Arhiviranje snova
Predstavnica Hrvatske na 55. Bijenalu savremene umetnosti u Veneciji, Kata Mijatović, započela je realizaciju svog projekta “Između neba i zemlje”, odnosno njegovog centralnog, interaktivnog dela “Arhiv snova”, koji ovih dana predstavlja po gradovima u Hrvatskoj kako bi podstakla građane da učestvuju.
Građani svoje snove mogu uneti na Fejsbuk profil "Arhiv snova", a nedavno je započeta i serija predstavljanja tog projekta u fizičkim prostorima. Cilj je da se omogući zainteresovanima da i u klasičnom pisanom obliku doprinesu akumulaciji snova i što širem obimu mapiranja nesvesnog, što je i suština projekta Kate Mijatović.
Tako su u riječkom Muzeju moderne i savremene umetnosti i kampusu Univerziteta u Rijeci, kao i u zagrebačkom Muzeju savremene umetnosti, postavljene kutije u koje zainteresovani mogu da ubace zapise svojih snova.
Akcija traje do zatvaranja 55. Bijenala 24. novembra, a potom će biti nastavljena u digitalnom okruženju postojećeg FB profila “Arhiva snova” i sajta koji je u izradi.
Projekat Kate Mijatović “Između neba i zemlje” prvi je kojim Hrvatska učestvuje na Bijenalu u Veneciji na osnovu javnog konkursa i prema odluci stručnog tela, a predlog je istoričara umetnosti Branka Franceschija, koji je komesar i kustos izložbe u hrvatskom paviljonu u sali Ticijano na rivi Zatere.
Prema koncepciji “Arhiva snova”, to je javni domen u koji posetioci mogu da odlažu/arhiviraju svoje snove. U daljem razvoju tog projekta, stranice "Arhiva" uključiće i povezivati interaktivne sadržaje koji otvaraju komunikacione kanale prema istraživanju fenomena snova u području umetnosti, psihologije, sociologije, filozofije…
Uključivanje velikog broja korisnika stvoriće svojevrsni globalni “bazen” snova, otvoriti prostor istraživanju šta i o čemu danas ljudi sanjaju, te podstaći pitanja na koja još uvek nemamo konačne odgovore - zašto ljudi sanjaju i koja je funkcija nesvesnog u konstruisanju stvarnosti.
Projekat ukazuje da u vremenu u kojem živimo, svet sve više funkcioniše kao multiplicirana dogovorena konstrukcija svesnog ja. Taj dominantan model konstruisanja stvarnosti gotova je shema u koju stupamo rođenjem. “Slike” svetova koje svesno ja danas ubrzano šalje, najčešće služe samo da bi se održale ili nadogradile već postojeće konstrukcije. Pritom ne uključuju poznavanje nesvesnog, niti njegovu pomoć u ličnom otkrivanju misterija postojanja na univerzalnom nivou, a taj nas unutrašnji “prostor” definiše u daleko većoj meri nego što smo to spremni priznati.
Dok su stare civilizacije u spoznaju sveta uključivale i psihičke energije iza svesnog ja, iza racionalnog - naša civilizacija prostore nesvesnog doživljava jedino još kao prostore potiskivanja. Gotovo pola života doslovno provodimo u snu, u nesvesnom, što je činjenica koju iz nekog razloga ne želimo osvestiti. Pa ipak, sistemima masovne kontrole, poput političke ili medijske manipulacije, izmičemo još jedino u snovima. Nesvesno, prvenstveno u snovima, tako postaje jedna od zadnjih oaza unutrašnjeg i privatnog, koje pruža otpor “dogovorenoj” slici sveta. “Arhiv snova”, kako je navedeno u konceptu projekta, osvestiće važnost psihičkih prostora nesvesnog, tog potisnutog kompendija ljudskih “pra-slika”.
Rad Kate Mijatović jednoglasno je odabran početkom 2012. godine među devet prijava pristiglih na konkurs Ministarstva kulture, a biće realizovan u Veneciji u vidu interaktivne ambijentalne instalacije “Između neba i zemlje” na oko 120 kvadratnih metara koja objedinjuje onlajn “arhiv snova” sa video i fotografskom dokumentacijom projekata, te performansima na temu snova. Jedan od njih je, kako je ranije najavljeno, šestočasovno spavanje na Kožarićevoj skulpturi, a drugi u beloj gondoli.
U središtu izložbenog prostora biće kavez, kao umetničin čest motiv koji istražuje prostor između svesnog i nesvesnog, a čijem će utisku lebdenja doprineti svetlosna igra monitora i lajt boksova na zidovima paviljona.
Multimedijalna umetnica Kata Mijatović, koja živi i radi u Zagrebu, najčešće se izražava u mediju performansa i videa, a već godinama radi na projektu arhiviranja snova.
Rođena 1956. u Branjini, diplomirala je 1981. na Pravnom fakultetu u Osijeku, a od 1991. do 1993. studirala je slikarstvo na Akademiji umetnosti u Firenci, a potom na Akademiji likovnih umetnosti u Zagrebu, gde je diplomirala 1997.
Od 1988. do 1991. godine bila je članica neformalne umetničke grupe Močvara u Baranji, a od 2005. do 2010. članica Umetničkog odbora Baranjske umetničke kolonije. Od 2005. vodi Galeriju AŽ Atelieri Žitnjak u Zagrebu, a od 2007. je članica umetničke grupe PLEH.
Venecijansko bijenale umetnosti biće održano od 1. juna do 24. novembra, a umetnički direktor Masimilijano Đoni (Massimiliano Gioni), italijanski kustos i likovni kritičar, osmislio je temu “Enciklopedijska palata”.
Hrvatsku su na 54. Bijenalu 2011. godine predstavljali BADco. i posthumno Antonio G. Lauer a.k.a. Tomislav Gotovac (1937-2010), prema izboru kustoskog kolektiva WHW (Što, kako i za koga).
*Foto: Kata Mijatović, Spavanje između neba i zemlje, 2010, performans
(SEEcult.org)
