28. Memorijal NP - Pred sudom
Umetnički projekti koji tematizuju ili primenjuju procedure svojstvene pravosudnoj praksi, ukazujući na probleme savremene umetnosti i društva u vreme dominacije neoliberalnog kapitalizma, okosnica su 28. Memorijala Nadežde Petrović u Čačku, koji će biti otvoren 24. septembra, a predstaviće radove više od 20 umetnika i kolektiva iz Srbije, regiona i sveta koje su odabrali selektori Simona Ognjanović i Stevan Vuković.
Na izložbi “Pred sudom” 28. Memorijala Nadežde Petrović učestvuju: Ivan Faktor (Hrvatska), Miroslav Savić i Dragomir Nikolić Čeda (Srbija), Rosela Biskoti (Italija), Jasmina Cibic (Slovenija), Hila Peleg (Nemačka), Jelica Radovanović i Dejan Anđelković (Srbija), Tea Tupajić (Hrvatska), Bojan Đorđev (Srbija), Frank Uve Lejsipen Ulaj (Holandija), Majkl Benson (SAD), UBERMORGEN (Švajcarska/Austrija), Novi kolektivizam (Slovenija), Tanja Ostojić i David Rih (Srbija/Nemačka), Koalicija umetnika Gulf Labor - Gregori Šolet i Metju Greko (SAD) i Doris Bitar (SAD/Liban), te umetničko-aktivistička internacionalna mreža Niko nije ilegalan - Florijan Šnajder (Nemačka) i Santijago Sijera (Španija).
Izložba “Pred sudom” predstavlјa umetničke projekte koji tematizuju ili pri izvođenju primenjuju neke od procedura svojstvenih pravosudnoj praksi, uz izuzetke u kojima se sintagma "dovođenja pred sud" koristi sinegdotalno. Procesi koji se odvijaju u nekim od predstavlјenih radova fokusirani su na prosuđivanje, procenjivanje i vrednovanje, pre nego na suđenje u užem smislu. Kao rezultat tog procesa, predmetu prosuđivanja dodelјuje se institucionalno legitimisan status, te se sud koji se tako donosi može smatrati normativnim.
U podeli uloga koje preuzimaju na izložbi 28. MNP, umetnici se pojavlјuju kao forenzičari, istražitelјi, svedoci, optuženici i tužioci, ili kao svojevrsni uzbunjivači koji pred sud javnosti iznose probleme umetničke produkcije u aktuelnom kontekstu ekonomske i simboličke razmene. Otuda izložba, kako je navedeno u opisu koncepcije, obuhvata radove u kojima dominira agonizam sudnice.
Sudska arena u koju su učesnici tih projekata bačeni predstavlja kao arenu i oblast umetnosti, pa i celo društvo u doba potpune dominacije neoliberalnog kapitalizma.
Pored tih radova, međutim, nalaze se i radovi u kojima publika na delu vidi način komisijskog odlučivanja o najreprezentativnijoj formi umetničkog rada u sasvim specifičnom trenutku i kontekstu, ili čak sâma odlučuje o tome ko je "najveći srpski umetnik", tako što mu prostom većinom glasova dodelјuje taj status.
Izložba je podeljena na nekoliko segmenata, počev od kategorije Istraživanje i suđenje, u kojoj su radovi koji preuzimaju i prerađuju uzorke iz imaginarnih predstava sudskog i istražnog procesa i iz stvarnih prostora u kome se odvijaju. Koriste dugačak švenk kamere na sud i porotu u sceni suđenja, ili fizički prostor sale u kojoj se odvio istorijski značajan sudski proces, kao i elemente forenzičke procedure. Ti uzorci se preoznačavaju i rekontekstualizuju, i aktiviraju u smeru preispitivanja načina na koji se istražnim i sudskim procesima legitimišu, proizvode ili reprodukuju odnosi u ukupnoj društvenoj stvarnosti.
U segmentu Istraživanje i suđenje su radovi Ivana Faktora “Kangoroo Court”, Miroslava Savića i Dragomira Nikolića Čede “Crna kutija: melanholija zločina” i Rosele Biskoti “Proces”.
U kategoriji Sukobi oko normativnosti umetnici preispituju statuse i pozicije u polјu umetnosti, kao i principe njihove legitimacije i delegitimacije, što služi i kao studija slučaja za preispitivanja društvenih statusa i normi u širem, izvanumetničkom kontekstu, dok uvođenje elemenata istražnog i sudskog procesa ima prevashodno dramaturšku ulogu.
U tom segmentu su radovi Jasmine Cibic “Plodovi naše zemlјe”, Hile Peleg “Zločin protiv umetnosti”, Jelice Radovanović i Dejana Anđelkovića “Ko je najveći srpski umetnik?”, Tee Tupajić “Kustoski komad: proces protiv umetnosti” i Bojana Đorđeva (u saradnji sa Tanjom Šlјivar i Sinišom Ilićem) “Slučaj Bares – javno čitanje transkripta dadaističkog suđenja”.
