Filmovi italijanskog neorealizma u MSUV
Ciklus filmova italijanskog neorealizma, u izboru Petra Protića, prikazuje se od 11. do 14. novembra u Kino sali Muzeja savremene umetnosti Vojvodine (MSUV), u kojem je u toku i gostujuća izložba “Godine neorealizma - smernice italijanske fotografije 1945-1965” koja predstavlja više od 200 fotografija 30 autora koji su snažnim socijalnim i kritičkim angažmanom nastojali da izraze novu italijansku stvarnost nakon Drugog svetskog rata.
Ciklus filmova italijanskog neorealizma, u izboru Petra Protića, prikazuje se od 11. do 14. novembra u Kino sali Muzeja savremene umetnosti Vojvodine (MSUV), u kojem je u toku i gostujuća izložba “Godine neorealizma - smernice italijanske fotografije 1945-1965” koja predstavlja više od 200 fotografija 30 autora koji su snažnim socijalnim i kritičkim angažmanom nastojali da izraze novu italijansku stvarnost nakon Drugog svetskog rata.
Prema navodima Peđe Protića, italijanski neorealizam u kinematografiji poseduje stvaralački temelj sličan onom koji je u modernoj književnosti postavio Gistav Flober svojim romanima. Oslonce naracije i dramaturgije, osećaj za detalje i veličanstvenu završnicu - elemente koji će u gledaocu pobuditi nagon ili neku metafizicku nameru da, saosećajući i poistovećujući se sa filmskim likovima, poželi da im pomogne i spasi ih, da o njima razmišlja, da ih zapamti i nešto nauči.
Ciklus počinje filmom “Opsesija: Demonski ljubavnici” (1943) Lukina Viskontija (Lućino Visconti), u kojem iskra strasne ljubavi plane na benzinskoj stanici, kraj puta. Nakon “praska”, ljubavni par se otisnuo u potragu za bezbrižnom srećom, zaboravljajući da poštar uvek zvoni dvaput. I upravo tako se zove rimejk koji su u Holivudu snimali 1947. i 1981. godine.
Biće prikazan i film “Deca nas gledaju” (1944) Vitorija de Sike (Vittorio de Sica), koji ukazuje na svedoke nemirnih i nesvakidašnjih događaja, čak i sukoba, zbog kojih će posle kroz život dugo patiti, osećati stradanje i gubitak. Neki će, kad postanu odrasli ljudi, čuvati sećanje, realistično i jasno - kako ne treba grešiti, i kako izbeći nasleđe greške.
Na programu je i De Sikin film “Kradljivci bicikla” (1948), najpoznatije delo
italijanskog neorelizma, u kojem je jedan dečak svedok teškoća svog oca u usamljenoj borbi da vrati ukradeni bicikl, teško stečeni posao i prevrtljivu, skrivenu sreću na ulicama velegrada.
U završnici će biti prikazan i Oskarom nagrađeni film “Ulica” (1954) Federika Felinija (Federico Fellini) o radoznaloj i siromašnoj devojci, prisiljenoj da putuje sa grubim snagatorom po italijanskim selima, postajući ubrzo njegovom robinjom koja trpi svaku ulogu - od veselog pajaca pred prostacima do isprebijane sluškinje u blatu.
Protić je po profesiji bibliotekar, a poznat je kao kino-kolekcionar od rane mladosti, koji se predstavljao ciklusima i filmskim večerima u Centru za nove medije Kuda, a potom Filmskom školom u Art klinici (od 2004. do 2008. godine), trudeći se kao entuzijasta da sačuva kosmopolitsku i kinematografsku svest sugrađana i dobronamernih gostiju. Selektor je i “Peđine filmske kolekcije” na filmskom fetivalu Cinema City” u Novom Sadu od 2008.
U MSUV je do 3. decembra otvorena izložba “Godine neorealizma - smernice italijanske fotografije 1945-1965”, organizovana u saradnji sa Foto galerijom Lang iz Samobora, koja je predstavila proteklog leta taj veliki izložbeni projekat i u Centru vizuelnih umetnosti Batanja i Multimedijalnom centru u Rovinju, a trebalo bi da gostuje i u Beogradu i Banjaluci.
Neorealizam u umetnosti razvio se kao kulturni pokret tokom i nakon Drugog svetskog rata u Evropi, pre svega u kinematografiji i književnosti. U književnosti se pojam neorealizma počeo koristiti već krajem 20-ih godina prošlog veka da bi označio onovremena stremljenja ili “novu stvarnost”, a veličine poput Moravie, Alvara, Gramsija, Pavezea… bili su i prva aktivna opozicija fašizmu.
U kinematografiji, u periodu od 1942. do 1953. godine, zadatak režisera je bio da se režimskoj mistifikaciji i retorici suprotstavi direktnim, gotovo dokumentarističnim kontaktom sa stvarnošću. Stoga su filmske priče smeštene uglavnom među siromašnom radničkom klasom i odražavaju teške ekonomske i moralne okvire života poratne Italije.
Kada je o fotografiji reč, 30-ih godina prošlog veka ona postaje značajno sredstvo u službi komunikacije, pre svega u formi fotoreportaže a njena funkcija je u sluzbi fašističke propagande. Situacija se menja nakon rata i vec 47. nastaju mnogobrojna foto udruženja razvijaju jezik i kulturu fotografije kroz ilustrovane časopise i knjige i afirmišu fotografiju kao umetnost.
Sajt MSUV je www.msuv.org, a ulaz na filmske projekcije je besplatan.
(SEEcult.org)
