Besplatni književni bioskop
Svetski kongres PEN centra u Beogradu dopunjen je specijalnim programom uličnog bioskopa koji obuhvata sedam filmskih ekranizacija literarnih dela, među kojima su "Dim", "Čitač", "Soba i po" i "Misija London", a ulaz na projekcije na Cvetnom trgu je besplatan.
Besplatni literarni bioskop na Cvetnom trgu, pod imenom "Knjige i filmovi", biće održan svake večeri od 20 sati, a pojedinim projekcijama biće prisutni i pisci prema čijim su delima filmovi snimljeni.
Program počeće 11. septembra potresnom dramom “Čitač” prema istoimenom romanu Bernharda Šlinka, u režiji Stivena Daltrija, koji opisuje tajnu ljubavnu vezu nemačkog tinejdžera i dvostruko starije žene koja se nakon niza godina ponovo pojavljuje u njegovom životu, i to na sudenju za ratne zločine iz vremena nacizma.
Filmom “Čitač” 2009. godine svečano je otvoren 37. FEST u Beogradu, u prisustvu glumca Rejfa Fajnsa, a Kejt Vinslet je za ulogu u toj drami nagradena Oskarom.
Za 12. septembar najavljen je film "Dim" prema scenariju Pola Ostera, koji je i koreditelj sa Vejnom Vangom. Kultnu ulogu u tom filmu ostvario je Harvi Kajtel, tumačeć lik vlasnika male duvandžinice u Bruklinu.
Projekcija filma "Kandahar" 13. septembra, u režiji Mosen Makmalbaf, biće prilika da se posetioci sretnu sa spisateljicom Nelofer Pazira, Avganistankom koja živi u Kanadi, prema čijem je delu i snimljen taj potresni film, prikazan u Kanu 2002. To je priča o novinarki, rođenoj u Avganistanu, koja s porodicom beži u Kanadu. U domovinu se vraća tek nakom pisma u kojem njena sestra, koja je izgubila nogu prelazeći preko minskog polja, saopštava da će izvršiti samoubistvo... Pazira i igra u tom filmu, uz Ike Ogut.
I poznati bugarski pisac Alek Popov prisustvovaće 14. septembra projekciji filma "Misija London", nastalom prema njegovom istoimenom romanu koji je na srpskom objavila “Geopoetika” .
“Najduhovitiji film koji je snimljen u Bugarskoj" govori o novopostavljenom ambasadoru Bugarske u Londonu koji dobija zadatak od supruge predsednika države da organizuje koncert na kojem mora da bude prisutna kraljica Elizabeta II.Osoblje ambasade zatiče do guše u sumnjivim poslovima, angažuje PR agenciju kako bi obezbedio kraljicu lično, zaljubljuje se u studentkinju koja radi kao striptizeta u baru... Uloge u toj komediji tumači mešovita bugarsko-britanska glumačka ekipa.
Za 15. septembar najavljen je dokumentarni film "Žena i njenih pet slonova" Vadima Jandrejka, nagrađen kao najbolji na festivalu u Minsku, a priča je o neverovatnim životnim iskušenjima Ukrajinke Svetlane Gajer, žene koja je prevela na nemački dela Dostojevskog, Solženjicina... Film prati njen prvi odlazak u Kijev, posle 60 godina života u Nemačkoj.
"Soba i po, ili sentimentalno putovanje u domovinu", u režiji Andreja Hrzanovskog, prema esejima pesnika Josifa Brodskog, biće prikazana 16. septembra, a fantazija je o zamišljenom povratku Brodskog u Sankt Peterburg. Pesnik plovi kroz svoje detinjstvo, seća se roditelja koji su ostali u Rusiji, u emigraciji tuguje zbog nemogućnosti komunikacije sa njima... U filmu igraju Aleksandar Bargman, Sergej Barkovski, Artjom Smola...
Za završnicu programa, 17. septembar, odabran je nagrađivani film "Svet je veliki, a spasenje je iza ugla", prošlogodišnji bugarski kandidat za Oskara van engleskog područja. Prema romanu Ilije Trojanova, u režiji Stefana Komandareva, uloge su ostavarili srpski glumac Predrag Miki Manojlović (nagrađen za najbolju ulogu na festivalu u Sevastopolju), Karlo Ljubek i Hristo Mutafdžijev.
Film Komandareva pobrao je nagrade i na smotrama u Varšavi, Cirihu, Tajpeu, Sofiji...
Glavni junak je Alek, Bugarin koji je odrastao u Nemačkoj, a u saobraćajnoj nesreći gubi pamćenje, nesvestan da je izgubio i roditelje. Jedini koji će mu vratiti sećanje i identitet je njegov deda, Bai Dan.
Prikazivanje filmova organizovano je kao of-program projekta “Film Street”, u okviru pratećeg programa 77. Svetskog kongresa Međunarodnog PEN centra, i uz podršku ambasada Rusije, Kanade, SAD i Bugarske, te Gete instituta u Beogradu.
Svetski kongres PEN centara, pod sloganom “Literatura - jezik sveta”, okupiće od 12. do 18. septembra više od 240 pisaca i prevodilaca iz stotinak zemalja, kao i tridesetak vodećih svetskih pisaca, gostiju Književnog festivala koji će uporedo sa Kongresom biti održan u Beogradu, Novom Sadu i Nišu.
Među gostima su i nobelovac Dario Fo, Džon Ralston Sol, sadašnji predsednik Međunarodnog PEN-a, te Đerđ Konrad, Andrej Bitov, David Grosman, Klaudio Magris, Kristofer Houp i Ana Blandijana.
Najavljeni su i Drago Jančar, Alek Popov, Ejdrijen Klarkson, Amir Or, Ekbal Baraka, Hosam Nasar, Titos Patrikios, Anastasis Vistonitis, Mohamed Salmavi, Dimitar Baševski, Aleksej Slapovski, Vang Điaksin, Dionis Sjotis i Nelofer Pazire, a gostovaće i ugledni prevodioci srpske književnosti u svetu - Gaga Rosić, Žela Georgijeva, Dunja Badnjević i Dina Katan Benzion.
Na inicijativu predsednika PEN-a, Džona Ralstona Sola, biće održan susret pisaca Balkana, posvećen jačanju regionalne saradnje.
Strani gosti, čija su dela objavljena na srpskom, svakog dana u podne imaće susrete sa čitaocima i potpisivati knjige u knjižari “Beopolis”.
Na više lokacija u Beogradu, uključujući i balkon Narodnog pozorišta, biće održan Književni festival “Oslobodi reč” i druge multilingvalne književne večeri, na kojima će pisci uživo čitati stihove i odlomke iz dela.
Festival će 16. i 17. septembra biti održan i u Novom Sadu i Nišu, a gostujući pisci i delagati posetiće i Kovačicu i Sremske Karlovce.
Program besplatnog literarnog bioskopa nalazi se u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
