8. Noć muzeja u Beogradu
Beograd za Noć muzeja, 14. maj, nudi posetiocima oko sto programa na sedamdesetak lokacija, a osim stalnih postavki i izložbi koje su nedavno otvorene ili su deo drugih manifestacija, pripremljen je i niz novih atraktivnih sadržaja širom grada. U programu učestvuju i dva najveća muzeja u Beogradu - Narodni i Muzej savremene umetnosti, koji su već nekoliko godina zatvoreni zbog rekonstrukcije.
Beograd za Noć muzeja, 14. maj, nudi posetiocima oko sto programa na sedamdesetak lokacija, a osim stalnih postavki i izložbi koje su nedavno otvorene ili su deo drugih manifestacija, pripremljen je i niz novih atraktivnih sadržaja širom grada. U programu učestvuju i dva najveća muzeja u Beogradu - Narodni i Muzej savremene umetnosti, koji su već nekoliko godina zatvoreni zbog rekonstrukcije.
Narodni muzej, čija je stalna postavka zatvorena, učestvuje izložbom “Italija i restauracija Veličanstvenog kratera. Kneževsko blago Narodnog muzeja”, koja je prikazana prethodno u Rimu i Padovi.
Izložba je otvorena u atrijumu Narodnog muzeja povodom njegove 167-godišnjice, a moguće ju je obići do 30. juna i proveriti kako su italijanski eksperti restaurisali neka od antičkih blaga, uključujući “Veličanstveni krater” iz Trebeništa, ponos zbirke grčkih starina Narodnog muzeja.
MSUB, takođe zatvoren zbog rekonstrukcije, učestvuje u Noći muzeja izložbom “Strah od ništa” beogradskog umetnika Milorada Miše Mladenovića, koja je otvorena do kraja maja u Salonu u Pariskoj, a preispituje savremen način života, brzinu i prolaznost, kao i promene u načinu komunikacije.
Tradicionalno jedna od najposećenijih lokacija u Noći muzeja je Etnografski muzej, koji će predstaviti ovoga puta priču koja prati magičnu tradiciju maskenbala. Kako su izgledale maske aristokrata, kako su se prerusavali drugi slojevi društva, a kako Obrenovići? Interaktivna izložba “Maskenbal” ekskluzivno predstavlja deo gradske atmosfere bala pod maskama, a otvorena je samo 14. maja.
U Etnografskom muzeju moguće je obići i izložbu “Na kraju i na početku - karneval”, koja je otvorena do 31. avgusta, kao i stalnu postavku “Kultura Srba u u XIX i XX veku”.
U Manakovoj kući postavljena je izložba “Pismom i razglednicom kroz vjekove” autorke Mirjane Vukasović, muzejskog dokumentariste Muzeja grada Perasta, kao i izložbu fotografija “Život na Savi i priobalju Beograda” (druga polovina 19. i prve decenije 20. veka), autorke Dragane Stojković, muzejskog savetnika Etnografskog muzeja u Beogradu.
Arhiv Jugoslavije predstavlja “Portrete kraljice Marije i kneginje Olge Karađorđević”, privatnu priču o evropskim princezama koje su došle na beogradski dvor.
Marija je bila kraljica i supruga kralja Alekandra I Karađorđevića, tvorca Jugoslavije, a Olga Karađorđević supruga kneza Pavla Karađorđevića.
Izložba iznosi zanimljive detalje iz života tih vladarki, supruga i majki.
Ekskluzivitet postavke čini premijerno prikazivanje fotografija koje su nastale nastale privatnim fotoaparatom porodice Karađorđević. Posetioci tako mogu da zavire u Beli dvor, kao i u njihova detinjstva, venčanja, odmore u Sloveniji, pisma, kalendare, novčanice i crteže... Čuće priču o dijademama kraljice Marije, radosnici koju je vodila kneginja Olga povodom rođenja sina Aleksandra i originalne skice nakita iz Kartijeove radionice.
Poseban segment izložbe odnosi se na njihov humanitarni rad, angažovanje na obrazovanju žena, brigu o deci, siročadi i invalidima, o zaštiti životne sredine, i kako su kroz pokroviteljstvo i novčanu pomoć pomagale svoj narod.
