Decenija ASK-a
Anarhistički sajam knjiga u Zagrebu već deset godina okuplja izdavačke kuće, grupe, projekte i pojedince uključene ili zainteresovane za anarhističku/slobodarsku literaturu i delovanje, a u jubilarnom, desetom izdanju posvećen je posebno borbama u Hamburgu u protekloj godini, socijalnoj pobuni u Bosni i Hercegovini, životu na granici šengenskog režima, kao i o praksi širenja sabirnih centara za strance po celom kontinentu, koji postepeno preuzima simbolizam tradicionalnih koncentracionih kampova i postavlja nove granice, ograničenja, prostorne odnose i antropogeograf
Anarhistički sajam knjiga u Zagrebu već deset godina okuplja izdavačke kuće, grupe, projekte i pojedince uključene ili zainteresovane za anarhističku/slobodarsku literaturu i delovanje, a u jubilarnom, desetom izdanju posvećen je posebno borbama u Hamburgu u protekloj godini, socijalnoj pobuni u Bosni i Hercegovini, životu na granici šengenskog režima, kao i o praksi širenja sabirnih centara za strance po celom kontinentu, koji postepeno preuzima simbolizam tradicionalnih koncentracionih kampova i postavlja nove granice, ograničenja, prostorne odnose i antropogeografiju mržnje i isključivanja.
Deseti ASK, organizovan od 4. do 6. aprila, tradicionalno obuhvata Sajam knjiga, koji je priređen u Zagrebačkom plesnom centru, a osim knjiga brojnih izdavača, nudi besplatne materijale različitih grupa, novine, časopise...
Debatni program ASK-a započeo je razgovorom o protestima grupe Lampedusa u Hamburgu, koji je okupio u solidarnosti mnoštvo ljudi koje povezuju različite borbe. Pregled i osvrt na poslednje mesece i aktuelnu situaciju u Hamburgu, poslužio je kao povod za razgovor o povezanosti samoorganizovanog protesta izbeglica i anarhističkih ideja i borbi, odnosno iskustvima, idejama i perspektivama zajedničkih polazišta i akcija.
Kao posebna tema izdvojeno je i radničko samoupravljanje, čiji se primeri mogu naći u španskoj revoluciji i u Jugoslaviji, a u novijoj istoriji u Južnoj Americi, ali i u nekim državama Evrope i u SAD.
Radničko samoupravljanje, koje je prvi teoretski izneo francuski filozof i anarhista Pjer Žozef Prudon (Pierre Joseph Proudhon), i danas je osnovno polazište mnogih anarhista/ica, pogotovo anarhosindikalista/ica.
ASK je poseban razgovor posvetio i životu na granici (borderlife) povodom ulaska Hrvatske u EU, koje je aktuelizovalo i pitanje granica u sklopu priprema za pristup šengenskom režimu. Uz ulaganja u pojačani nadzor, u planu je i izgradnja novih logora za migrante. To je naposredan povod za organizaciju kampa na granici, na lokaciji budućeg logora u Tovarniku.
Sredinom jula, kako je najavio ASK, biće više reči o teoriji i praksi života na granici, migracija i kontrole, uz povezivanje učesnika antikapitalističkih borbi na području Balkana.
U fokusu desetog ASK-a je i tema širenja (sabirnih) centara za strance širom Evrope, koja ne samo da stvara sve gušću mrežu crnih tačaka na mapi, već označava i sve dublje okretanje fašizmu u glavama ljudi.
Još od prvog pojavljivanja početkom 20. veka tokom burskih ratova, koncentracioni logori postali su metod upravljanja velikim brojem stanovništva, koja povlači jasnu liniju između isključenih i uključenih, između onih koji više nemaju telo i onih koji sačinjavaju društveno telo. Zato ih je lako iskoristiti kao tehniku masovnog istrebljenja, baš kao što je to bio slučaj sa pobunjenicima na zapadu Južne Afrike, sa afričkim robovima u beligijskom Kongu početkom 20. veka, sa Jevrejima (Romima i drugima...) tokom Drugog svetskog rata.
ASK je posebnu pažnju posvetio i anarhizmu i novim globalnim pobunama, koje se šire od Brazila do Ukrajine i Bosne, poprimajući istovremeno uzbudljive i zastrašujuće oblike. Toj problematici posvećena je prezentacija CrimethInc. Ex-Workers' kolektiva, koji istražuje današnje globalne ustanke i njihov odnos prema kontroli, građanstvu i demokratiji, postavljajući pitanja mogućnosti za širenje pobune, alternativa u odnosu na liberalno shvatanje građanstva, vizija koje anarhisti mogu ponuditi, a nadilaze predstavničku demokratiju…
Posebna pažnja posvećena je i socijalnim protestima u BiH, koje odlikuju prvi eksperimenti sa direktnom demokratijom i organizovanjem građana putem plenuma. Do sada izuzetno podeljeno društvo u BiH ujedinilo se u klasnoj solidarnosti, ali se protestni pokret trenutno nalazi u kritičnoj fazi. Neki od najvećih problema su pritisci represivnih organa i optužnice za terorizam, unutrašnja trvenja, NVO-izacija delova pokreta… o čemu su pozvani da govore predstavnici protesta iz BiH.
Prvi ASK u Zagrebu održan je 2005. godine, kao drugi Balkanski anarhsitički sajam knjiga, koji se svaki put organizuje u drugm gradu (prvi je održan u Ljubljani 2003, treći u Sofiji 2008, četvrti u Solunu 2009).
Ideja ASK-a nastala je po uzoru na slične sajmove u svetu, koji imaju dugogodišnju tradiciju postojanja i na hiljade posetilaca, predstavljajući u svojim sredinama važno mesto sretanja, kako na lokalnom, tako i na međunarodnom nivou.
ASK je proteklih deset godina okupio veliki broj učesnika iz Hrvatske, regiona i šire, zadržavajući pritom koncept otvorene koncepcije koja podrazumeva da je podložan promenama, primedbama i spreman za nove ideje.
(SEEcult.org)
