Brenike iz Nemačke, koja igra u filmu “Bankledi”, reditelj Kaspar Faundler i snimatelj i producent austrijskog filma “Odlazak na plažu” Peter Resler, te reditelj i scenarista grčkog filma “Divlja patka” Janos Sakaridis i reditelj Šamil Alijev iz Azerbejdžana, koji će predstaviti film “Čovek iz stepe”.

Kao i prethodnih godina, FEST će biti održan u Sava centru, kao glavnoj dvorani, kao i u Domu omladine, Dvorani Kulturnog centra Beograda, bioskopu “Fontana” na Novom Beogradu, a ponovo ove godine i u Domu sindikata.

Novina FEST-a je da prvi put filmovi neće biti prikazivani sa filmske trake - sve projekcije biće u digitalnom DSP formatu.

Prateći program u Jugoslovenskoj kinoteci čine filmovi Lekonta, Ozona i Stivena Frirsa, kao i glumaca Vensana Kasela i Franka Nera.

Ulaznice su od 220 do 350 dinara, osim za svečano otvaranje i Fon Trirovu “Nimfomanku” (500), koja neće imati reprizu, a gotovo je rasprodata.

Deo Glavnog programa 42. FEST-a biće prikazan i u Novom Sadu.

Direkcija FEST-a nabavila je polovinu filmova, a ostale donose distributeri.

Sajt FEST-a je www.fest.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu Jugoistočne Evrope SEEcult.org, odnosno OVDE (pdf).

(SEEcult.org)