Gradske vizure u nestajanju
Centar za kulturnu dekontaminaciju predstavlja 17. juna izložbu fotografija “Vizure u nestajanju” koja počiva na ideji pripovedanja o nestajanju prostora, povesti duge (do)trajalosti grada i kategoriji sećanja na njega.
Formom nalik na muzičku partituru komernog orkestra, “Vizure u nestajanju” koncipirane su kao galerijsko događanje u kojem pet optika umetnika (objektiva fotografa) uprizoruje solo deonicu - svojevrsni recitativ specijalnog gosta galerije – “Pisca grada”, a to je Dragan Velikić, koji će i otvoriti izložbu sa kustoskinjom Paolom Orlić.
Na izložbi učestvuju: Sandra Vitaljić, Hassan Abdelghani, Igor Žirojević, Goran Legović i Bojan Vojnović.
Tragajući za vizurama kvartova, ulica, zgrada, parkova ili kupališta u nestajanju, umetnici slede krhke obrise koji iščezavaju u slojevima kolektivnog i individualnog zaborava.
Parafrazirajući Georgesa Pereca koji je o prostoru razmišljao kao o nečemu “što se topi poput peska koji sipi kroz prste dok ga vreme odnosi ostavljajući bezoblične dronjke”, koncept izložbe “Gradske vizure u nestajanju”, kako je navela Paola Orlić, počiva na “oživljavanju slojeva grada kroz rakurs rukopisa Pisca” na tragu “pokušaja očuvanja ili održavanja na životu: nekoliko mrvica oteti praznini koja se širi, ostaviti ponegde pokoju brazdu, trag, pečat ili neki znak”.
Bile to vizure nikad dovršene/ostvarene arhitektonske vizije dokova Valelunge ing. Viktora Von Domaševskog (Dosje Domaševski, 2003.), paukova struktura starog jezgra grada i De Villeova utvrda tzv. Kaštel (Via Pula, 1988.), kulturni centri napučenih kinodvorana Kina Beograd, Zagreb, Partizan, terasa doma Armije, Sveučilišna biblioteka, Vile Verude, gradski trgovi i parkovi (Danteov trg, 1997.), poslednji pisoari, kupališta Stoja, Valsalina, Valkana (Severni zid, 1998.) Mornaričko groblje i Monte Ghiro (Astragan, 1991.) - sve redom punctumi piščevog opusa - mesta na razmeđi nekog slavnijeg bivstvovanja juče i nestajanja sutra, sve su to obrisi grada koje ovom izložbom, kako je navedeno u najavi, umetnici objektivom otimaju od polaganog, ali sigurnog memorijskog rasapa i dokinuća.
Iako se čini da svaka fotografija svojom nepomičnom uhvaćenošću i fiksiranošću u delić trenutka možda upravo dovršava njihovo trajanje, otkida od vremena privodeći ih svome kraju, umetničke vizure, sasvim suprotno, postaju izvor oživljavanja zaboravljenog sećanja. Svaka fotografija “vizure u nestajanju” postaje tako mesto rođenja njenog produženog života “u ponovnom nastajanju”.
Izložba iz nekoliko različitih umetničkih optika problematizuje temu memorijskog utrnuća i fenomena nestajanja nekadašnjih prominentnih prostora grada u procesu sveopšteg entropijskog rasapa. Ne donosi pritom samo hladno faktografsko beleženje ruiniranih i napuštenih mesta koja tiho žive svoju dotrajalost, već je praćena pripovedanjem pisca i njegovim interpretativnim diskursom.
“Vremenom će zaboraviti fizionomije koje su naseljavale bivši kraj: trafikante, prodavačice, barmene, šetače u parku, vlasnike zanatskih radnji. Iščeznuće fasade, udubljenja na pločniku, drveni izlozi. Stare navike ostavljaju ožiljke. Trebalo je disati punim plućima, ne prepuštati se lošim emocijama, jer pesak curi neaustavljivo. I kako se može biti srećniji sutra, na putu kraćem za jedan dan? Prazni časovi, u kafeu u kojem je uskladišteno hiljade popodneva, kriju roman koji nikada neće biti napisan”, citat je iz Velikićeve knjige “Dosje Domaševski” 2003.
U CZKD-u će nakon otvaranja izložbe “Vizure i nestajanju” biti prikazan film iznenađenja, u nastavku filmskog programa “Istra i mi”, čiji je gost-urednik Nikola Lorencin.
(SEEcult.org)
