Novih 20 dobitnika priznanja za vrhunski doprinos kulturi
Vlada Srbije odlučila je 2. marta da priznanje za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi, odnosno kulturi nacionalnih manjina dobije 20 ličnosti iz kulturnog i umetničkog života, među kojima su pesnici, prozni pisci, reditelji, vizuelni umetnici, glumci, kompozitori i muzičari.
Priznanje za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi, odnosno kulturi nacionalnih manjina, popularno nazvano “nacionalna penzija”, dobili su: pesnik za decu Momčilo Odalović, književni prevodilac Arpad Vicko, kompozitor Vladimir Tošić, muzičar Živorad Jelić – jedan od braće Jelić iz YU grupe, pijanista Nikola Rackov, slikar Milan Blanuša, umetnička fotografkinja Goranka Matić, filmski snimatelj i direktor fotografije Radoslav Vladić, glumac Radoš Bajić, umetnica lutkarstva Irena Tot, primabalerina Duška Dragičević, arhitekta Svetislav Ličina, režiser kulturnih manifestacija, dramski pisac, izdavač i književnik Živorad Ajdačić, dirigent i nekadašnji direktor Narodnog pozorišta u Beogradu Dejan Savić, stručnjak u kulturi Dragan Drašković, vokalni izvođač i pedagog, kompozitorka, aranžerka i muzička urednica Biljana Arsić Krstić, filmolog Miroljub Vučković, trubač Boban Marković, režiser kulturnih programa Dragomir Zupanc i režiser Ljuboslav Majera, saopštilo je Ministarstvo kulture.
Rešenjem o dodatnoj dodeli priznanja za vrhunski doprinos kulturi, odnosno kulturi nacionalnih manjina, priznanje su dobili i umetnici: glumac Aleksandar Berček, književnik i književni prevodilac Darko Tanasković, glumac Slavko Štimac i stručnjak u kulturi Aleksandra Ninković Tašić.
Odluka o dodeli nacionalnih priznanja doneta je na predlog Komisije za utvrđivanje ispunjenosti uslova za dodelu priznanja za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi, odnosno kulturi nacionalnih manjina, na osnovu predloga reprezentativnih udruženja u kulturi i nacionalnih saveta nacionalnih manjina.
Vlada Srbije proglasila je i u februaru 2022. godine 20 novih dobitnika priznanja za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi, odnosno kulturi nacionalnih manjina, što je bilo prvi put posle osam godina da je dopunjen spisak nosilaca tzv. nacionalne penzije.
Tada su priznanja dobili: Đorđo Sladoje, Neda Bobić Nikolić, Zoran Erić, Smiljka Isaković, likovni umetnik Jovan I. Rakidžić, umetnički fotograf i foto dizajner Rajko Karišić, filmski scenograf Miljen Kljaković, dramski umetnici Bogdan Diklić, Vojislav Voja Brajović i Lazar Ristovski, baletski umetnik Konstantin Kostjukov, arhitekta Vasilije Milunović, muzičar instrumentalista, harmonikaš Ljubiša Pavković, stručnjak u kulturi prof. dr Mirko Kovačević, etnomuzikolog Dimitrije Golemović, kritičar, istoričar i teoretičar filma Božidar Zečević, stručnjak u kulturi Radoslav Rale Zelenović, vokalna solistkinja Maja Odžaklijevska, pozorišni reditelj Miroslav Benka i vokalni solista i muzičar Borisav Bora Đorđević, frontmen Riblje čorbe.
Ministarstvo kulture i informisanja raspisalo je bilo konkurs za predloge za dodelu priznanja za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi, odnosno kulturi nacionalnih manjina, na osnovu Zakona o kulturi i uredbe koja je usvojena u februaru 2021. godine, a predviđa dodelu najviše 20 priznanja tokom jedne godine.
Priznanja za vrhunski doprinos kulturi, koja su izazivala povremeno burne reakcije javnosti, nisu dodeljivana prethodno od 2013. godine, kada ih je obustavio tadašnji ministar kulture Ivan Tasovac.
Prilikom izmena i dopuna Zakona o kulturi u februaru 2016. godine bilo je predviđeno ukidanje tih priznanja, ali je uprkos stavu ministra Tasovca i parlamentarne većine, ostala zakonska mogućnost dodele novih priznanja. Preokret se dogodio nakon apela tadašnjeg premijera Aleksandra Vučića i njegovog kratkog obrazloženja da “više vredi jedna Milena Dravić nego 30-40 grešaka koje su napravile prethodne vlade”. Tako je umesto brisanja člana o dodeli priznanja za vrhunski doprinos kulturi - za šta se ministar Tasovac zalagao od početka javne rasprave 2014. godine, izmenjeni Zakon o kulturi propisao da Vlada Srbije, izuzetno, može dodeliti priznanje u vidu doživotnog mesečnog novčanog primanja umetniku, odnosno stručnjaku u kulturi. Vlada, međutim, nije koristila godinama tu mogućnost.
(SEEcult.org)
