KND: Sve je dobro - 2/2
Ivan Petrović: Sve je dobro, galerija Artget, Kulturni centar Beograda, 3-24. avgust 2017.
2/2 Kritičarka na delu: Ana Bogdanović, istoričarka umetnosti
U drugoj epizodi serijala Kritika na delu o izložbi “Sve je dobro” Ivana Petrovića u galeriji Artget, istoričarka umetnosti Ana Bogdanović ukazuje na retrospektivni karakter te izložbe, koja mnogo govori o samom umetniku - usmerenom ka stalnom preispitivanju sopstvene umetničke prakse, ali i statusa fotografije u društvu i posebno njene ambivalentne prirode, odnosno privida dokumentarnosti koji nudi. Takođe, izložba “Sve je dobro” ukazuje i na Petrovićevo angažovanje u pogledu očuvanja i sistematizacije, kao i stalnog otkrivanja fotografskog nasleđa iznova, koje je sastavni deo njegovog umetničkog delovanja i ujedno odraz nezadovoljstva tretmanom fotografije u lokalnim institucionalnim okvirima.
Na retrospektivni karakter izložbe ukazuje već sam naziv “Sve je dobro”, koji upućuje na vrstu autorove ocene svog dosadašnjeg rada.
“Čini mi se da izložba ima retrospektivni karakter koji sam umetnik izvodi, bacajući pogled unazad na dosadašnju praksu, odnosno na dve serije fotografija koje su nastale od 1997. godine zaključno sa 2009. godinom – “Dokumenti” i “Noćne promenade”, navela je Ana Bogdanović, ukazujući da su te serije fotografija, a pre svega “Dokumenti”, vezani za Petrovićeva opažanja pojava iz ličnog okruženja i različitih životnih situacija u kojima se nalazio tokom svog života krajem 90-ih i početkom 2000-ih.
“U okviru izložbe suprotstavljenme su te dve serije fotografija, a ono što je važno i što daje odliku retrospektivnog karaktera, jeste da nam ona mnogo govori o umetniku. Govori nam da je fokus njegove umetničke fotografske prakse nije usmeren ka proizvodnji fotografskih dokumenata kao krajnjem cilju njegovog istraživanja, već je utemeljena u procesu, odnosno konstantnom ponavljanju procesa koji su vezani za preispitivanje sopstvenog rada – fotografija koje sam godinama proizvodi i fotografija koje sakuplja. To nas vezuje za pitanje same prirode fotografije i njen istorijski, društveni, antropološki status u nekom smislu. Čini mi se, a iz razgovora sa Petrovićem to postaje jasno, da je on svoju fotografsku praksu organizovao tako da konstantno preispituje svoje dosadašnje rezultate, konstantno se bavi nekom vrstom reklasifikacije, rekonstekstualizacije fotografskih serija i slika koje proizvodi”, navela je Ana Bogdanović, dodajući da je to vezano za specifičan karakter fotografije kao medija koji Petrović vrlo dobro poznaje i sa istorijske, i sa teorijske strane.
“Setićemo se da fotografija od trenutka kada nastaje – dakle sredinom 19. veka, utiče veoma značajno na promenu načina na koji se konstituiše znanje – ne samo istorijsko znanje, nego i znanje o prirodnim naukama itd, zahvaljujući upravo toj svojoj dokumentarnoj ulozi. Međutim, poznajući teoriju fotografije, znamo da ta dokumentarnost koju fotografija nudi zapravo predstavlja jednu ambivalentnost unutar statusa ovog medija, koji je više vezan za privid neke dokumentarnosti, odnosno fotografija proizvodi sliku koja se izdaje da odgovora onoj koja je u realnosti takva, ali zapravo nije - fotografija u sebi mnogo više otkriva neku vrstu neizvesnosti u vezi sa mogućnošću neke fiksirane predstave ili fiksirane slike, nego što otkriva mogućnost neke zaista pravoverne dokumentarnosti”, navela je Ana Bogdanović.