Muzej istorije Jugoslavije najprisutniji je beogradski muzej u programu ovogodišnje Noći muzeja - za posetu će biti otvoreni svi objekti MIJ na Dedinju (Muzej 25. maj, Kuća cveća i Stari muzej), a eksponate iz njegovih zbirki posetioci će moći da vide i u Narodnom pozorištu, Gete institutu i u Muzeju železnice.
U Muzeju “25. maj” otvorena je izložba “Poklon zbirka Dragoslava Damnjanovića”, koju je priredio Narodni muzej.
MIJ u Muzeju “25. maj” ekskluzivno predstavlja u Noći muzeja izložbu "Zlatni album" o odevanju i stilu bračnog para Broz, čije je otvaranje planirano za 25. jun. Izložba “Zlatni album” biće predstavljena projekcijama fotografija, a njena tema je stil odevanja bračnog para Broz od njihovog prvog pojavljivanja u zvaničnoj svetskoj diplomatiji (poseta Francuskoj 1956. godine), tokom najglamuroznijeg perioda njihovog života - do posete carskom Japanu 1968. godine.
Istoriji, i to filmskoj, posvećen je program u Muzeju Jugoslovenske kinoteke, priređen povodom stogodišnjice srpskog igranog filma.
Biće prikazan jedan od bisera iz detinjstva srpske kinematografije - “Ulrih Celjski i Vladislav Hunjadi” iz 1911. godine, koji obrađuje borbu za vlast i zaveru protiv despota Đurađa Brankovića.
Izložbu povodom veka srpskog igranog filma u Kinoteci prati i izložba fotografija iz njenog Arhiva, sa materijalima koji su retko prikazivani javnosti.
Deo nekadašnje istorije predstavljen je i izložbom “Virtuelni muzej jugoslovenskih brodova” u Goethe-Institutu - onlajn projektom koji je konstruisan po modelu pravog muzeja, sa eksponatima koje je moguće razgledati u digitalnom prostoru.
Izložba je posvećena brodovima na potezu od Brankovog mosta do Gazele. Muzej jugoslovenskih brodova je prvi muzej čija je postavka u potpunosti smeštena pod vedrim nebom. Eksponati dočaravaju duh vremena u bivšoj SFRJ, kao i život koji je nastupio nakon njenog raspada.
U Vili kralja Petra na Senjaku moguće je obići izložbu “Istorijski portreti kralja Petra I” - prvu stalnu postavku u tom prostoru koja, upotrebom tehnologije proširene stvarnosti, posetiocima nudi novo medijsko iskustvo. U okviru spomen sobe predstavljeno je više stotina fotografija (kralja, njegove porodice, savremenika i događaja) koje zajedno grade istorijski portret kralja Petra I Karađorđevića.
U Muzeju Ive Andrića moguće je upoznati “Gospođicu sa Andrićevog Venca”, odnosno ispratiti glumačko izvođenje najintrigantnijih delova Andrićevog romana “Gospođica” u ambijentu fotografija Beograda iz 30-ih godina prošlog veka. Učestvuju glumac Siniša Ubović i Zorana Pejković.
U obližnoj galeriji “Nova” izloženi su najbolji likovni radovi sa konkursa povodom jubileja Nobelove nagrade, a svoju viziju Andrićevih dela predstaviće i izložba likovno-grafičkih rešenja knjiga Umetničke škole za dizajn u Beogradu.
U Muzeju Nikole Tesle, specijalno za Noć muzeja, biće premijerno predstavljen “Plavi portret Nikole Tesle”.
Princeza Vilma Ljvov-Parlagi je jedna od retkih koja je imala privilegiju da uradi Teslin portret, ali pod jednim uslovom. Tesla, kome se nije dopalo osvetljenje u princezinom ateljeu, načinio je sopstveni svetlosni aranžman i odlučio da pozira pod svetlošću jakih svetiljki filtriranoj kroz plavo staklo.
Tako je 1916. godine nastao “Plavi portret”, a poznat širom sveta jer se povodom obeležavanja Teslinog 75. rođendana našao na naslovnoj strani američkog magazina “Tajm”. Sudbina portreta je predstavljala misteriju od kada je 1924. godine, nakon princezine smrti, prodat na aukciji. Konačno je otkriven 2006. godine u zbirci Ludviga Nisena koja se čuva u muzeju “Nordsee u gradiću Husumu u Nemačkoj.
