Jun u Kinoteci

Junski program Jugoslovenske kinoteke tradicionalno će obeležiti Festival nitratnog filma, uz ciklus velikana svetskog filma - Džeka Nikolsona i Vorena Bitija, izbor filmova likovne umetnice Jagoda Buić, te fokus na ženske likove u italijanskom filmu 60-ih i podsećanje na nedavno preminulog američkog reditelja Džonatana Dema i britanskog glumca Rodžera Mura, jednog od najupečatljivijih aktera serijala o Džejmsu Bondu.

Kinoteka nastavlja do 5. juna i Dane danskog filma, do kada su na programu hit iz 1999. godine “U Kini jedu pse” Lasea Spanga Olsena, ali i novije produkcije “Buđenje Valhale” Nikolasa Vindinga Refna i “Melanholija” Larsa fon Trira.

Festival nitratnog filma tradicionalno počinje na Dan Jugoslovenske kinoteke, 6. juna, a narednih deset dana prikazaće u Uzun Mirkovoj i Kosovskoj 45 filmova iz 29 arhiva iz Evrope, Azije i Amerike.

Za svečano otvaranje najavljen je program “Beograd između dva svetska rata” sa tri dokumentarna filma digitalno restaurisana u Jugoslovenskoj kinoteci: “Beograd” (1919), “Beograd, prestonica Kraljevine Jugoslavije” (1932) i “Beograd” (1932). 

Selektor Aleksandar Saša Erdeljanović najavljuje nama do sada nepoznate materijale o Srbiji i Jugoslaviji iz arhiva Češke, Holandije, Švedske, kao i niz bisera svetske kinematografije nastalih do sedme decenije 20. veka. Među njima je “Algol” Hansa Verkmajstera, koji je inspiracija za moto festivala “Pod sjajem zapaljivih zvezda”.

Od 17. do 20. juna u Kinoteci će biti prikazan ciklus “Fokus: ženski likovi u italijanskom filmu 60-ih godina” koji će biti prilika da se u glavnim ulogama vide Klaudija Kardinale kao “Bubova devojka” u režiji Luiđija Komenčinija i kao “Devojka sa koferom” Valerija Zurlinija, Monika Viti u “Pomračenju” i u “Crvenoj pustinji” Mikelanđela Antonionija, te likovi koje su kreirale Stefanija Sandreli, Sandra Milo, Ana Karina, Milena Dravić i Đulijeta Masina.

Ciklus “Sećanje na…”, posvećen američkom reditelju i producentu Džonatanu Demu (1944-2017) donosi od 22. do 24. juna šest filmova, među kojima i njegovo najpoznatije ostvarenje “Kad jaganjci utihnu” (1990), za koje je dobio Oskara za režiju. Tu su i “Filadelfija” (1993), “Mandžurijski kandidat” (2004)...

Program “Velikani svetskog filma” prikazaće od 25. do 28. juna osam ostvarenja glumca, reditelja i producenta Vorena Bitija, od njegove prve uloge u “Sjaju u travi” (1961) sa Natali Delon, u režiji Elije Kazana, preko kultnog filma “Boni i Klajd” (1967) sa Fej Danavej, u režiji Artura Pena, do ostvarenja koje je Biti režirao, a u kojima je i igrao – “Nebo može da sačeka” (1978) i “Crveni” (1981), koji mu je doneo nagrade Oskar i BAFTA za režiju.

Kinoteka poslednjih dana juna odaje počast i nedavno preminulom glumcu Rodžeru Muru (1927-2017), čiju je karijeru, pored Sveca iz istoimene televizijske serije, obeležio lik tajnog agenta 007. Na programu su tri filma o Džejmsu Bondu – “Živi i pusti druge da umru”, “Špijun koji me je voleo” i “Samo za tvoje oči”, ali i jugoslovensko-američka koprodukcija “Bio jednom jedan Sneško Lumi Uko” (1987), u režiji Stanka Crnobrnje. U tom filmu za decu i porodicu Mur je dao glas za lik Sneška Belića.

Na dnevnim projekcijama u novom zdanju Kinoteke tokom juna dominiraće filmovi glumca i reditelja Klinta Istvuda.

U Muzeju Kinoteke prvih dana juna nastavlja se ciklus “Velikani svetskog filma” posvećen Džeku Nikolsonu, koji je započet 31. maja njegovim ranim radovima “Goli u sedlu” (1969) i “Pet lakih komada”.

Do 4. juna biće prikazano ukupno 15 filmova tog popularnog i harizmatičnog glumca, dobitnika čak tri Oskara - za uloge u filmovima “Let iznad kukavičjeg gnezda”, “Vreme nežnosti” i “Dobro da bolje ne može biti”. Uz ta tri filma, na programu su i “Kineska četvrt”, “Poštar uvek zvoni dvaput”, “Isijavanje”… zaključno sa “Dvostrukom igrom” (2006).

Redovni program u Kosovskoj, posle Festivala nitratnog filma, nastavlja se od 17. do 19. juna ciklusom “Moj izbor”, koji je ovoga puta sastavila istaknuta hrvatska vizuelna umetnica Jagoda Buić. Na njenoj listi su, u širokom vremenskom i žanrovskom rasponu, “Oklopnjača Potemkin” Sergeja Ejzenštajna, “Kratak susret” Dejvida Lina, “Rašomon” Akire Kurosave, “Pijanista” Romana Polanskog, a od produkcije sa prostora bivše Jugoslavije odabrala je “Dom za vešanje” Emira Kusturice.

“Pri ovom izboru držala sam se onoga što je na mene ostavilo trajni utisak i što me se svojevremeno dojmilo kao najbolje sa umetničkog gledišta”, izjavila je Jagoda Buić u intervjuu za časopis “Kinoteka”.

Program “U fokusu”, posvećen Đorđu Kadijeviću, prikazuje 20. juna dva njegova filma – “Praznik” (1967) i “Pohod” (1968), a iste večeri biće predstavljena i knjiga “Više od istine - Kadijević o Kadijeviću”. Na promociji u najavljeni autor Dejan Ognjanović, reditelj Kadijević i filmski kritičar i teoretičar Ivan Velisavljević.

Od 21. do 25. juna dvorana u Kosovskoj biće domaćin Festivala stvaralaštva dece i omladine.

Šok koridor 26. i 27. juna predstavlja temu “Ženski osvetnici u japanskoj eksploataciji 70-ih”, u okviru koje će biti prikazani prvi i drugi deo “Lejdi Snoublad” i prvi i drugi deo “Inošika Očo”.

Program “Nema sreda” 28. juna donosi tri američka filma iz 20-ih godina u kojima je igrao Hari Lengdon, opisivan kao sanjar s dečjim licem, a “Dokumentarni četvrtak” održava se 29. juna sa podnaslovom “Edukativni filmovi o seksualnosti”.

U programima “Sećanje na...” biće prikazani filmovi preminulih glumaca Olega Vidova (Rusija), Viktora Lanua (Francuska) i Majkla Parksa (SAD), kao i reditelja Paskvalea Skviterija.

Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org

(SEEcult.org)