Aprilski broj Kinoteke
Aprilski broj časopisa “Kinoteka” donosi tekstove o velikanima filmske umetnosti Dušanu Makavejevu i Džonu Fordu, kao i o rediteljima neme ere Grigoriju Kozincevu i Leonidu Traubergu, te intervjue sa Agnješkom Holand i Predragom Ličinom. Povodom programa Beograd-Holivud, objavljeni su tekstovi Grega de Kjura, Slobodana Šijana i Jovana Čekića, a uz program Šok koridora biografija reditelja Dena Kertisa.
Ciklus Velikani svetskog filma u Jugoslovenskoj kinoteci posvećen je tokom aprila reditelju Džonu Fordu, a Srđan Savić piše tim povodom o “gigantu američke kinematografije” koji je u više od pola veka dugoj karijeri snimio oko 140 filmova. Među njima su više od trećine vesterni, a ostalo komedije, ratni filmovi, drame različitih žanrova, kao i dokumentarci. Najmanje tridesetak Fordovih filmova spada u kategoriju antologijskih, kako je svojevremeno ocenio Dejvid Kvinlan.
Kinoteka objavljuje i intervju sa poljskpm rediteljkom Agnješkom Holand, koja je emigrirala krajem 80-ih, tri puta je nominovana za Oskara i spada u autorke koje indivudualnošću, slobodnim duhom i inventivnošću šire granice filmskog izraza. Dobitnica Zlatnog pečata Jugoslovenske kinoteke govorila je o svom novom filmu “Gospodin Džons” (o novinaru koji je zapadnoj javnosti otkrio Staljinov zločin u Ukrajini), o važnosti slobode medija, kao i o svojoj saradnji sa Vajdom i Kješlovskim...
Hrvatski reditelj i scenarista Predrag Ličina, autor aktuelnog hita “Poslednji Srbin u Hrvatskoj”, gost je Kinotekinog programa Moj izbor, u koji je uvrstio filmove američko-britanske produkcije koje najviše voli. “Ovde ima svega – od smejanja i straha preko ljubavi i zlobe, pa sve do šoka i neverice”, izjavio je za “Kinoteku” Ličina, koji je govorio i o poruci koju za južnoslovenske narode nosi zombi komedija “Poslednji Srbin u Hrvatskoj”, kao i o uticaju Serđa Leonea i Džona Karpentera na njegov rad, te o značaju dobrog scenarija, ulozi filmske kritike i marketinga.
“Kinoteka” sadrži u novom broju sadrži i prvi deo feljtona o Dušanu Makavejevu iz pera reditelja Nikole Lorencina. Prvi nastavak prati rane radove Makavejeva u Kino klubu Beograd. Lorencin piše o dokumentarcu “Jatagan mala” koji je Makavejev snimio 1953. godine kao “mlad-lud, hrabar i sineastičan”, zatim o kratkom igranom filmu “Pečat” (1955), te o filmu “Antonijevo razbijeno ogledalo” (1957)…
Uz program Nema sreda Aleksandar Erdeljanović predstavlja rediteljski par Grigorija Kozinceva i Leonida Trauberga, ukrajinske intelektualce jevrejskog porekla koji su saradnju započeli u teatru i bili među osnivačima Fabrike ekscentričnog glumca u Sankt Peterburgu. Bizarne i za sovjetsku publiku tog vremena iznenađujuće elemente iz predstava objedinili su u svom prvom filmu “Oktobarkine pustolovine” (1924), a prvi uspeh postigli su krimi melodramom “Đavolji točak” (1926).
Autor programa Dokumentarni četvrtak Božidar Marjanović nastavlja feljton “Drugi svetski rat – filmski žurnali u (i o) okupiranoj Jugoslaviji”, pišući o žurnalima Luče, koji su bili glavno sredstvo propagande fašističke Italije, kao i o filmskim žurnalima iz doba Nezavisne države Hrvatske.
Rubrika Sa polica biblioteke prikazuje knjigu “Nemrtvi: Teorije filma o zombijima”, koju su priredili filmski teoretičari Mihael First, Florijan Krautkremer i Serjoša Vimer, a objavio Filmski centar Srbije u prevodu Nikole Jordanova, Biljane Pajić i Nebojše Baraća. Ovaj zbornik eseja i analiza dvadesetak autora s nemačkog govornog područja predstavlja izuzetan doprinos žanrovskoj teoriji filma i namenjen je ne samo stručnoj već i najširoj publici.
U rubrici Kritika iz prošlosti preneta su dva teksta: “Seks i greh” koji je Slobodan Novaković napisao o filmu “Ljudi mačke" (1982) Pola Šredera i kritika filma “Hanka” (1958) Slavka Vorkapića iz pera Milutina Čolića. Ta dva filma su i deo programa Beograd-Holivud, “revije klasičnog holivudskog filma, sa srpskim predznakom”, kako je opisuje Greg De Kjur, nezavisni kustos i pisac iz Los Anđelesa koji živi i radi u Beogradu. De Kjur napominje da je Holivud oduvek predstavljao sastajalište kreativaca, kao i referentnu tačku za sineaste iz celog sveta, među kojima su i mnogi autori iz Srbije. U tom kontekstu posebnu pažnju posvećuje radu Vorkapića i Slobodana Šijana.
Deo programa Beograd-Holivud je izložba Šijanovih fotografija “Vrtoglavica, foto-sekvence (1998–99)”, a časopis “Kinoteka” objavljuje tim povodom Šijanov tekst “Uz ovo izdanje Vrtoglavice”, kao i esej Jovana Čekića “Vrtoglavica i prazna mesta sećanja”.
U rubrici Tragovi na filmu saradnici “Kinoteke” podsećaju na stvaralaštvo nedavno preminulih umetnika. U ovom broju to su glumci Miroljub Lešo i Džen Majkl Vinsent, reditelji Vaclav Vorliček, Džunja Sato, Lari Koen i Klod Goreta, kompozitori Žak Lusje i Vjačeslav Ovčinjikov.
In memoriam povodom smrti glumca Luka Perija i pevača benda Prodidži Kita Flinta, koji su umrli istog dana (4. marta), napisao je Đorđe Zelenović, ističući da su obojica bili ikone tinejdžera u svetu i “deo odrastanja dece u Srbiji kriznih devedesetih, za mnoge od njih prozor u svet”.
Program Šok koridor predstavlja posvećen je u aprilu Denu Kertisu, a o tom reditelju i producentu kultne gotik sapunske opere “Mračne senke” (1966-1971) piše Nenad Bekvalac, podsećajući da Kertisa ovdašnja publika pamti pre svega kao autora serije “Vetrovi rata”, koja je snimana u Jugoslaviji 80-ih godina.
Aprilski broj “Kinoteke” zatvara “Beogradski filmoplov (1944-1963)” u kojem Slobodan Aranđelović preporučuje filmove prikazivane u bioskopima u Beogradu prvih decenija nakon Drugog svetskog rata.
(SEEcult.org)