Specijalno za Noć muzeja biće predstavljen na izložbi, čiji je autor Draginja Maskareli. Pored portreta, kao centralnog motiva,izložbom su obuhvaćeni i detalji iz Teslinog života, njegovi kontakti sa značajnim ličnostima tadašnje američke naučne, kulturne i političke scene.
Pedagoški muzej, jedna od tradicionalno zanimljivih lokacija u Noći muzeja, učestvuje izložbom “Časovi vina”, odnosno pričom o prvim srpskim školama za proizvodnju vina.
Pod nazivom “Vinodeljska škola”, krije se prva ustanova u Srbiji koja je obučavala majstore za pravljenje vina. Negotin, Vršac i Aleksandrovac bili su pioniri u uvođenju te delatnosti u škole, a drevne tajne preneće posetiocima dokumenta koja prikazuju kako je tekao proces praktične nastave o proizvodnji vina. Video i fotomaterijali, kao i gostovanje sadašnjih učenika i profesora tih škola, stvoriće autentičan ambijent te antičke veštine.
U obližnjoj Biblioteci grada Beograda moguće je obići izložbu “Zapisano u svili i srebru” Nevene Arsić i Sofije Arsić, koje tekstove pisane uglastom glagoljicom i ćirilicom iz 13. veka oslikavaju svilom i srebrom. Drevno slovo se u njihovim delima transformiše u sliku ili malu skulpturu, a inspiraciju nalaze u carskom nakitu iz arheološkog nalazišta Vrelo Šarkamen. Autorka izložbe Sofija Arsić će dočarati posetiocima tehniku klasičnog slikanja na svili - četkicom i bojama na štafelaju.
Vojni muzej upoznaće posetioce sa blistavom borbenom opremom rimskih vojnika - dva rimska oklopa, štitom i crtežima. Zainteresovani će moći da učestvuju i u radionici kovanja srednjovekovnih mačeva i vide mačevanje uživo.
Na platou ispred Vojnog muzeja najavljen je i bal - posetioce će dočekati plesni parovi Sokolskog društva Beograd-matica, a uz zvuke muzike, imaće priliku da zaplešu sa kadetima i kadetkinjama Vojne akademije ili prošetaju stalnom postavkom u njihovom društvu.
U obližnjim Kazamatima gostuje Muzej Macura iz Novih Banovaca - izložbom dela bogate kolekcije koja obuhvata radove zenitizma, jugo-dade, ruskog i poljskog konstruktivizma, srednjoevropske avangarde, Gorgone, beogradskog nadrealizma, EXAT 51, visoke moderne, konceptualne umetnosti, bečkog akcionizma, vojvođanske neoavangarde, minimalizma i dela pojedinih savremenih autora...
Izložba objedinjuje dela autora iz srednjestočne Evrope i bivše Jugoslavije.
Na Kalemegdanu će posetioci Noći muzeja moći da se upoznaju i sa muzikom Brazila i sportovima sa tih prostora.
U Muzeju primenjene umetnosti posetioci će moći da obiđu nedavno otvorenu 43. Majsku ziložbu ULUPUDS-a “Kreativna košnica”.
U toku je i šesta Beogradska internacionalna nedelja arhitekture (BINA) - u prostorima Kulturnog centra Beograda, Kući legata, Galeriji O3one... U okviru 6. BINA, u Konaku kneginje Ljubice upravo je otvorena izložba “Bodanović - Ukleti neimar”, posvećena opusu pokojnog arhitekte, graditelja i mislioca Bogdana Bogdanovića, jedne od najoriginalnijih pojava u domenu memorijalne arhitekture i teorijskog diskursa na tlu bivše Jugoslavije.
U Noći muzeja, biće održan program “Igre simbola i predstava može da počne” - izložba i performans studenata Arhitekture beogradskog Univerziteta.
“Dođite u Konak kneginje Ljubice da se upoznate sa mističnim učiteljem i bogatom imaginacijom njegovih učenika. Ostvarite dijalog sa maštom. Proširite granice i srušite pravila. Razložite oblike na delove pa ih ponovo složite. Pronađite svoj krug na četiri ćoška. U svetu fantastike, ideja i kreacija zarazite se Bogdanovićevom groznicom. Usudite se hteti misliti”, poručili su autori i izvođači, čiji su radovi inspirisani nasleđem Bogdanovića, a nastali su kao deo nastavnog projekta u okviru programa PublicArt&PublicSpace.
