Najbolji srpski filmovi 21. veka, na engleskom
Knjiga “The Best Serbian Films of the 21st Century” (Najbolji srpski filmovi 21. veka), koju je objavio Filmski centar Srbije (FCS) na engleskom jeziku, predstavlja izbor iz zbornika “Kritički vodič kroz srpski film 2000-2017” autora Đorđa Bajića, Zorana Jankovića i Ivana Velisavljevića, uz dopunu koja obuhvata produkciju iz 2018. godine. Cilj tog izdanja je da doprinese promociji srpskog filma u svetu, ali i da ponudi kritičko vrednovanje najboljeg ili najzanimljivijeg u novijoj srpskoj kinematografiji.
Nova knjiga obuhvata 50 filmova, dok je “Kritički vodič” predstavio hronološki 230 naslova, odnosno celokupnu produkciju dugometražnog igranog filma, uz dva animirana, u datom periodu. “Kritički vodič” je naišao na vrlo dobar prijem stručne i filmofilske javnosti u Srbiji i regionu, a na inicijativu direktora FCS-a Bobana Jevtića, napravljen je izbor najreprezentativnijih ostvarenja i tekstovi o njima prevedeni su na engleski jezik kako bi bili dostupni inostranim čitaocima.
Jedan od autora Đorđe Bajić izjavio je 18. aprila na promociji tog izdanja na engleskom da su “tekstovi diskretno prerađeni kako bi bili razumljivi što širem auditorijumu, a pridodate su i kritike nekoliko najboljih srpskih filmova iz 2018. godine”. “Ovo je naš zajednički izbor onog najboljeg, najzanimljivijeg, najvažnijeg što su srpski filmski autori iznedrili od 2001. godine do danas. U tom kontekstu, ovo je sasvim nova knjiga, s novim konceptom i novom, širom ciljanom publikom”, izjavio je Bajić, dodajući da je nova knjiga i vizuelno lepša, sa fotografijama u boji.
Urednik izdanja je Miroljub Stojanović, knjigu je na engleski prevela Jelena Kosanović Dorogi, a dizajn je i ovog puta delo Boruta Vilda, dok je tehnička podrška po pitanju fotografije bila Maja Medić.
Ivan Velisavljević, Zoran Janković i Đorđe Bajić, foto: Maja Medić
Stojanović je u predgovoru ocenio da ta knjiga “profilisanim konceptom, vrlo konzistentno ali i polemički, kroz optiku svojih autora, nudi hijerarhiju srpskog igranog filma u ovom milenijumu”.
Kroz četiri zasebna segmenta, autori su nastojali da srpski film vrednuju iz primarno estetičkih arbitrarnih pozicija, ali istovremeno vodeći računa i o generacijskoj perspektivi.
Prvi segment čine kritike najboljih filmova proslavljenih i iskusnih autora iz tog perioda - Želimira Žilnika, Gorana Paskaljevića, Emira Kusturice, Miloša Miše Radivojevića i Gorana Markovića, a poslednji segment kritike filmova novih nada, reditelja mlađih od 30 godina - Luke Bursaća, Koste Ristića, Filipa Kovačevića, Momira Miloševića i Raška Miljkovića.
Centralni deo zauzimaju kritike filmova koji su to zavredeli po kvalitetu i po prijemu na festivalima u zemlji i svetu (Život i smrt porno bande, Klip, Ničije dete, Tilva Roš, Travelator, Čarlston za Ognjenku, Dnevnik mašinovođe, Parada, Ederlerzi Rising, Panama, Vlažnost, Smrt čoveka na Balkanu, Teret, Enklava, Dobra žena, 1 na 1, Kralj Petar Prvi, Svi severni gradovi, Neposlušni, Peščanik, Beogradski fantom, Sutra ujutro, Technotise: Edit i ja, Rekvijem za gospođu J….).
Poseban segment obuhvata kritike filmova koji su ostvarili veliki uspeh u bioskopima (Munje; Montevideo, Bog te video; Jesen samuraja; Južni vetar i Zona Zamfirova).
Zoran Janković je izjavio da su tokom konačnog odabira filmova nastojali da “uz nekoliko prilično iscrpnih usaglašavanja pomire lične gledalačke, kritičarske, pa i svetonazorske preference sa onim što je nesporno i faktografski samerljivo”.
“Ipak, i ovo je tek jedan od mogućih izbora na ovu samozadatu temu, te s nestrpljenjem iščekujemo potencijalne zamerke i polemike”, poručio je Janković, dodajući da je i ova knjiga dokaz istrajne ljubavi koju sva trojica gaje prema srpskom, i ranije i jugoslovenskom, filmu.
Prema rečima Ivana Velisavljevića, nova knjiga je subjektivnija od prethodne, jer je koncept “šta je najbolje” promenio pristup, ali je to i dalje knjiga koja je namenjena pre svega predstavljanju srpskog filma u inostranstvu.
“Izdvojili smo filmove koji su reprezentativni za kinematografiju Srbije 21. veka, kako bi filmskim profesionalcima i filmolozima širom sveta mogli da kažemo: 'Evo, to je srpski film, ova knjiga je pravi način da ga upoznate'”, istakao je Velisavljević.
Razgovor sa autorima na promociji u knjižari Delfi u Studentskom kulturnom centru vodila je Monika Husar Tokin.
(SEEcult.org)