Sledeća kategorija radova - Umetnik u sukobu sa zakonom, na radikalniji način problematizuje upravo uslove i granice važenja društvenih normi, konflikte u njihovoj primeni, kao i legalnost i legitimitet njihovog negiranja, kršenja ili dovođenja u pitanje, i to čini kroz eksplicitnu transgresiju pojedinih običajnih, moralnih i zakonskih normi. Krađa i oštećivanje umetničkih dela, podstrekavanje na kriminalnu delatnost trgovine izbornim glasovima, kao i uvreda zastave i grba SFR Jugoslavije bili su pravne kvalifikacije u optužbama protiv autora radova u kategoriji Umetnik u sukobu sa zakonom, protiv kojih su pokrenuti krivični postupci.
U tom segmentu su zastupljeni Frank Uve Lejsipen Ulaj radom “Ima neki kriminalni ton u umetnosti”, Majkl Benson radom “Suđenje Aleksandru Breneru”, UBERMORGEN radom “Vote-Auction” i Novi kolektivizam projektom “Plakanta afera”.
Poslednji segment izložbe, nazvan Zakon u sukobu s poimanjem pravde, kritikuje zakonske regulative koje na posredan ili neposredan način omogućavaju diskriminaciju na osnovu zemlјe porekla i socijalnog statusa, kao i eksploatacije na osnovu pozicije na tržištu rada.
U tom segmentu su zastupljeni Tanja Ostojić i David Rih – radom “Sans papiers”, Koalicija umetnica Gulf Labor radovima “Radnička naselјa na Ostrvu sreće: muzejski suveniri Gugenhajma” (Gregori Šolet i Metju Greko) i “Migrantske planine – latinoameričke” (Doris Bitar), umetničko-aktivistička mreža Niko nije ilegalan, koja predstavlja foto-dokumentaciju osnivačkih aktivnosti u izboru inicijatora mreže Florijana Šnajdera, te Santijago Sijera radom “Kaldor Javni umetnički projekat 22 – 7 oblika dimenzija 600x60x60 cm konstruisanih da stoje horizontalno uza zid”.
Memorijal će svečano otvoriti 24. septembra u Umetničkoj galeriji “Nadežda Petrović” istoričarka umetnosti dr Irina Subotić, nakon višemedijskog performansa Miroslava Savića, a uoči interaktivnog scenskog događaja Bojana Đorđeva u Domu kulture.
Arhitekta postavke 28. MNP je Milorad Mladenović, a vizuelni identitet je delo grupe Škart.
Selektori Stevan Vuković i Simona Ognjanović vodiće publiku kroz izložbu u Umetničkoj galeriji “Nadežda Petrović” i Galeriji “Risim” 1. i 5. oktobra u 13 sati.
Memorijal Nadežde Petrović traje već više od pola veka kao specifičan spomenik velikoj srpskoj slikarki, koji bijenalno predstavlja savremeno stvaralaštvo i inovativne vizuelne prakse.
U čast Nadežde Petrović, Memorijal je 1960. osnovao Narodni odbor Opštine Čačak kako bi izložba donela sažet presek savremenog jugoslovenskog slikarstva i delovala u lokalnoj sredini kao aktivno žarište kulturnog i umetničkog progresa, doprinoseći da njena kulturna fizionomija bude uočlјiva i prepoznatlјiva. Tokom pet i po decenija postojanja, a naročito od sredine 80-ih, MNP je prošao kroz različite organizacione i koncepcijske promene: od revijalne, preko tematski, problemski i teorijski postavlјene izložbe jednog ili nekoliko selektora sa prostora Jugoslavije, do autorske izložbe sa ličnim pogledom i stavom na složene društvene, kulturne i umetničke prilike vremena.
Od početka 21. veka MNP se okreće i međunarodnoj umetničkoj sceni, postajući otvoren za nove oblike postojanja u pravcu rezidencijalnih programa prilagođenih kulturnim potrebama i mogućnostima sredine.
Na dosadašnjih 27 izložbi izlagalo je više od 550 umetnika i umetničkih grupa, a kao selektori, autori izložbi, pisci tekstova i eseja ili članovi žirija bili su angažovani mnogi likovni kritičari, teoretičari i istoričari umetnosti iz Srbije i bivše Jugoslavije, a povremeno i iz inostranstva.
Na 27. Memorijalu Nadežde Petrović “Ko to tamo peva” 2014. godine, čiji je selektor bio istoričar umetnosti Dejan Sretenović, učestvovalo je 11 autora različitih generacija iz Srbije, a nagrade su ravnopravno dobili Milica Tomić i Siniša Ilić, dok je nagradu Umetničke galerije “Nadežda Petrović” dobio Miloš Tomić. Nagradu publike 27. MNP dobili su ravnopravno Branislav Nikolić i Žolt Kovač za radove “Sekundarna arhitektura”, odnosno “Konferencija društvenih grupa”.
28. Memorijal Nadežde Petrović biće otvoren do 1. novembra.
(SEEcult.org)
