24. Međunarodni festival pozorišta za decu u Subotici

Međunarodni festival pozorišta za decu u Subotici svečano će početi 24. septembra uručenjem nagrade za životno delo “Mali princ” za izuzetan doprinos razvoju kulture i scenske umetnosti za decu ruskom istoričaru i teoretičaru pozorišta Borisu Goldovskom i Ljubici Beljanski-Ristić, dramskom pedagogu i vizionaru u oblasti dečje edukacije, koja će zvanično i proglasiti Festival otvorenim.

Takmičarski program počinje iste večeri predstavom “More mašte” Pozorišta lutaka iz Niša, a do 29. septembra u trci za nagrade biće izvedeno još 15 predstava u selekciji Slobodana Markovića, uz naučni programski segment, te raznovrsne prateće sadržaje: filmski program, izložbe, radionice, promocije knjiga...

U okviru ceremonije otvaranja na sceni “Jadran” Narodnog pozorišta, publiku će pozdraviti i gradonačelnik Subotice Bogdan Laban, te podsekretar u Pokrajinskom sekretarijatu za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama Vojvodine Zoran Hadži Lazin. Nastupiće 15-godišnja Anastasija Stokin iz Subotice, članica Dečjeg crkvenog hora “Sveti Roman Melod”, koja će otpevati festivalsku himnu “Pustite decu nek rastu” (tekst: Milivoje Mrkić, muzika: Arsen Dedić). Otvaranje 24. Festivala dopuniće i talentovani citraši, članovi Kulturno-umetničkog društva zanatlija “Erne Lanji” iz Subotice.

Za učešće u takmičarskom programu vladalo je i ove godine izuzetno veliko interesovanje, uprkos nepovoljnim finansijskim uslovima, budući da pozorišne trupe same snose putne troškove i nastupaju bez honorara, što je posledica značajnog smanjenja festivalskog budžeta. Uprkos tome, prijavljeno je čak 230 predstava iz 46 zemalja sa svih kontinenata, a odabranih 16 publika će videti u Dečjem pozorištu Subotica, Pozorištu “Deže Kostolanji” i na Sceni “Jadran” Narodnog pozorišta.

Petruška

Među njima je i ruska predstava “Petruška”, napravljena prema čuvenom avangardnom baletu Igora Stravisnkog, u kojem ljudi igraju lutke. Državno pozorište lutaka iz Tule odlučilo je da, 103 godine nakon senzacionalne premijere baleta u Parizu, sprovede eksperiment avangardan koliko i originalna predstava, primenjujući ideju koja se činila kao logičnija interpretacija radnje Stravinskog i Benoa. Zašto bi ljudi morali igrati lutke koje plešu? Možda bi umesto toga lutke mogle da zaigraju? Aleksandar Staviski, reditelj iz Sankt Peterburga, u saradnji s dobitnicom ruskog Odlikovanja za umetnost Neli Poljakovom, oživeo je blještavilo petrogradskih uličnih pozornica iz nedelje Maslenice, prikazujući grad prekriven najsvežijim februarskim snegom, s vrteškama i orguljama starog mađioničara.

U selekciji je i predstava “Začarani u gavranove” Pozorišta lutaka iz Bratislave, magična bajka o samopožrtvovanju sestre koja zahvaljujući snažnoj volji i istinskoj ljubavi spasava od kletve sedmoricu svoje braće.

Za decu uzrasta od 4 do 8 godina iz Mađarske dolazi dirljiva predstava “Lenka i Palko”, u izvođenju Pozorišta lutaka “Grif”. Palko ide u školu i mršav je poput mladog meseca. Lenka ide u obdanište i debeljuškasta je kao pun mesec. Drugi im se stalno rugaju. Jednog dana ovo dvoje dece sreću se na igralištu i nastaje prelepa priča o prijateljstvu i toleranciji. Iz Mađarske je najavljena i predstava “Povratak razbojnika Hocenploca” Pozorišta lutaka Bobita iz Pečuja o dečaku koji je pojeo sve bakine kobasice i kiseli kupus, što je samo deo njegovih nevaljalština.

Lenka i Palko

Subotička publika imaće priliku da pogleda i iransku lutkarsku predstavu “Kofer i psetance” sa lutkama u prirodnoj veličini (marotte), u izvođenju Pozorišta “Dimak” iz Teherana.

Rumunska predstava Pozorišta “Puk” iz Kluž-Napoke “Ulica anđela” konstruisana je kao vizuelna pesma, odnosno neverbalna lutkarska predstava koja ilustruje povezanost sveta ljudi i fantastičnog univerzuma anđela, dok je bugarska predstava “Ribar i zlatna ribica” Teatra “Aladin” iz Sofije - vesela, živopisna i poučna bajka za decu i odrasle o starcu Ratku koji je ulovio zlatnu ribicu.

Sidnejsko pozorište lutaka – prvo iz Australije koje učestvuje na subotičkom festivalu, odigraće predstavu “Nelina krila” – nežno istraživanje dečjeg sna o letenju.

Najavljena je i predstava “Prva priča” trupe Točka na I iz Zagreba, koja na inovativan i poetičan način nastoji približiti deci, ali i odraslima, priču o prvom čoveku, nama i svetu koji nas okružuje.

