145 godina Kolarčeve zadužbine
Kolarčeva zadužbina obeležiće 21. novembra 145 godina postojanja proslavom slave Svetog arhangela Mihaila i uručenjem plaketa za izuzetan doprinos programskoj delatnosti, kao i godišnje nagrade svoje galerije za najbolju samostalnu izložbu u sezoni 2022/2023, koju je dobila Marija Ćalić.
Dobitnici plaketa su festival Beogradske muzičke svečanosti (Bemus) i Institut za fiziku, dok je umetnica Marija Ćalić dobitnica godišnje nagrade Galerije Kolarčeve zadužbine za izložbu “Crno sunce”. Takođe, biće dodeljene zahvalnice pojedincima i kompanijama za izuzetan doprinos i razvoj Kolarčeve zadužbine.
Plaketa Kolarčeve zadužbine dodeljena je Bemusu kao najstarijem festivalu umetničke muzike u Beogradu i Srbiji, čiji je prvi koncert održan upravo u Kolarčevoj zadužbini 7. oktobra 1969. godine. Nastupila je Beogradska filharmonija sa dirigentom Živojinom Zdravkovićem i sovjetskom violinistkinjom Irinom Bočkovom. Od tada do ovogodišnjeg, 55. Bemusa u Kolarčevoj zadužbini održana su 562 koncerta na kojima su nastupili brojni simfonijski orkestri, horovi, kamerni ansambli i solisti.
Među najpoznatijim su (hronološkim redom) Bečka filharmonija, Berlinska filharmonija sa Karajanom, Lenjingradska filharmonija, gitarista Andras Segovija, pijanista Vladimir Krajnjev, Češka filharmonija, pijanista Nikita Magalov, pijanistkinja Eliso Visarladze, violončelista Andrej Navara, Ansambl Sent Martin in d filds, Ravi Šankar, violinista Hernik Šering, violinista Oleg Kagan, Gidon Kremer, pijanista Grigorij Sokolov, dirigent Veronika Dudarova sa Moskovski državnim simfonijskim orkestrom, Hor Glinka sa Vladislavom Černušenkom, Simfonijski orkestar Radio Lajpciga, violončelista Aleksandar Rudin, pijanista Nikolaj Luganski, violinista Maksim Vengerov, violončelista Miša Majski, bas-bariton Brin Terfel, pijanista Boris Berezovski, violinista Najdžel Kenedi, kao i svi domaći priznati i potvrđeni umetnici.
Zbog velike posećenosti, Bemus je organizovan i na drugim lokacijama, ali je Kolarčeva zadužbina bila tradicionalno rezervisana za najvažnija dešavanja.
Najdžel Kenedi na 55. Bemusu, foto: Dušan Milenković / Cebef
Plaketu Kolarčeve zadužbine dobio je i Institut za fiziku u Beogradu, vrhunska naučnoistraživačka ustanova za fiziku i srodne naučne oblasti, koja je od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju. Osnovan 1961. godine, Institut za fiziku je nastao kao plod intenzivnog razvoja fizike u posleratnoj Jugoslaviji. Kako postaje sve očiglednija potreba da se ona istraživanja u fizici koja nisu nuklearna ujedine u jednoj instituciji, na inicijativu uglednog profesora Aleksandra Milojevića osnovan je Institut za fiziku, koji radi i na popularizaciji nauke i približavanju najnovijih naučnih dostignuća širim slojevima kroz popularna predavanja.
Negujući tesne veze sa vodećim naučnim ustanovama u Srbiji, ali i širom Evrope i sveta, Institut za fiziku posebno ima intenzivnu saradnju sa Evropskom laboratorijom za nuklearna istraživanja CERN, a važni strateški partneri su i Mreža nacionalnih instituta Italije - INFN i najveće naučno postrojenje u Nemačkoj DESY.
Saradnja Instituta za fiziku i Zadužbine Ilije M. Kolarca traje više decenija – kako institucionalno, tako i sa pojednicima, najistaknutijim naučnicima zaposlenim u toj ustanovi, a rezultirala je realizacijom niza ciklusa predavanja koji su naišli na odličan odziv publike.
U proteklom periodu održani su ciklusi: LHC prve dve godine, Nanonauke i nanotehnologije, CERN iskustva i očekivanja (povodom pristupanja Srbije CERN-u), Šta nam je donela fizika 20. veka, Sto godina Ajnaštajnove teorije gravitacije, Talasi – od klasičnog do kvantnog opisa prirode, Novi rezultati eksperimenta Atlas u CERN-u, Simetrije u fizici, Interpretacije kvantne fizike, Kvantna gravitacija – Sveti gral savremene fizike...
Marija Ćalić, Crno sunce
Godišnju nagradu Galerije Kolarčeve zadužbine za najbolju izložbu u sezoni 2022/2023. godine dobila je Marija Ćalić za izložbu “Crno sunce” koja je održana od 28. februara do 18. marta 2023. godine, a rezultat je umetničkog rada sa fotografskim arhivama - kutijama slajdova kupljenih na beogradskoj Kalenić pijaci, koje je umetnica kroz kreativan stvaralački proces pretvorila u materijalizovani resurs za kreativna istraživanja. Rezultat su bila, kako je istaknuto u obrazloženju, višeslojno promišljena umetnička dela koja su činila izložbu “Crno sunce”.
Kako je sama umetnica navela, u pitanju je stotine kolor snimaka koji sadrže vizure kretanja nepoznate porodice kroz eksterijere i ambijente Zapadne Afrike, verovatno iz perioda od 1968. do 1969. Manjak saznanja o privatnim pričama i njihovim značenjima koji su utkani u fotografisane kadrove otvorile su autorki put ka ličnim tumačenjima i pretpostavkama geografije snimljenih mesta, ličnostima i njihovim doživljajima, kao i mogućnost korišćenja fotografije kao sredstva za “oblikovanje naknadne, imaginarne, domišljene realnosti”.
Takvim višeslojno promišljenim konceptom kao i umetničkim kvalitetom, postavka ‘Crno sunce’ se izdvojila u godišnjem repertoaru Galerije Kolarčeve zadužbine”, navedeno je u obrazloženju Saveta Galerije Kolarčeve zadužbine u sastavu: Olivera Parlić (predsednica), Simonida Rajčević, Mišela Blanuša, Nikola Šuica i Miloš Tomić. Savet je većinom glasova (četiri prema jedan) predložio da Godišnja nagrada za sezonu 2022/2023. godine bude dodeljena Mariji Ćalić.
Po statusu zadužbina, koja u kontinuitetu radi od osnivanja 1878. godine, Kolarčeva zadužbina od 1932. godine deluje prema konceptu koji je utemeljio njen osnivač - Ilija Milosavljević Kolarac.
Kolarčevom zadužbinom od 2022. godine rukovodi Aleksandar Peković, koji je na tom mestu zamenio Jasnu Dimitrijević nakon tri mandata, tokom kojih je Kolarac uspeo da se održi uprkos teškim okolnostima.
(SEEcult.org)
