Miroslavljevo jevanđelje u Galeriji SANU
Narodni muzej u Beogradu izlaže od 23. do 30. avgusta u Galeriji SANU “Miroslavlјevo jevanđelјe”, jedan od najvrednijih primera stare rukopisne građe i najstariji sačuvani ćirilički rukopis na staroslovenskom jeziku, koji je na Uneskovoj listi Pamćenje sveta.
“Miroslavljevo jevanđelje” uključeno je u postavku “Svet srpske rukopisne knjige (XII–XVII vek)” u Galeriji SANU, koja je priređena povodom 23. Međunarodnog kongresa vizantijskih studija u Beogradu, organizovanog od 22. do 27. avgusta na temu “Vizantija svet promena”.
Veliki broj svetskih stučnjaka koji učestvuju na kongresu vizantologa biće u prilici da se upoznaju i sa izuzetnim primerima vizantijske i srpske srednjovekovne umetnosti.
“Miroslavljevo jevanđelje” je nastalo u osmoj deceniji 12. veka, a ispisano je na 181 listu pergamenta.
Prema zapisu na kraju rukopisa, zna se da je njegovu izradu poručio humski knez Miroslav, brat velikog župana Stefana Nemanje, a verovatno je to učinio za svoju zadužbinu, episkopsku crkvu Svetog Petra i Pavla u Bijelom Polјu na Limu. Dijak Gligorije je ostao potpisan kao jedna od ličnosti angažovanih u ulozi pisara ili iluminatora.
“Miroslavlјevo jevanđelјe” je po sadržaju jevanđelistar – bogoslužbena knjiga koja ima delove četiri jevanđelјa, raspoređene prema redosledu čitanja u toku crkvene godine. Tekst “Jevanđelјa” je pisan perom u dve kolumne, mrkom i crnom bojom, a većina naslova crvenom. Knjiga sadrži 296 minijatura crtanih perom, a zatim bojenih četkicom crvenom, zelenom, žutom i belom bojom i ukrašenih zlatom.
Od juna 2005. godine “Miroslavlјevo jevanđelјe” je upisano na Uneskovu listu Pamćenje sveta (Memory of the World).
Nedostaje mu 166. list, koji je u 19. veku iscepao i odneo sa sobom iz manastira Hilandar ruski duhovnik Porfirije Uspenski.
Taj nedostajući list prvi put je izložen u Srbiji u martu 2015. godine u Muzeju Vuka i Dositeja, zahvaljujući saradnji ministarstava kulture Srbije i Rusije. Srpske vlasti najavile su u međuvremenu da će raditi na njegovom trajnom povratku.
Iscepani list “Miroslavlјevo jevanđelјe” se od 1846. do 1883. godine nalazio u Kijevu, a nakon toga prenet je u Imperatorsku javnu biblioteku, danas Nacionalnu biblioteku Rusije u Sankt Peterburgu, gde se i trenutno nalazi zaveden kao “List iz Miroslavova evangelia F.p.I.No.83” u zbirci Porfirija Uspenskog.
(SEEcult.org)