Predstava “Povest o ikonopiscu Dionisiju” Regionalnog pozorišta lutaka “Teremok” iz Vologda pozorišna je fantazija o životu i delu velikog umetnika koji je stvarao i živeo u skladu sa svojom verom. Radnja je isprepletena duhovnim tekstovima i pojanjem, ritualima i narodnim pesmama ruskog severa.

U selekciji su i četiri domaće predstave: “More mašte” Pozorišta lutaka iz Niša - muzički spektakl sa improvizovanim lutkama, koja će i otvoriti 24. Festival, zatim “Aska i vuk” Malog pozorišta Duško Radović iz Beograda za koju je muziku pisao Aleksandar Lokner, “Petar Pan” Pozorišta mladih iz Novog Sada, u kojoj naslovnu ulogu igra mlada glumačka zvezda Slaven Došlo, te “Orfej” Dečjeg pozorišta Subotica, koja na poseban, deci prilagođen način, interpretira jedan od najpoznatijih grčkih mitova.

Petar Pan

Festival će dodeliti Gran pri za najbolju predstavu u celini, kao i nagrade za najbolju režiju, scenografiju, originalnu muziku, estetsko i tehnološko rešenje lutaka, te nagrade za glumačko/animatorsko majstorstvo (pet ravnopravnih).

U žiriju su: ruski istoričar i teoretičar pozorišta, scenarista i pedagog dr Boris Goldovski; poljski reditelj, teatrolog i dramaturg Jaroslav Antonjuk; profesorka, teatrolog i direktorka pozorišta dr Oana Leahu iz Rumunije; dramaturg i upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu dr Zoran Đerić i teatrolog dr Zoran Maksimović.

Svaka od predstava će biti izvedena na izvornom jeziku, a ulaz na sve programe je besplatan.

U okviru Festivala, biće održan i deveti Međunarodni forum za istraživanje pozorišne umetnosti za decu i mlade, za koji je i ove godine vladalo veoma veliko interesovanje, uprkos činjenici da organizator učesnicima, usled značajnog smanjenja budžeta, ne pokriva putne troškove. Pristiglo je 49 predloga radova iz 21 zemlje, a odabrano je 18, koje će predstaviti autori i koji će biti objavljeni u okviru dvojezičnog zbornika (na srpskom i engleskom).

Naziv konferencije u okviru Foruma je “Rediteljska tumačenja književnog/dramskog teksta za decu i mlade: Problem granice tumačenja”, a pored prof. dr Siniše Jelušića iz Crne Gore, koji vodi Forum, na učestvovaće 17 stručnjaka iz celog sveta.

Prateći festivalski program sastavljen je od izložbi, radionica, filmova, predstava i muzičko-plesnog programa na Trgu slobode.

Posetioci će, između ostalog, biti u prilici da nauče indijski klasični ples na radionici koju će voditi specijalni gost Guru Šarad Panđa uz asistenciju Švete Patel, a najavljena je i radionica “Pozorište od papira”.

Deo pratećeg programa su i predstave “Crvene cipelice” (inkluzivni mjuzikl – adaptacija “Čarobnjaka iz Oza”) Udruženja za afirmaciju i stvaralaštvo dece “Svitac” iz Beograda i “Magareće godine” prema delu Branka Ćopića, u izvođenju Dramske sekcije OŠ “Isa Bajić” iz Kule.

Izložba “Međunarodni festival lutaka i marionetskih pozorišta PUK - vizuelna dokumentacija” predstavlja kroz nagrađene predstave evoluciju tog rumunskog festivala od prvog izdanja 2002. godine do 2016.

Najavljena je i izložba “Boj na Kosovu” autorke Ljiljane Điđino Branovački, u okviru koje će biti rekostruisan prikaz Kosovske bitke pomoću lutaka koje su napravljene prema najzačajnijim ličnostima iz nacionalne istorije.

U okviru izložbe-seminara “Korak dalje s lutkom kroz predškolsko obrazovanje”, biće prezentovan metodičko-didaktički metod komunikacije i manipulisanja lutkom, u vaspitno-obrazovnom radu sa predškolskom decom kao i sa decom sa govorno jezičkim poremećajima.

Tradicionalno, u saradnji sa Fakultetom primenjenih umetnosti u Beogradu, biće postavljena “Studentska izložba festivalskih plakata”, uključujući plakat za 24. Festival - rad autora Željka Špice, pod mentorstvom prof. Zdravka Mićanovića.

Priče iz noći

Filmski program, organizovan u saradnji sa Francuskim institutom u Srbiji, prikazaće tri francuska animirana filma: “Priče iz noći” (Mišel Oslo), "Rabinova mačka" (Antoan Delvo, Žoan Sfar) i "Ostrvo Blek Mor" (Žan-Fransoa Lagioni).

Na centralnom Trgu slobode nastupiće desetak dečjih plesnih grupa, kao što su Creative – Studio za moderan balet, Plesni studio Adagio i nezaobilazni dugogodišnji gost Festivala - klovn Arsa sa Marsa.

Festival se održava pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja Srbije, Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama Vojvodine i Grada Subotice. Festival finansijski podržavaju Delegacija Evropske unije u Srbiji i Eu info centar.

Festivalski sajt je lutfestsubotica.net, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)