Kontroverzni na ZagrebDoxu
Odnos Vlade Divca i Dražena Petrovića, portret Jovanke Broz, WikiLeaks, ratnohuškačka propaganda 90-ih i priča o otmici Natasche Kampusch, neke su od atrakcija programa “Kontroverzni Dox” i “Stanje stvari” sedmog festivala ZagrebDox, koji će biti održan od 27. februara do 6. marta, a predstaviće više od 140 dokumentaraca u različitim celinama. “Kontroverzni Dox” obuhvata osam filmova koji se na različite načine bave spornim osobama, društvenim devijacijama ili problematičnim političkim pitanjima.
Odnos Vlade Divca i Dražena Petrovića, portret Jovanke Broz, WikiLeaks, ratnohuškačka propaganda 90-ih i priča o otmici Natasche Kampusch, neke su od atrakcija programa “Kontroverzni Dox” i “Stanje stvari” sedmog festivala ZagrebDox, koji će biti održan od 27. februara do 6. marta, a predstaviće više od 140 dokumentaraca u različitim celinama.
“Kontroverzni Dox” obuhvata osam filmova koji se na različite načine bave spornim osobama, društvenim devijacijama ili problematičnim političkim pitanjima.
Jedan od najiščekivanijih “kontroverznih” naslova je film “Nekoć braća” koji se bavi prijateljstvom i odnosom dva košarkaška velikana NBA lige, Dražena Petrovića i Vlade Divca.
Snimljen u produkciji NBA Entertainmenta, u režiji američkog autora Michaela Tolajiana, film prikazuje karijere nikad prežaljenog hrvatskog košarkaša i slavnog srpskog igrača, preispitujući njihov odnos koji je, učvršćen igranjem za jugoslovensku reprezentaciju i imigrantskim iskustvom u Americi, narušio rat.
Film “Drugarica Jovanka”, u produkciji Radio-televizije Srbije i režiji Slađane Zarić i Filipa Čolovića, zasnovan je na svedočanstvima savremenika iz Užičke 15, gde je Jovanka Broz provela 35 godina u zajedničkom životu sa Josipom Brozom Titom. Sniman na lokacijama i objektima koje su koristili Brozovi, film sadrži citate tada bitnih političara i dokumente iz ljubljanskog i beogradskog arhiva koji dosad nisu prikazani u javnosti.
Dva naslova u programu “Kontroverzni Dox” odnose se na ratne godine 90-ih.
Novinar i redatelj Boro Kontić u bosanskohercegovačkom filmu “Godine koje su pojeli lavovi” istražio je pitanje odgovornosti svih novinara koji su u doba Domovinskog rata bili uključeni u ratnohuškačku propagandu, dok “Paviljon 22” Nenada Puhovskog beleži mračnu epizodu iz novije hrvatske istorije koja se odvijala unutar kompleksa Zagrebačkog velesajma u jesen 1991. Prvobitno zamišljen kao centar za mobilizaciju policijskih pričuvnih snaga, taj paviljon ubrzo je postao tranzitni logor svih “sumnjivaca”, uglavnom srpske nacionalnosti, odakle ih je tzv. Merčepova jedinica odvodila na likvidaciju u Pakračku Poljanu.
Kanadski film “Ne sviđa ti se istina - četiri dana u zatvoru Guantanamo”, u režiji Luca Cotéa i Patricia Henriqueza, oslanja se na snimke nadzornih kamera iz zloglasnog američkog zatvora u zalivu Gvantanamo, a nagrađen je posebnom nagradom žirija na Međunarodnom filmskom festivalu dokumentarnog filma u Amsterdamu (IDFA).
Rediteljski dvojac Andreas Horvath i Monika Muskala filmom “Arapska privlačnost” dokumentovali su nesvakidašnju priču nekada gorljive austrijske feministkinje Barbare Wally, koja se zaljubila u Jemenca, preobratila na islam i postala njegova druga žena.
