Filmovi o Indoneziji u Etnografskom
Etnografski muzej u Beogradu predstavlja 25. juna serijal od tri kratkometražna dokumentarna filma o Indoneziji, u produkciji Centra za međukulturološke i studije religije (CRCS) pri Gađah Mada (Gadah Mada) univerzitetu u Džogdžakarti. Publika može pogledati “Ujedinjavanje podeljenih”, “Venčani s verom” i “Ja sam... dobro muslimansko dete!”, na nekom od indonežanskih ili na nekom od jezika koji se upotrebljavaju u Indoneziji, sa titlovima na engleskom.
Etnografski muzej u Beogradu predstavlja 25. juna serijal od tri kratkometražna dokumentarna filma o Indoneziji, u produkciji Centra za međukulturološke i studije religije (CRCS) pri Gađah Mada (Gadah Mada) univerzitetu u Džogdžakarti.
Publika može pogledati “Ujedinjavanje podeljenih”, “Venčani s verom” i “Ja sam... dobro muslimansko dete!”, na nekom od indonežanskih ili na nekom od jezika koji se upotrebljavaju u Indoneziji, sa titlovima na engleskom.
Prema navodima organizatora, film “Ujedinjavanje podeljenih” (Menyatukan yankg terbelah) prikazuje seosku zajednicu u Kedunglengkongu (opština Bojolali, Centralna Java), u kojoj se stanovništvo polarizovalo po liniji verske pripadnosti u dve grupacije: “Wetan Sawah” i “Kulon Sawah” - što je posledica konflikta poznatog kao “G30/PKI”. Ipak se okazalo da program izgradnje irigacionog sistema, koji ne samo da se odnosi, već i podrazumeva drugačije motivisano zajedničko učešće čitave zajednice, može da ujedini do tada razjedinjene meštane tog sela.
Dokumentarac “Venčani s verom” (Menikahi Agama) priča je o parovima različitih veroispovesti, koji ipak žele i planiraju da se venčaju i provedu dalji život u bračnoj zajednici. Film prati njihove snove, planove, odluke, kao i svakodnevni život, koji već sam po sebi zahteva ogromno strpljenje i razvijanje međusobnog razumevanja, kako među samim parovima, tako i na nivou njihovog užeg i šireg porodičnog okruženja, a sve to iscrpljujuća državna administracija dodatno otežava.
Film “Ja sam... dobro muslimansko dete!” (Aku... Anak Sholeh!) problematizuje pojavu obaveznog verskog obrazovanja u ranom uzrastu deteta, gde su prisutne dileme raznovrsne prirode: od važnosti pravljenja razlike između svesti o značaju obrazovanja i formiranja deteta u vernika/vernicu od malih nogu, preko podvlačenja značaja učenja verske otvorenosti (u smislu, otvorenosti u praktikovanju-pripadanju određenoj veri), do ozvučavanja zabrinutosti zbog finesa u verskom obrazovanju, kao i načina na koji ono provlači primese verske netolerancije, čime zapravo podučava takvom postupanju.
Projekcije prate kratka uvodna predavanja Ivane Pražić, etnologa i studentkinje Interdisciplinarnih doktorskih studija religije i kulture pri Gađah Mada univerzitetu i koordinatorke nevladine organizacije “Gayten-LGBT” iz Beograda.
Ivana Pražić ukaaće na istorijsko-političke okolnosti koje filmovi kontekstualizuju - premise zvanične indonežanske ideologije “Panćasila”, državnim režimima na vlasti od trenutka osnivanja Republike Indonezije 1945. godine, masovnih čistki komunista poznatih pod različitim nazivima, kao što su “G30”, “masovna ubistva 1965-1966” i/ili “PKI” (Partai Kominis Indonesia - Komunistička partija Indonezije).
Biće dat i demografski prikaz četvrte po broju stanovnika zemlje na svetu, kao i trenutno važeći Zakon o braku iz 1974. godine, nedavno donetn Zakon protiv pornografije (usvojen krajem oktobra 2008), položaj verskih i etničkih/rasnih manjina na primeru “Tionghoa” (politički korektan naziv za indonežanske državljane/državljanke kineskog porekla), ozvaničavanje “konfučijanizma”, kao jedne od donedavno zabranjenih religija u Indoneziji i drugo.
Sinopsis tih filmova može da posluži i kao uvod u obrazloženje razloga za njihovo prikazivanje - otvorenu diskusiju o (postojećem bogatstvu i sudaru) različitosti, a budući da svaki od njih problematizuje (zvanične, ali i kulturološko-socijalne) mehanizme, kao i oblike raznovrsno strukturisanih različitosti, prikaz tih dokumentaraca je i mogući povod za dijalog o različitostima koje deluju na transnacionalnom nivou - ideoloških, verskih, rasnih i etničkih, pre svega, koje su različito regulisane na nivou prakse i politike različitih državljanstava.
Uz to, filmovi problematizuju i pitanja da li je i kako moguće razmišljati i praktikovati različitost u korist, a ne na štetu, državne zajednice, ali i preko njenih granica, kao i kako, na kraju, “razmišljati i živeti zajedništvo u različitosti” na nacionalnom, ali i transnacionalnom nivou, imajući na umu sve ontološke i političke razlike koje formiraju “subjektivitete”, a koje se ostvaruju kroz praksu državljanstva.
Primarna vizija CRCS pri Gađah mada univerzitetu u Džogdžakarti upravo i jeste promocija razvoja demokratskog, multikulturalnog i pravednog društva u Indoneziji pomoću osnivanja kvalitetnog i naprednog centra za međukulturološke i studije religije s međunarodnom reputacijom.
Taj magistarski program usmeren je na tri glavne oblasti vezane za studije religije: međureligijski dijalog; religija i lokalna kultura i religija u savremenom kontekstu.
Centar nastoji da odškoluje magistrante koji će biti ne samo široko obrazovani, već će nastojati da razviju razumevanje i posvećenost multidiscipliniranom izučavanju religijskih tradicija na planetarnom nivou.
Magistranti tog programa opremljeni su znanjem koje im je potrebno kako bi mogli da kritički analiziraju i sagledavaju probleme vezane za religiju, kao i za dalji profesionalni razvoj u oblasti međukulturoloških i studija religije kroz predavanja i istraživanja pri visokoobrazovnim institutima odnosno ustanovama ili tako što će sami voditi druge za religiju vezane ustanove, institute i/ili programe, navedeno je u najavi tog programa.
Sajt Centra za međukulturološke i studije religije - CRCS je www.crcs.ugm.ac.id, a Etnografskog muzeja www.etnografskimuzej.rs
Dimitrije Stefanović
