Rod i pol u partizanskom filmu
Da li su partizanski filmovi isključivo zasnovani na oštroj podeli dobro-zlo – pitanje je na koje će pokušati da odgovori Nebojša Jovanović predavanjem “Rod i pol u partizanskom filmu, 1947-1962” koje će održati 25. maja u Centru za kulturnu dekontaminaciju (CZKD) u Beogradu.
Među tezama o jugoslovenskom partizanskom filmu posebno se izdvaja ona koja tvrdi da se on temelji na oštroj podeli na Dobro (mi, partizani) i Zlo (oni, neprijatelji). Ta crno-bela dihotomija, kako tvrde neki filmski teoretičari i istoričari, pretvorila je partizanske filmove u dogmatsku propagandu koja je reprodukovala “mit o partizanskoj borbi”, prikrivajući pravu istinu o Drugom svetskom ratu na jugoslovenskom prostoru.
Koliko su te pretpostavke opravdane i da li je teza o oštroj polarnosti Dobro-Zlo zaista utemeljena u samim filmovima? Predavanje Nebojše Jovanovića odgovoriće na ta pitanja pomoću analitičkih kategorija roda i pola (različiti modeli ženskosti i muškosti, romantični i porodični narativi).
Predavanje Nebojše Jovanovića fokusirano je na filmove koji slove kao izrazito dogmatski: partizanske filmove iz perioda klasičnog jugoslovenskog filma, među kojima posebno mjesto – po ozloglašenosti – zauzima soc-realistička partizanština iz kasnih 1940-ih i ranih 50-ih godina.
U okviru predavanja, biće prikazani inserto iz filmova “Slavica”, “Besmrtna mladost”, “Crveni cvet”, “Barba Žvane”, “Bila sam jača”, “Pod sumnjom”, “Tuđa zemlja”, “Ne okreći se sine”, kao i “kosovskih vesterna” Žike Mitrovića, a razgovor će potom moderirati Svebor Midžić.
Nebojša Jovanović (1973, Zemun) doktorirao je na Odseku za rodne studije na Centralnoevropskom univerzitetu u Budimpešti. Istražuje jugoslavensku kinematografiju u svetlu teorija roda i seksualnosti. Tekstovi su mu objavljeni u časopisima “Studies in Eastern European Cinema”, “Hrvatski filmski ljetopis” i “KINO!”, te u nekoliko zbornika, od kojih je najnoviji “Partisans in Yugoslavia: Literature, Film and Visual Culture” (ur. Miranda Jakiša i Nikica Gilić, 2015).
Predavanje je organizovano u okviru programa “CZKD Bioskop” koji se realizuje u 2015. godini uz podršku Ministarstva kulture i informisanja Srbije, a ima za cilj osvajanje prostora prikazivanja filma koji ne robuje imperativu samoodrživosti mašine kulturnih industrija, već evocira specifičnu tradiciju gledanja i proizvodnje filma koju su negovali kino klubovi i filmske škole i tom praksom uticali na celokupnu filmsku kulturu upravo odnosom poštovanja prema svim učesnicima i elementima filmskog procesa.
(SEEcult.org)
