Fototipsko izdanje Beogradskog parimejnika
Fototipsko izdanje Beogradskog parimejnika, najstarije knjige u vlasništvu Narodne biblioteke Srbije, predstavljeno je 17. oktobra u kripti Hrama Svetog Save, a priredili su ga i objavili Ministarstvo kulture i informisanja, NBS i izdavačka kuća Platoneum.
Beogradski parimejnik pripada grupi tri monumentalna, raskošno opremljena kodeksa od najvećeg značaja za ranu srpsku pismenost od kojih se za dva – Miroslavljevo i Vukanovo jevanđelje – zna da su ih poručili pripadnici vladarske porodice, podsetio je ministar kulture i informisanja Vladan Vukosavljević, koji je ponovio i očekivanje da će Miroslavljevo jevanđelje uskoro biti kompletirano nedostajućom stranicom iz Rusije.
“Beogradski parimejnik je deo trijade najmonumentalnijih sačuvanih kodeksa rane srpske pismenosti i baštini najstariji staroslovenski jezički sloj”, naglasio je Vukosavljević povodom rukopisa koji je nastao u vremenu uspostavljanja autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve pre osam vekova i spada među najstarije sačuvane srpske rukopise.
Vukosavljević je rekao i da će uskoro najznačajniji srpski srednjovekovni rukopis - Miroslavljevo jevanđelje dobiti 166. list.
U saradnji sa Rusijom, kako je dodao, postignut je dogovor da se “u razumnom kompromisu nedostajući deo srpskog kulturnog jezgra vrati svojoj kući. To je velika stvar u simboličkom smislu i predstavlja jedno zaokruživanje mozaika koji čine naši najstariji dokumenti. Vukanovo jevanđelje nalazi se u biblioteci u Sankt Peterburgu, tamo se čuva na doličan način", rekao je Vukosavljević.
Vukosavljević je istakao i da su svi poslovi koji su usmereni ka obnovi ili ka jačanju srpskog kulturnog identiteta - temelji razumne i odgovorne kulturne politike.
“Upravo jezik i pismo, duhovna i svaka druga tradicija čine ono osnovno jezgro srpskog naroda i njegov su štit i način da opstane na vrlo izazovnoj i opasnoj istorijskoj sceni”, rekao je Vukosavljević.
Ministar je podsetio i da je vraćanje kulturnih spomenika koji su, sticajem raznih istorijskih okolnosti, van Srbije i srpskog kulturnog prostora među prioritetima Predloga strategije razvoja kulture.
Taj stateški dokument, inače, već dve godine čeka u Vladi Srbije, nakon javne rasprave i definisanja konačne verzije koju je izradilo Ministarstvo kulture i informisanja.
O Beogradskom parimejniku, rukopisu iz vremena uspostavljanja autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve, koji spada među najstarije sačuvane srpske rukopise, govorili su i episkop bački gospodin Irinej (Bulović), upravnik NBS Laslo Blašković i urednik izdanja Vladan Trijić.
Prema rečima Blaškovića, Beogradski parimejnik je igrom slučaja sačuvan, jer je 1914. godine ukraden iz NBS, pa je tokom nemačkog bombardovanja 6. aprila 1941. godine bio na sigurnom.
Parimejnik kao tip knjige sadrži parimije – delove teksta iz raznih knjiga Starog zaveta koji svedoče o događajima ili sadrže pouke ili proroštva koja se dovode u vezu s Hristom. Čitanje parimija čini sastavni deo bogosluženja za veće, posebno za Hristove i Bogorodičine praznike.
“Na velike praznike, u toku večernjeg bogosluženja, čitaju se određeni starozavetni odlomci koji opisuju događaje, povesti i ličnosti i njihova dela. Svaki od njih tumači se ne samo u svom konkretnom istorijskom kontekstu već i u proročkom smislu. Svaki događaj, svaka slika, shvata se kao praobrazac, kao praslika novozavetnih ličnosti i događaja, pre svega ličnosti Gospoda Isusa Hrista i događaja njegovog ovozemaljskog života”, objasnio je episkop bački gospodin Irinej.
*Foto: MKI
(SEEcult.org)
