Atrakcije 6. ZagrebDoxa
Međunarodni festival dokumentarnog filma ZagrebDox, najveći te vrste u regionu, predstavlja od 28. februara do 7. marta oko 150 ostvarenja, od kojih je 65 u konkurenciji za nagradu Veliki pečat, a uz tradicionalne programe posvećene muzičkim, kontroverznim, filmovima za decu i mlade..., pripremio je i novi program “Stanje stvari” koji daje nesvakidašnji uvid u svet u kojem danas živimo.
Međunarodni festival dokumentarnog filma ZagrebDox, najveći te vrste u regionu, predstavlja od 28. februara do 7. marta oko 150 ostvarenja, od kojih je 65 u konkurenciji za nagradu Veliki pečat, a uz tradicionalne programe posvećene muzičkim, kontroverznim, filmovima za decu i mlade..., pripremio je i novi program “Stanje stvari” koji daje nesvakidašnji uvid u svet u kojem danas živimo.
Program “Dox događaja” ima čak 14 svetskih premijera, među kojima je dokumenatarc “Bajaga - muzika na struju” Miloša Jovanovića o jednom od najpopularnijih rok izvođača na području bivše Jugoslavije, zatim sasvim drugačija priča Darka Drinovca o hrvatskoj pevačici Severini, te film “Dugo putovanje kroz istoriju, historiju i povijest” srpskog reditelja Željka Mirkovića s piscima Miljenkom Jergovićem iz Hrvatske i Markom Vidojkovićem iz Srbije na proputovanju nekadašnjim auto-putem Bratstvo i jedinstvo, i to u “jugu 45”.
Međunarodna konkurencija i ove godine obuhvata pobednike relevantnih svetskih festivala, pa će, između ostalog, biti prikazani pobednik amsterdamskog IDFA “Zadnji vlak” kineskog autora Lixina Fana koji prati surov život kineskih migranata, švajcarski “Zvuk insekata - bilješka o mumiji”, dobitnik nagrade Evropske filmske akademije o čoveku koji je izvršio samoubojstvo izgladnjivanjem, te “Kemoterapija” poljskog reditelja Pawela Lozinskog - dobitnika najvažnije evropske televizijske nagrade Prix Europa.
Čak 24 naslova čine regionalnu konkurenciju šestog ZagrebDoxa, među kojima je i “Selo bez žena” Srđana Šarenca - crnohumorna priča o tri brata iz sela u Crnoj Gori koja pokušavaju da održe porodičnu lozu.
Predstaviće se i niz hrvatskih autora: Damir Čučić, Ljubica Janković Lazarić, Hrvoje Juvančić, Rasim Karalić i mnogi drugi.
Uz međunarodnu i regionalnu konkurenciju, raznovrsne društvene teme raspodeljene su u četiri zvanična programa - Glazbeni globus, Kontroverzni dox, Happy dox i Stanje stvari, dok prateći uključuju savremeni nemački dokumentarac u izboru direktora festivala DOK Lajpciga Claasa Danielsena, te Hrvatski autodox u selekciji Diane Nenadić.
Program “Kontroverzni Dox” predstavlja, između ostalog, američki film “Anatomija mržnje: dijalog za nadu”, koji nudi nesvakidašnji pristup ideologijama mržnje.
U kanadskom “Slučaju Coca-Cola” iz novouvedenog programa “Stanje stvari” nemački redatelji German Gutiérrez i Carmen Garcia optužuju tu veliku kompaniju za ubistva sindikalnih vođa. Američki redatelji Ami Horowitz i Matthew Groff uhvatili su se u koštac sa UN, međunarodnom organizacijom oformljenom pre više od 60 godina radi širenja mira i sigurnosti u svetu. U potresnoj i crnohumornoj priči “U.N. me” ukazuju na sumnje u funkcionalnost UN, razotkrivajući nesposobnost i korupciju te ogromne birokratije.
U programu Happy Dox, između ostalog, biće prikazan australijski film “Spašavanje rijetkih kokoši”, duhovita priča o bivšem uzgajivaču retkih vrsta pilića i njegovom sadašnjem pokušaju njihove zaštite.
Autorsko veče posvećeno je nedavno preminulom hrvatskom filmskom velikanu Anti Babaji.