Ističući da je Petrović toga svestan, Ana Bogdanović je dodala da umetnik upravo zbog toga konstantno sprovodi procese rekontekstualizacije i revalorizacije sopstvenog rada, koji se događaju i u okviru izložbene postavke, ali i u okviru načina na koji iz godine u godinu iznova pristupa nekoj prošlosti svoje umetničke prakse upravo da bi istakao taj konstantni privid koji fotografija u svom medijskom karakteru i u načinu na koji se koristi u različitim sferama čovekovog delovanja ima i dan danas, ali i kroz čitavu svoju istoriju.
Ana Bogdanović ukazuje i da se angažovanje Petrovića u domenu fotografije ne odnosi samo na fotografsku praksu, već i na njegova različita delovanja u smislu očuvanja i sistematizacije fotografskog nasleđa.
“To je konstitutivni deo njegovog umetničkog delovanja i naravno da je vezano sa arhivskim i dokumentarnim potencijalom same fotografije, ali i za jednu vrstu ozbiljnosti i odgovornosti, kojima Petrović pristupa zbog izvesnog nezadovoljstva tretmanom fotografije u lokalnim okvirima, pre svega u institucionalnim okvirima, tako da preuzima na sebe tu ulogu nekoga ko sa jedne strane čuva, a sa druge strane - iznova otkriva fotografsko nasleđe koje postoji i uopšte značaj fotografije u društvu”, rekla je Ana Bogdanović, dodajući da Petrović to radi pre svega kroz Centar za fotografiju, koji je osnovao sa Mihailom Vasiljevićem.
Ti metodi preoznačavanja, rekontekstualizacije i reklasifikacije, koje Petrović vrši unutar svog opusa, mogu se shvatiti i kao vrsta autokritičke umetničke metodologije, ali se, prema rečima Ana Bogdanović, mogu pre svega razumeti upravo u vezi sa pozicijom koju umetnik ima spram nasleđa fotografije i istorije tog medija.
Ana Bogdanović vidi retrospektivni karakter izložbe “Sve je dobro” i u smislu koncepta same postavke, koji je neminovno prilagođen specifičnom prostoru Artgeta, odnosno izvesnim ograničenjima te galerije kojima se umetnik ili kustos moraju povinovati.
“U smislu rešenja postavke, meni se zaista čini kao mini retrospektiva, gde imamo dosta jasno podeljena ta dva dela između jedne serije fotografija, koja je vezana za veoma lična iskustva, odnosno za Petrovićev fotografski pogled na neposredno okruženje, a sa druge strane na fotografski pogled na okruženje koji jeste neposredan, iako on u njemu ne učestvuje, nego ga više posmatra”, navela je Ana Bogdanović, ukazujući da je postavka podeljena i u tematskom smislu na mini celine koje se daju iščitati kao veoma važne tačke unutar Petrovićevog fotografskog opusa. Te celine, prema rečima Ane Bogdanović, pružaju osnove za razumevanje glavnih preokupacija Petrovićeve dosadašnje umetničke prakse i njegovog interesovanja za portret, odnosno portretnu fotografiju i status portreta u fotografiji, kojim planira da se bavi u budućnosti.
*Izložba "Sve je dobro“ deo je projekta "Fotografski dijalozi – savremena umetnost i fotografsko nasleđe", u organizaciji Centra za fotografiju, koji se realizuje uz podršku Ministarstva kulture i informisanja Srbije.
*U prvoj epizodi KND o izložbi “Sve je dobro” kritičarka na delu bila je profesorka Vesna Mićović
_ _ _
Projekat KRITIKA NA DELU, koji realizuje NFC "Filmart“, u saradnji sa portalom SEEcult.org, podrazumeva produkciju kratkih video emisija na temu odabranih značajnih izložbi koje se u Srbiji realizuju u 2016/2017. godini. Cilj je revitalizovanje likovne kritike u oblasti savremenih vizuelnih umetnosti i ukazivanje na značajnu edukativnu ulogu kritičke reči namenjene široj publici.
Produkcija: NFC Filmart, Požega, 2017.
Partner: SEEcult.org, Beograd
Urednica: Slađana Petrović Varagić
Reditelj: Dejan Petrović
Snimatelj/montažer: Sreten Vuković
Grafički dizajner: Uroš Pavlović
(SEEcult.org)