U Muzeju Zepter, koji broji kolekciju od više od 350 dela 134 umetnika, posetioci će imati priliku da prisustvuju nastanku instalacije Radomira Kneževića, umetnika i profesora na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu. “Delo u nastanku” Knežević radi vrbovim granama, a razigravajući ih po prostoru, stvara ambijentalne crteže koji u zavisnosti od raspoloženja, prostora u kojem stvara i doživljaja, poprimaju novi oblik.
U Helenskom fondu za kulturu moguće je obići izložbu o Novom muzeju Akropolja - njegovom blagu i arhitektonskom rešenju za velelepnu građevinu na najčuvenijem vrhu Grčke. Kroz rediteljsko oko grčkog režisera Athanasia Drakopouloua, samo u Noći muzeja, moguće je videti i film o Erehtejonu, drugom po važnosti starogrčkom hramu na atinskom Akropolju, čiji krov nosi šest čuvenih karijatida.
Medija centar “Odbrana” premijerno će otvoriti svečani salon Doma Vojske Srbije, u kome će se naći slika “Cveće” Save Šumanovića. Biće izložene i fotografije o prvom samitu Pokreta nesvrstanih u Beogradu, održanom pre pola veka, uz portrete Tita, Nehrua, Nasela, Pahlavia, originalne filmske žurnale i zanimljive detalje iz bivše Savezne skupštine.
U Domu Vojske moguće je obići i izložbu Mome Kapora “Beogradske priče”.
Galerija FLU predstavlja Dereka Ogbournea i Muzej optografije, zasnovan na verovanju da ljudsko oko pamti poslednji kadar života. Eksperimenti Franc Bola i Vilhem Kinea, otkrili su ljubičastu mrlju na mrežnjači koja u sebi urezuje poslednju sliku koju ljudsko oko ugleda, a umetnik-naučnik Ogbourne poslednjih pet godina potpuno je predan traganju za fenomenom poslednje slike. Crteži, objekti, audio i video zapisi koje ćete videti su sastavni deo rezultata njegovih neobičnih istraživanja o utiskivanju poslednje slike na mrežnjaču ljudskog oka.
Umetnička galerija LADA kod Hrama svetog Save predstavlja apstraktnu umetnost umetnika mlađe generacije: Nebojše Aleksića, Anite Buničič, Jelene Đurić, Ivana Gračnera, Saše Pančića, Dušice Pejić, Kristine Ristić i Marka Vukše. U 22 sata biće pretpremijerno prikazan kratki dokumentarni film u režiji Čarne Radoičić, urađenog u produkciji te galerije, a reč je o ekskluzivnim intervijuima odabranih umetnika i njihovom viđenju relevantnih kretanja na savremenoj sceni apstraktne umetnosti, izrazu koji Galerija LADA neguje i promoviše.
Beogradski klupski dizajn biće predstavljen u Domu omladine izložbom radova mladih grafičkih dizajnera koji su bili akteri klupske scene poslednjih nekoliko godina. Posetioci će moći da vide plakate Jakova Ponjavića - grafičkog dizajnera Doma Omladine, Vukašina Markovića - umetničkog direktora u Hominid advertajzingu, Moniku Lang - dizajnerku i ilustratora plakata za KC Grad, Marka Svirčevića - umetničkog direktor GREY-a, Braću Burazere - koji svoju kreativnost iznose preko različitih medija, od plakata do majica, Jovana Mikonjića Biskoteku - čiji je dizajn prisutan na TV stanicama od Italije do Ukrajine, Katarinu Soškić - koja dizajnira u domenu alternativne kulture i Stefana Unkovića - dizajnera koji je pretežno orijentisan na strit art.
Noć muzeja u Studentskom kulturnom centru u znaku je regionalnog projekta “Reč u prostoru”, a najavljena je i radionica stripa i ilustracije “Đorđe Lobačev”, dok Srećna galerija predstavlja autora Miodraga Rogana kroz njegovu skulpturu, a izložba fotografija “Oksimoron” predočava viđenje realnosti autorki Marije Aničić i Branke Nađ.
Izložba “Vizuelne obmane” na Filozofskom fakultetu suočiće posetiocie sa činjenicom da čulo vida nije savršeno i može da uzrokuje neobične i začuđujuće opažaje.