Program "Y(o)u nostalgija" predstavlja 12 epizoda serije “Robna kuća” u režiji Igora Stoimenova, a kao i svake godine, biće prikazano nekoliko filmova u produkciji kuće Factum, koja je i organizator ZagrebDoxa,
te dva rada studenata MA ADU.
Novost ovogodišnjeg festivalskog izdanja su i “Dox Događanja”, program premijernih naslova koji obezbeđuje dodatni prostor autorima iz Hrvatske i regiona koji su upravo ZagrebDox odabrali za svetsku premijeru svojih dokumentaraca.
U okviru “Dox Događanja” tako će prvi put biti prikazan muzički dokumentarac o Momčilu Bajagiću Bajagi, ali i film o Severininom koncertu u Areni u Beogradu pred oko 20.000 ljudi.
Tu su i filmovi “Kainov znak” koji prati Anu Magaš u njenom pokušaju reintegracije po izlasku iz zatvora, “Klasa Optimist” Lane Šarić i “Mimara Revisited” Danka Volarića iz nove Factumove produkcije, kao i “Dugo putovanje kroz istoriju, historiju i povijest” Željka Mirkovića sa Jergovićem i Vidojkovićem, za koji je muziku pisao Vlada Divljan. Dvojica pisaca putuju “jugom 45” nekadašnjim jugoslovenskim autoputem "Bratstvo i jedinstvo" (maršruta je Blajburg, Karavanke, Ljubljana, Zagreb, Kumrovec, Jasenovac, Vukovar, Brčko, Beograd, Kragujevac, Preševo, Skoplje i Đevđelija).
Jedan od glavnih noviteta ZagrebDoxa je premeštanje na novu lokaciju - u Movieplex u centru Kapitol sa pet vrhunski opremljenih dvorana, u kojima će svakodnevno biti po 25 projekcija.
Glavna festivalska nagrada, Veliki pečat, dodeljuje se filmovima u međunarodnoj i regionalnoj konkurenciji, a Mali pečat autoru/ki do 30 godina. Drugu godinu zaredom biće dodeljena i nagrada “Movies That Matter” filmu koji na najbolji način promoviše ljudska prava. Nagradu za najbolji film prema oceni publike četvrtu godine zaredom dodeliće generalni sponzor T-com.
Odluku o najboljem filmu u međunarodnoj konkurenciji doneće arapsko-izraelska rediteljka, scenaristkinja i producentkinja Ibtisam Salh Mara’ane, dobitnica prošlogodišnjeg Velikog pečata za film “Lady Kul El Arab”, te višestruko nagrađivani reditelj i profesor filmske i TV režije na zagrebačkoj ADU Branko Ivanda i filmski kritičar Janko Heidl.
Žiri za regionalnu konkurenciju čine srpski reditelj i scenarista Dragan Nikolić, autor prošlogodišnjeg pobedničkog filma “Kavijar konekšn”, zatim direktor međunarodnog filmskog festivala dokumentarnog i animiranog filma u Lajpcigu Claas Danielsen i hrvatski reditelj Goran Dević.
Odluku o dobitniku/ci Malog pečata doneće žiri koji čine studenti zagrebačke ADU, dok će nagradu Movies That Matter dodeliti predsednik Građanskog odbora za ljudska prava Zoran Pusić, glumica Urša Raukar Gamulin i glumac i reditelj Igor Galo.
Među gostima su najavljeni Birgitte Stærmose iz Danske, autorka filma “Bez ljubavi” o životu kosovske dece koja u posleratnom vremenu pokušavaju da prežive prodajom cigareta na ulici, zatim Francuzi Claudine Bories i Patrice Chagnard, autori filma nagrađivanog dokumentarca “Dolasci” o talasima emigranata koji svakodnevno pristižu u središte Pariza. Najavljen je i autor “Teheranskog repa” Hašan Khademi, koji prikazuje priču o hip-hopu u Iranu, gde je kontroverzna tema i mladima u toj zemlji služi kao svojevrstan bunt protiv društvenih stega.
Najavljen je i autor filma “Bastardi utopije” Maple Razsa, rađenog u
američko-hrvatskoj produkciji, koji prati terenski rad tog antropologa sa zagrebačkim pankerima-anarhistima koji pripadaju Crnom bloku, frakciji anarhističke zajednice odgovorne za najagresivnije epizode antiglobalizacijskih protesta.
