Kino drugim sredstvima u Legatu Čolakovića
Izložba “Kino drugim sredstvima”, zasnovana na istoimenoj knjizi Pavla Levija, biće otvorena 22. juna u Galeriji-legatu Milice Zorić i Rodoljuba Čolakovića na Dedinju, a predstavlja radove jugoslovenskih stvaralaca i nekoliko radova inostranih autora koje je bilo moguće pozajmiti.
Levijeva knjiga, koja je nakon engleskog izdanja (Cinema by Other Means, Oxford University Press, 2012.) objavljena u srpskom prevodu, istražuje bogatu istoriju eksperimentalnih praksi koje praktikuju kino uz upotrebu alata, materijala, tehnologija i tehnika koje prilagođavaju i menjaju, ili pak sasvim napuštaju, sredstva koja se obično vezuju za normativni kinematografski aparat. “Kino drugim sredstvima” je priča o mnogostrukim stanjima ili uslovima postojanja kina, o nizu izvanrednih, radikalnih eksperimenata ne samo sa i „oko,“ već i bez filma.
Umesto umetnosti koja je nastajala pod uticajem kina ili upućuje na kino, Levi se bavi konceptualizacijom samog kina kao vrste prakse koja, od kako je izumljen filmski aparat, uspostavlja i jednu (paralelnu) istoriju izvođenja kroz druge, često „starije“, medije. Koristeći uglavnom primere iz istorijskih avangradi i neoavangardi – dadaizma, nadrealizma, letrizma, strukturalno-materijalističkog filma – Levi otkriva niz osobenih i imaginativnih načina na koje su filmski stvaraoci, vizuelni umetnici i književnici premišljali i stvarali, izvodili i transformisali „filmove“ bez direktnog oslanjanja u svom radu na filmske materijale. Knjiga razmatra umetnike i teoretičare iz cele Evrope, ali poseban naglasak stavlja na jugoslovensku umetnost, uključujući profilmske likovne eksperimente i kino-tekstove zenitizma i beogradskog nadrealizma, proto-strukturalni antifilm pokret iz ranih 60-ih, signalizam, umetnost performansa, konceptualnu umetnosti itd.
Na izložbi “Kino drugim sredstvima”, čiji je autor Dejan Sretenović, predstavljeni su radovi jugoslovenskih stvaralaca, koji su diskutovani u knjizi i onih koji su za tu priliku priključeni, kao i nekoliko radova inostranih autora koje je bilo moguće pozajmiti.
Na izložbi učestvuju: Miša Avramović & Milenko Jovanović, Saša Bizetić, Moni de Buli, Érik Bullot, Nikola Đurić, Jean-Luc Godard & Jean-Pierre Gorin & Anne-Marie Miéville, Tomislav Gotovac (Weekend Art), Zlatko Hajdler, Ljubiša Jocić, Milčo Mančevski, Miroslav Mandić, Davorin Marc, Dušan Matić & Aleksandar Vučo, Ivan Martinac, Ljubomir Micić, Miodrag Milošević, Mihovil Pansini, Neša Paripović, Miroslav Bata Petrović, Man Ray, Marko Ristić, Roland Sabatier, Slobodan Šijan, Ljubomir Šimunić, Miroljub Todorović, Boško Tokin i Vane Živadinović Bor.
Pavle Levi je profesor istorije i teorije filma na univerzitetu Stenford u Kaliforniji. Autor je knjige “Raspad Jugoslavije na filmu” (Biblioteka XX vek, 2009.), koja se bavi odnosom estetike i ideologije u jugoslovenskom i postjugoslovenskom filmu. Priredio je zbornik tekstova Anet Majklson Filozofska igračka (Samizdat/B92, 2003).
MSUB je zahvalio Leviju, izlagačima i svim pojedincima i institucijama koji su pozajmili radove, ustupili prava ili na drugi način omogućili realizaciju izložbe, a to su Hrvatski filmski savez, Akademski filmski centar Doma kulture „Studentski grad“, Arhiv Muzeja Jugoslovenske kinoteke, Univerzitetska biblioteka “Svetozar Marković”, Slobodan Šijan i Ivko Šešić.
Izložba će biti otvorena do 29. septembra.
*Foto: Milčo Mančevski, Letak performansa 1.74, Alternative 1984.
(SEEcult.org)