Nekoliko vrsta takvih pojava ilustrovane su na izložbi profesora i studenata psihologije, a posetioci će moći da provere svoj vid i ustanove koliko dobro procenjuju položaje, dužine, površine i svetline raznih figura.
Među atrakcijama Noći muzeja je i izložba “Fića nacionale” u Muzeju automobila.
Nezaboravni “fića”, zvanično “zastava 750”, rođen je 18. oktobra 1955. u fabrici “Zastava” u Kragujevcu, a za 30 godina postojanja pokazao se toliko popularnim da su ga klonirali u gotovo million primeraka.
U Železničkom muzeju moguće je obići izložbu “Voz i Broz”, posvećenu čuvenom Titovom Plavom vozu, kojim je prešao više od 600.000 kilometara u zemlji i inostranstvu.
Kroz taj luksuzni voz prodefilovalo je i oko 60 najvećih stranih državnika: car Etiopije Haile Selasije, premijerka Indije Indira Gandi, pa čak i britanska kraljica Elizabeta II.
Izložba premijerno predstavlja fotografije i redove vožnje štampane za ekskluzivna putovanja Plavog voza prilikom poseta visokih inostranih delegacija. Prvi put će biti prikazana i originalna obeležja iz tog perioda: biste, reljefi i umetničke slike sa Titovim likom, zvanične kancelarijski predmeti, makete, grbovi, povelje, značke i redovi vožnje Plavog voza…
Ekskluzivna lokacija u Noći muzeja je Palata Srbije (SIV) - bivša Palata federacije, u koju se ulazi retko i uz poseban protokol. Građena od 1947. do 1954. godine, Palata uz nepregledne holove i ministarske kabinete ima šest salona koji se simbolično zovu po bivšim jugoslovenskim republikama, a objedinjuje ih velika sala “Jugoslavija”.
I Muzej Fudbalskog kluba “Crvena zvezda” učestvuje u Noći muzeja, filmskom i foto postavkom “Zvezdine staze”, posvećenom 20-godišnjici osvajanja Kupa evropskih šampiona.
Muzički program Noći muzeja ove godine je slabiji od prethodnih, ali će u bašti Muzeja nauke i tehnike nastupiti zagrebački sastav Nipplepeople, a u Galeriji Progres će održati koncert Duo Maska, i to sviranjem na testeri, violini i klaviru.
Beogradska Noć muzeja nudi i nov način informisanja građana - pored biltena koji se može preuzeti na Info kutku u Knez Mihailovoj ulici, sajta i profila manifestacije na Fejsbuku, posetiocima koji imaju takozvane pametne mobilne telefone obezbeđena je aplikacija “Android u muzeju” koja se može besplatno preuzeti sa Android marketa.
Program osme beogradske Noći muzeja podeljen je sedam zona - radi lakšeg snalaženja, bolje organizacije i što manje gužve: Dorćol, Kalemegdan, Knez Mihajlova, Trg Nikole Pašića, Bulevar - Slavija - Kneza Miloša, Topčider - Senjak - Dedinje i Zemun, a posetioci će za 350 dinara, koliko košta ulaznica, moći po jednom da uđu na svaku od sedamdesetak lokacija - ukoliko stignu sve da ih obiđu od 18 do dva sata posle ponoći.
Ulaznice se mogu kupiti i na samim lokacijama i, kao i do sada, jedna karta važi za jedan ulazak na svim lokacijama u Beogradu.
Gradska Direkcija za javni prevoz i ove godine podržala je Noć muzeja, pa tako karta za tu manifestaciju važi i kao putna isprava od 17 sati do ponoći.
Za sve koji u Beograd dolaze zbog Noći muzeja, Turistička organizacija Beograda organizuje besplatno razgledanje grada u otvorenom autobusu koji će uoči same manifestacije, sa Trga Nikole Pašić 12, tačno u 16 sati krenuti u 70-minutnu rutu gradom.
Zbog Noći muzeja, od 17.30 do dva sata posle ponoći biće zatvorene sledeće ulice: Uzun Mirkova ulica na potezu od Studentskog trga do Tadeuša Košćuškog, Studentski trg na potezu od Etnografskog muzeja do Ulice Zmaja od Noćaja, kao i Ulica cara Uroša od brojeva 1 do 9 i 2 do 8.
Sajt Noći muzeja je www.nocmuzeja.rs
(SEEcult.org)