Među gostima je najavljen i američki reditelj Ami Horowitz, autor kontroverznog filma “U.N. me”, kao i niz autora iz regiona, među kojima su Biljana Garvanlieva iz Makedonije, autorka filma “Duhan-devojka”, te Igor Stoimenov, autor serije “Robna kuća” o kulturološkim fenomenima od 50-ih do 80-ih u bivšoj Jugoslaviji, kao i autor dokumentarca o Bajagi, Miloš Jovanović, reditelj filma s Jergovićem i Vidojkovićem Željko Mirković, te Srđan Šarenac, čiji film “Selo bez žena” govori o seoskom mestu na jugu Srbije u kojem poslednjih 15 godina sedam muškaraca živi bez žena.
ZagrebDox će biti svečano otvoren filmom “Osadne” u režiji Marka Škopa, crnohumornom pričom u koprodukciji Češke i Slovačke koja na zabavan način govori o sukobu kultura: protagonisti iz malog slovačkog sela koje izumire odlaze na putovanje u Brisel - srce EU, što rezultira nizom komičnih situacija. Film je nagrađen na festivalu u Karlovim Varima, a na otvaranju ZagrebDoxa biće i autor Marko Škop.
ZagrebDox prošle godine privukao je više od 20.000 gledalaca, a dobio je i dva važna priznanja struke i sredine u kojoj deluje - Evropska dokumentaristička mreža (EDN) dodelila je ZagrebDoxu godišnju nagradu za “izvanredni doprinos u razvoju evropske dokumentarističke kulture”, a zagrebački gradonačelnik “Medalju grada Zagreba” za “uspeh festivala koji je premašio sva očekivanja”.
Još veće priznanje, prema rečima direktora ZagrebDoxa Nenada Puhovskog, stiglo je tokom priprema šestog izdanja, kada su organizatore kontaktirali brojni hrvatski, kao i autori iz regiona, koji žele da se svetska premijera njihovog najnovijeg dokumentarca dogodi baš na ovogodišnjem ZagrebDoxu.
“Prihvatajući tu čast, ali i obavezu, ustanovili smo ‘Dox Događanja’ tokom kojih ćemo, u svečanoj atmosferi, prikazati najnovije hrvatske i regionalne dokumentarce, predstaviti njihove autore i omogućiti im (zahvaljujući i novom prostoru) razgovor sa publikom”, rekao je Puhovski na nedavnoj konferenciji za novinare, dodajući da ZagrebDox i na taj način “vraća deo duga autorima i gledaocima” bez kojih ga ne bi ni bilo.
Povodom premeštanja u Moviplex, izvršna direktorka ZagrebDoxa Sanja Borčić rekla je da je to i pravi izazov za organizatore, i ujedno pružanje novog kvaliteta u svih pet dvorana.
Prošlogodišnji pobednik ZagrebDoxa u regionalnoj konkurenciji je srpski film “Kavijar konekšn” Dragana Nikolića, dok su posebna priznanja dodeljena filmovima “21 sekund” Željka Mirkovića, takođe iz Srbije, te “Plati i ženi” makedonskog reditelja Atanasa Georgieva.
Najboljim filmom u međunarodnoj konkurenciji proglašen je “Lady Kul el Arab” palestinsko-izraelske rediteljke Ibtisam Salh Mara'ana, a posebna priznanja dodeljena su filmovima “Burmanski videoreporteri - izveštaji iz zatvorene zemlje” Andersa Ostergaarda i “Sami u četiri zida” Alexandre Westmeier.
Žiri su činili hrvatski reditelj Bogdan Žižić, reditelj i selektor retrospektive izraelskog savremenog dokumentarca na petom ZagrebDoxu David Fisher i rediteljka Saša Vojković.
“Burmanskim videoreporterima” dodeljena je i nagrada “Movies That Matter” za film koji najbolje afirmiše ljudska prava.
Mali pečat za najbolji film autora ili autorke do 30 godina starosti dodeljen je filmu “Na putu do škole” (Orhan Eskikoy i Ozgur Dogan), a posebno priznanje dobio je film “Tiho uklanjanje” (Wolfram Huke).
Sajt ZagrebDoxa je www.zagrebdox.net
(SEEcult.org)