Švajcarska autorka Sarah Horst u filmu “Obiteljska stvar” oslikala je tragikomičan portret porodice koja pokušava izgraditi identitet izvan granica uobičajenih konvencija, dok se Andris Gauja u svom trećem dokumentarcu “Obiteljski instinkt” bavi incestom u zabitom selu u Letoniji.
Biće prikazan i drugi deo australijskog dokumentarnog serijala “Anatomija” - film “Lice” Adele Wilkes koji donosi kolaž autoportretnih video snimaka lica u najintimnijem trenutku - tokom orgazma.
Prošle godine pokrenuti program “Stanje stvari” predstaviće devet filmova koji dokumentuju aktuelne, često nepoznate društvene probleme, pružajući tako gledaocima jedinstveni uvid u stanje savremenog društva.
Među njima je i film o jednoj od najvećih prošlogodišnjih političko-bezbednosnih afera - Vikiliksu (WikiLeaks), dosad jedinom snimljenom filmu o istoimenoj medijskoj mreži i njenom glavnom uredniku Julianu Assangeu.
Švedska televizija na čelu s izvestiocima Jesperom Huorom i Bosseom Lindquistom posetila je ključne zemlje odakle WikiLeaks deluje i razgovarala sa najvažnijim članovima organizacije.
Slučaj jedne od najpoznatijih svetskih žrtava otmice prikazan je u filmu “Natascha Kampusch - 3.096 dana zatvora”, u režiji Aline Teodorescu.
Film opisuje osam i po godina zarobljeništva Natasće Kampusch, uglavnom iz njene perspektive.
Češki autor Ivan Vojnár u filmu “Kinoterapija” podvrgava svoje protagoniste istoimenoj terapiji u kojoj se izlažu kameri kao posredniku između njih i spoljnjeg sveta, dok vešti redatelj Aleksander Geljentev u filmu “Lopovi po zakonu”, kroz priče trojice mafijaških biznismena, uvodi gledaoce u svet ruske mafije.
Italijanski autori Enrico Parenti i Thomas Fazi u filmu “Stajaća vojska” pokušali su da saznaju razloge postojanja više od 700 američkih vojnih baza u 40 zemalja širom sveta.
Višestruko nagrađivani i za Oskara nominovani kratkometražni dokumentarac “Sunce izlazi” njujorške rediteljke Jennifer Redfeam vodi gledaoce na prvu liniju klimatskih promena na Papui Novoj Gvineji, prateći seobu prvih svetskih ekoloških izbeglica, stanovnika ostrva Carteret čiji opstanak ugrožava povišen nivo mora. Istom se tematikom bavi i rediteljski dvojac Marcos Negrão i André Rangel u brazilskom filmu “Slomljeni mjesec”, a u fokusu je pleme koje se suočava s posledicama klimatskih promena u planinama zapadnih Himalaja.
U filmu “Cijev” redatelj Risteard Ó Domhnaill beleži borbu jedne irske zajednice protiv visokonaponskog plinovoda koji je petrohemijski gigant Shell nameravao da izgraditi duž njihovih polja i ribnjaka.
Na svetsko putovanje kroz globalni lanac odlučili su se autori Allan Sekula i Noël Burchu u filmu “Zaboravljeni prostor” - od tereta u kontejnerima na brodovima, vozovima i kamionima do radnika koje je marginalizovao svetski saobraćajni sistem.
Sedmo izdanje ZagrebDoxa, najvećeg međunarodnog festivala dokumentarnog filma u regionu, biće održano u Movieplexu u Centru Kaptol, a pored međunarodne i regionalne konkurencije, te programa “Kontroverzni Dox” i “Stanje stvari”, obuhvata još niz standardnih programa, kao i retrospektive.
Organizator festivala ZagrebDox je produkcijska kuća FACTUM.
Sajt ZagrebDoxa je www.zagrebdox.net, a program se nalazi i U PRILOGU
(SEEcult.org)
