Pobednici 14. DokuFesta

Najboljim balkanskim filmom na 14. DokuFestu u Prizrenu, koji je tematski bio posvećen fenomenu savremenih migracija, proglašen je dansko-srpski “Flotel Europa” reditelja Vladimira Tomića o izbegličkom životu na jednom brodu u Kopenhagenu, dok je u međunarodnoj konkurenciji dugometražnih ostvarenja pobedio američki “Machine Gun or Typewriter” Trevisa Vilkersona (Wilkerson).

“Flotel Europa” proglašen je najboljim u programu “BalkanDox” 14. DokuFesta, u kojem je bilo još 16 dugometražnih dokumentarnih filmova, a žiri je istakao da je mladi reditelj Tomić predstavio kolektivno sećanje i iskustvo kroz veoma ličnu priču koja se proteže kroz istoriju do današnjih dana. “Bežanje. Kretanje. Čekanje. Život ostavljen da pluta na Flotelu Europa”, naveo je žiri za Tomićev dokumentarni esej-film, koji je sastavljen od ličnog VHS arhivskog materijala grupe izbeglica iz Bosne i Hercegovine, snimljenog između 1992. i 1994. godine tokom zajedničkog života na ogromnom brodu u luci u Kopenhagenu, na kojem je živeo i sam reditelj.

“Flotel Europa” imao je svetsku premijeru na 65. Berlinalu ranije ove godine, na kojem je dobio nagradu nemačkog lista Tagesšpigel (Tagesspiegel), a između ostalog, pobedio je i na festivalu Crossing Europe u Lincu i proglašen najboljim srpskim dokumentarnim filmom na osmom Beldoksu u Beogradu.

     Flotel Europa

Osim “Flotela Europa”, u programu BalkanDox 14. DokuFesta, koji je završen 16. avgusta, nagrađen je i film “Kolonija” (Colony) Gurčana Kelteka iz Turske, koji je proglašen najboljim mladim rediteljem. Žiri (Pavel Smejkal, Iva Radivojević i Alexei Dmitriev) je istakao za tu holandsko-tursku koprodukciju o masovnoj grobnici u jdnom planinskom selu, da elementi pejsaža otkrivaju tragove mučih događaja u tom lakonskom, ali osetljivom filmu.

Pobednički film u međunarodnoj konkurenciji “Machine Gun or Typewriter” govori o čoveku koji traži izgubljenu ljubav preko ilegalne, piratske radio stanice, a žiri ga je nagradio za “zavodljivo i politički razigrano istraživanje romanse i grada”.

     Machine Gun or Typewriter

U međunarodnom takmičarskom programu, žiri (Ben Fowlie, Thomas Logoreci, Michael Pattison, Lois Patiño i Jean-Pierre Rehm) je odao posebno priznanje filmskom eseju “Kraljevski put” (The Royal Road) renomirane američke rediteljke Dženi Olson (Jenni) o španskoj kolonizaciji Kalifornije i meksičko-američkom ratu, uz intimne refleksije o nostalgiji, identitetu, potrazi za nedostižnim ženama, reference na “Vrtoglavica” Alfreda Hičkoka…

Najboljim kratkim dokumentarnim filmom u međunarodnoj konkurenciji proglašen je američki “Stvari” (Things) Bena Riversa, a specijalno priznanje dobio je kanadski “Scrapbook” Majka Holbuma (Mike Hoolboom).

     Prizren za vreme DokuFesta

Pobednički film u konkurenciji kratkih je dansko-finski “Slušaj” (Listen) Hamija Ramezana (Hamy) o ženi u burki koja se žali policiji u Kopenhagenu na nasilnog muža, ali joj se čini da prevodilac pogrešno prenosi pravo značenje njenih reči. Žiri (Laurence Reymond, Gunhild Enger, Diana Nenadić) je istakao da taj film pokazuje kako jezik može da ima paradoksalnu ulogu u različitim rukama.

Posebno priznanje dodeljeno je danskom filmu “Supporting Film” (reditelj Douwe Dijkstra) koji iz perspektive razlicitih gledalaca istražuje čudan ritual gledanja filmskih slika.

      Demokrate

Najboljim filmom o ljudskim pravima proglašen je danski “Demokrate” (Democrats) Kamile Nelson (Camilla Nielsson) o političkoj eliti Zimbabvea i pokušajima ustavnog uređenja budućnosti te zemlje.

Prema navodima žirija (Charlotte Selb, Oskar Alegria, Agon Maliqi), rediteljka je pružila delikatnu priču o borbi pojedinaca i društvenih zajednica da postignu kompromis i harmoniju, suočeni sa podeljenim i strukturama vlasti.

Najboljim u programu filmova na ekološke teme proglašen je britanski “Virunga” Orlanda fon Ajnzidla (Von Einsiedel) koji poziva na zaštitu istoimenog nacionalnog parka u Kongu, a žiri (Flo Stone, Vasif Kortun, Sebastian Mez) je specijalno priznanje dodelio austrijskom filmu “Beli rudnik” (White Coal) Georga Tilera (Tiller), konstatujući da sve filmove u programu Green Dox objedinjuju upornost, očaj i nada u vremenu u kojem dolazimo do kraja ekonomija zasnovanih na fosilnom gorivu koje ćemo ili okončati, ili će one okončati većinu živih vrsta na Zemlji, uključujući i ljudska bića.

      Virunga

U nacionalnoj konkurenciji najboljim je proglašen kosovski “Nevin” (The Innocent) Amira Vitije o taksi dispečeru, koji referiše na rat ali bez primoravanja publike da ga ponovo preživljava, kako je naveo žiri (Izer Aliu, Delphine Jeanneret, Bujar Kabashi). U konkurenciji je bilo 12 filmova, uključujući kosovske, albanske i njihove koprodukcije.

Publika 14. DokuFesta proglasila je najboljim nemačko-turski “Rimejk, remiks, krađa” (Remake, Remix, Rip-Off) Đema Kaje (Cem Kaya), koji je izazvao priličnu pažnju i na nedavnom 19. festivalu FanTasia u Montrealu, a tretira razdoblje kada je turska industrija znana kao Jesilcam (Yeşilçam) bila od najproduktivnijih u svetskoj istoriji, a kako nije bilo zakonske zaštite autorskih prava, autori su uzimali šta god su hteli, pre svega holivudskih hitova, praveći turske verzije nekih od najpopularnih američkih dela i junaka.

     Remake, Remix, Rip-Off

DokuFest je prikazao od 8. avgusta 228 filmova iz više od 40 zemalja, od kojih su čak 124 bila u trci za nagrade u različitim programima.

Prema navodima organizatora, prodato je rekordnih 14.000 karata, a rekord je postignu i u okviru noćnog muzičkog programa, koji je privukao 13.000 posetilaca.

Uz intenzivan filmski program, 14. DokuFest – jedan od najvećih međunarodnih festivala dokumentarnog i kratkog filma u regionu, ponudio je i niz predavanja, radionica, debata i panel diskusija, a nakon proglašenja dobitnika nagrada u bioskopu Lumbardi na otvorenom, završen je filmom “Iris” američkog reditelja Alberta Mejslesa (Mayles). DokuFest je posvetio poseban program Albertu i njegovom bratu Dejvidu Majslesu, koji je preminio ove godine.

(SEEcult.org)