Preminuo Ljubomir Šimunić
Filmski autor, fotograf i vizuelni umetnik Ljubomir Šimunić preminuo je 18. januara u Beogradu u 79. godini, objavio je Filmski centar Srbije.
Dobitnik nagrade “Branko Vučićević” Festivala meta filma u Beogradu 2018. godine, Šimunić je počeo da se bavi fotografijom sredinom 1970-ih, paraleno sa filmom (Pression, Gerdy, zločesta veštica, Šta Slavicu očekuje u životu), radeći foto-aparatom polaroid SX-70 koji je prvi koristio u Beogradu. Polaroidi, uglavnom erotskog karaktera, bili su smešteni u crne svilene albume, a taj prvi njegov opus nosio je naziv “Svilena vremena”. U džepovima svilenih albuma bili su pohranjeni komadi donjeg veša (vlasništvo modela), bočice sa mirisom i kasete sa odgovarajućom muzikom. Ti albumi bili su dostupni samo uskom broju prijatelja.
Saša Radojević i Ljubomir Šimunić - uručenje nagrade "Branko Vučićević" 3. Festivala meta filma, 2018. Foto: FMF
Rad na velikom ciklusu fotografija “Family Album” počeo je 1980. godine, a jedan njegov deo, rađen soft-filterom u duhu piktorijalizma, posvećen je Alfredu Štiglicu. Poslednji Šimunićev ciklus fotografija na negativ kolor-filmu “U potrazi za izgubljenim slikama detinjstva” rađen je za vreme NATO bombardovanja Srbije 1999. godine.
Zoran Popović i Ljubomir Šimović Šime, učesnici Festivala eksperimentalnog i avangardnog filma NFT, London, 1979. Foto: Goran Vejvoda (privatna arhiva)
Rad sa digitalnom tehnologijom promenio je karakter Šimunićevih fotografija, pa su od 2000. godine nastali ciklusi “Potraga za nogama frizerke Nade”, “Vue de la fenetre” (posvećen Anriju Matisu) i “Psychodelict Stairway” (posvećen Alfredu Hičkoku), kao i serijal “The Night”, “The Adventure” i “The Eclipse”, posvećen istoimenim filmovima Mikelanđela Antonionija.
Ljubomir Šimunić, kćer Mia, Tučepi (privatna arhiva Zorana Popovića)
Šimunićevim filmovima je 2009. godine bio posvećen program Eksperimentalni forum Filmskog festivala u Solunu. Dobitnik je više pohvala i nagrada, među kojima je i Zlatna medalja FIAP-a za 1996.
Ljubomir Šimunić, Pression, 1975.
Sineasta Saša Radojević smatra da je film “Pression” Šimunića “najveća demonstracija skopofilične snage u srpskoj kinematografiji” i “vrtoglavi prolazak kroz prizore koji zaslepljuju količinom informacija, dezorijentišu i potpuno hipnotišu”, kako je istakao u rubrici Omiljeni domaći na sajtu FCS-a. “Bez jasnog reza, slike se pretapaju u višestruke ekspozicije i pulsirajući talože se jedna na drugu tvoreći palimpsest novog doba. Ritam slika kompletiran je fank muzikom. Razaznavanje elemenata od kojih je sastavljen ovaj film, pre svega, otkriva nesumnjivu Šimunićevu naklonost prema voajerističkoj erotici. Međutim, pažljiviji uvid detektuje i fascinaciju popularnom kulturom i svakodnevicom utopljenom u dugačku noćnu vožnju po gradskim ulicama osvetljenim neonom. Šimunićeva estetizacija u filmu ‘Pression’ veoma je bliska učinku psihodelije, koja u ovom slučaju pođednako proizvodi čulna i intelektualna zadovoljstva. Šimunića biram i zbog njegovog odbijanja da bude deo umetničkog establišmenta. Skoro nevidljiv i slobodan. Ukratko, andergraund stav i opsesija Holivudom tajna su neodoljivog erosa filma ‘Pression’”, naveo je Radojević, autor garažnih/mikrobudžetskih dugometražnih filmova (Poljupci, Narcis i Eho, Žigosana, Porodica) i jedan od osnivača Festivala meta filma, koji je 2018. godine i završen filmom “Pression” povodom uručenja nagrade “Branko Vučićević” Šimuniću.
Šimunić je izlagao i na brojnim samostalnim i kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu, a 2013. godine imao je i retrospektivu u Salonu Muyeja savremene umetnosti u Beogradu.
Izložba “Tajni život beogradske periferije. Filmovi i fotografije 1973-2012”, čiji je kustos bio Dejan Sretenović, obuhvatala je izabrane eksperimentalne osmomilimetarske filmove, polaroide i crno-bele fotografije koji su temom ili sadržajem orijentisani prema erotici.
Deklarisani erotoman i voajer, sledbenik seksualne revolucije 1960-ih, Šimunić je kao nijedan drugi domaći umetnik, kontinuirano, intrigantno i provokativno, stilski osobeno, razvijao erotski diskurs u umetnosti, dovodeći ga na samu granicu legitimne erotske kulture, istaknuto je povodom njegove retrospektive. Šimunić se, kako je naveo Sretenović, formalno pridržavao pravila erotskog kôda reprezentacije koje počiva ne premisi neeksplicitnog prikazivanja seksualnog uživanja, ali je lukavim i krivudavim kretnjama u tom prostoru uspevao da otkrije druga lica erosa i doprinese taktičkom pomeranju, ako ne i preokretu u umetničkom prikazivanju seksualnosti kod nas. Poput velikog kritičara nevinog govora o seksu Žorža Bataja, Šimunić demonstrira uverenje da je eros na delu samo tamo gde se iskazuje kao prekršaj ili subverzija zakona i poretka, odnosno tamo gde ništi razlike u ukusima koje odvajaju uzvišeno od banalnog, normalno od perverznog, estetsko od obscenog, itd.
(SEEcult.org)
