Najbolji na Sandensu
Gran pri Sandens filmskog festivala za najbolji američki igrani film dobila je drama “Winter’s Bone” Debre Granik, koja je nagrađena i za scenario te priče o devojci koja pokušava da pronađe nestalog oca i održi porodicu na okupu, dok je najboljim dokumentarcem proglašen “Restrepo” (Sebastian Junger i Tim Hetherington) o jednogodišnjem boravku američke jedinice u Avganistanu.
Junger je rekao, primajući nagradu 30. januara u Park Sitiju, da su SAD u veoma bolnom trenutku, jer se “nalaze usred dva rata”, te da mu je drago ako njegov film može da pomogne zemlji da razume kako će dalje.
U međunarodnoj konkurenciji Sandensa, koji se završava 31. januara, najboljim igranim filmom proglašen je australijski “Animal Kingdom” (David Michod) o 17-godišnjaku koji, posle smrti majke, biva rastrzan između kriminalne porodice i detektiva koji misli da može da ga izbavi iz opasne situacije.
U dokumentarnoj internacionalnoj konkurenciji pobedio je danski “The Red Chapel” (Mads Brügger) o novinaru bez skrupula i komičaru koji putuju u Severnu Koreju u okviru kulturne razmene kako bi izazvali zapravo jedan od najozloglašenijih režima u svetu.
Žiri Sandensa, najznačajnijeg američkog festivala nezavisnog filma, proglasio je najboljim američkim kratkim filmom “Drunk History: Douglass & Lincoln” (Jeremy Konner) o čoveku koji je popio dve flaše vina i onda pričao o jednom istorijskom događaju, dok je među kratkim ostvarenjima van SAD nagrada pripala novozelandskom kratkom filmu “The Six Dollar Fifty Man” (Mark Albiston) o dečaku koji je primoran da izađe iz sveta super-heroja.
Za režiju igranog filma nagrađen je Eric Mendelsohn za “3 Backyards”, priču o troje ljudi - biznismenu, domaćici i devojci, čiji se životi menjaju jednog naizgled običnog jesenjeg dana, dok je za režiju dokumentarnog filma nagrađen Leon Gast za “Smash His Camera” o poznatom paparacu Ronu Galelli.
Nagrađen je i švajcarski reditelj Christian Frei za film “Space Tourists” o uticaju svemirskog turizma, kao i bolivijski Juan Carlos Valdivia za režiju dokumentarca “Southern District” o bogatoj porodici u La Pazu, koja počinje da oseća posledice društvenih promena i u svom izolovanom svetu. Valdivia je nagrađen i za scenario tog filma.
Specijalne nagrade žirija dobili su kambodžzansko-britanski dokumentarac “Enemies of the People” (Rob Lemkin i Thet Sambath), “Gasland” (Josh Fox) o uticaju prirodnog gasa na vazduh i vodu za piće, te drama “Sympathy for Delicious” Marka Rufala, koju je napisao i u njoj igra Christopher Thornton, a posvećena je nedavno paralizovanom DJ-u i njegovoj veri u izlazak iz krize.
Među dobitnicima specijalnih nagrada žirija je Tatiana Maslany - za ulogu tinejdžerke u kanadskom filmu “Grown Up Movie Star”.
Publika Sandensa, takođe je proglasila najbolja ostvarenja u igranoj i dokumentarnoj kategoriji, a u konkurenciji su bili svi filmovi iz takmičarskih programa - američkog i internacionalnog.
Najboljom američkom dramom publika je proglasila "happythankyoumoreplease" debitanta Josha Radnora o šestoro mladih Njujorčana i njihovom odnosu prema životu, ljubavi i prijateljstvu.
Radnor je, primajući nagradu, rekao da je njegov film buntovnički, jer “govori o ljudima koji kažu ‘ne’ cinizmu, a ‘da’ ljubavi”.
Publika je proglasila najboljim dokumentarcem "Waiting for Superman" Davisa Guggenheima, poznatog i po filmu "An Inconvenient Truth". "Superman" je posvećen krahu američkog obrazovnog sistema i mogućnostima njegovog poboljšanja.
Nagradu publike za najbolju internacionalnu dramu dobila je koprodukcija Perua, Kolumbije, Francuske i Nemačke “Undertow” (Javier Fuentes-Leõn), neobična priča o peruanskom oženjenom ribaru koji se bori da pomiri svoju ljubav prema ljubavniku i rigidnim gradićem u kojem živi.
Najbolji internacionalni dokumentarac za publiku Sandensa je britansko-brazilski “Wasteland” (Lucy Walker) o transformativnoj moći umetnosti kroz priču o brazilskom umetniku Viku Munizu, koji živi u Njujorku, a pravi radove od slika ljudi koji žive od skupljanja đubreta na najvećoj svetskoj deponiji u Rio de Žaneiru.
Između ostalog, dodeljena je i novoustanovljena nagrada “Best of Next”, koju dodeljuje YouTube, a afirmiše umetnost stvorenu malim budžetom ili gotovo bez ikakvih sredstava. Nagradu je dobio film “Homewrecker” (Todd Barnes i Brad Barnes).
Direktor Sandens festivala John Cooper izrazio je zadovoljstvo i ovogodišnjim programom i rezultatima glasanja žirija, navodeći da nagrađena ostvarenja predstavljaju najbolje ogledalo raznolikosti festivalskog programa. Direktor programa Sandensa Trevor Groth izrazio je nadu da će nagrade obezbediti i veću pažnju šire javnosti pobedničkim filmovima.
Za ovogodišnji Sandens izabrano je 117 igranih dugometražnih filmova, uključujući 85 svetskih premijera, 11 severnoameričkih i 12 američkih, a stigli su iz 39 zemalja. Među autorima je bio 51 debitant, a 27 ih je bilo u takmičarskim programima.
Filmovi su izabrani među ukupno 3.724 igranih dugometražnih naslova koji su ponuđeni organizatorima, od kojih je 1.920 bilo američkih, a 1.804 iz ostatka sveta.
Sandens festival najveća je filmska manifestacija u SAD koja predstavlja i afirmiše filmove stvorene van velikih holivudskih studija.
Sandens filmski festival organizuje istoimeni institut, čiji je osnivač glumac i reditelj Robert Redford, a okuplja najznačajnije predstavnike američkog nezavisnog filma, predstavljajući autore čija se dela teško mogu naći u bioskopima.
Sandens je promovisao neke od najgledanijih niskobudžetnih filmova, a zaslužan je i za promociju stranih filmova i njihovo predstavljanje američkoj publici.
Prošle godine veliki pobednik bio je film “Precious: Based on the Novel ‘Push’ by Sapphire", koji je stekao i pohvale kritike i ostvario bioskopski uspeh.
Sandens je zaslužan i za pomoć u lansiranju karijera nekih od najznačajnijih američkih reditelja, kao što su Steven Soderbergh i Quentin Tarantino.
Sajt Sandensa je www.sundance.org/festival
*Foto: Wikimedia, Travis Wise - Flickr, CC BY 2.0
(SEEcult.org)
