Namigivanje slobode
Performansom “U zapremini kruga (dijalog sa Sonjom Savić)”, 12. februara u galeriji Collegium artisticum u Sarajevu biće zatvorena izložba “Inicijacija u salonu za proslave” na kojoj je Emir Hadžifejzović okupio umetnike sa kojima je vezan i kao učitelj i kao prijatelj, ali od kojih i sam uči, a sve u slavu “izazova slike i radosti površine”.
Performans “U zapremini kruga: Dijalog sa Sonjom Savić” propituje vrednosti individualizma i mogućnosti slobode, a izvešće ga na zatvaranju izložbe Belma Šteta, Azra Čaušević i Danilo Jovanović, uz muzičku podršku Ilvane Dizdarević.
Hadžifejzović je na izložbi okupio umetnike koji su ga inspirisali da iznese tezu o jednoj struji “neo-futurističkog optimizma” koji se pomalja, a koji postoji i ispoljava se kroz govor slike na izložbi. Upućen je onima koji su voljni gledati.
Prema navodima kustoskinje Branke Vujanović, nameće se pitanje šta sa onima koji nisu voljni - da li se pomiriti sa umetnošću kao sa “autsajderskim elitizmom” (ma kako to apsurdno zvučalo) i živeti svoj model života na mikroplanu, pošto je sasvim jasno da na makroplanu sve srlja u propast, licemerje i apsurd? Postavlja se pitanje zašto uopšte pokušavati, a odgovor je, zapravo, iskonski: zato što je u čoveku upisan imperativ ka proširivanju svesti.
“Dok jedni prave svet boljim, drugi ga prave gorim. Zbog te klackalice, zbog neizbežne nade u širenje svesti, nastavljamo da namigujemo i da opstruiramo promašenu racionalnost koja apsurdni sistem čini ne samo mogućim, nego i dominantnim”, navela je kustoskinja Branka Vujanović u tekstu “Sasvim nepretenciozno namigivanje slobode”.
Hadžifejzović je na izložbi “Inicijacija u salonu za proslave”, kako je navela, složio kompoziciju koju je lakše odsvirati, nego opisati. “Ritam tačaka i boja poziva na meditaciju, ili na ples. To su slike koje se ne posmatraju pojedinačno, one dodiruju jedna drugu, naležu jedna na drugu, podupiru se, nadopunjuju, izvode vizualne akrobacije, namiguju posmatraču... Sasvim nepretenciozno u odnosu na izazove ‘surove realnosti’, sasvim radikalno u odnosu na afirmaciju kreativne svesti i pozitivnog pogleda na svet”, navela je Branka Vujanović.
Umetnici predstavljeni na izložbi prilaze tom izazovu na različite načine, mada je u prvom planu apstraktni izraz.
Jedan od ujedinjujućih elemenata je hipnotički efekat boje. To je upečatljivo na slikama Emira Kapetanovića, koji kombinuje efekte op-arta i elemente apstrahovane arhitekture. Kapetanović ne zazire da ponekad poremeti površinu slike iluzijom treće dimenzije ili metaforičkim dodatkom, kao kada se iz apstraktne mreže pojavi fudbalska lopta, ili kada na slici “Neideintifikovani estetski objekat (NEO)”, pticoliko biće počne da živi u nedefinisanom crnom prostoru, kao praoblik novog svijeta u nastajanju...
Efekti op-arta prisutni su i na kompozicijama od plastičnih slamčica Emira Mutevelića. Kreativna kombinatorika i materijalnost plastike čine te kompozicije istovremeno vizuelnim i taktilnim, a njihovo pozicioniranje na zidu (bez okvira) ili lebdenje u prostoru priziva utisak bestežinskog i mogućnost produžavanja u beskraj u neograničanom broju kombinacija.
Igra arhitektonike i dekorativnosti odlikuje cikluse Ive Simčić i Jasmine Gavrankapetanović-Redžić. U toj je igri prisutan i nepretenciozni feminizam, izražen kroz odnos nežnog i brutalnog, vidljivog i nevidljivog, kroz konotacije mehanizama moći skrivenih iza dekorativne forme, koje se prepoznaju tek pažljivim gledanjem.
Slike iz ciklusa “Neretva” Ede Vejselovića izdvajaju se načinom na koji su nastajale u direktnom kontaktu sa prirodom. Nakon što je pronašao kolorit koji savršeno odgovara neretvanskoj boji, umetnik prepušta površinu platna samoj vodi da razlije pigment i ostavi pečat sopstvenog toka kao pandan slikarskom gestu.
Slikarski gest stvara vrtložni “dijagram” na slikama Demisa Sinančevića. “Dijagram u umetnosti” je analitički pojam koji je Gilles Deleuze uveo kako bi označio način na koji se u materiju slike prenosi čisti intenzitet nevidljivih sila.
Izložene su i slike dva umetnika iz Prijepolja, Kenana Hašinbegovića i Babe Džona. Dok Hašinbegović istražuje odnos pozadine i apstraktnih formi koje je nastanjuju, opsesivni crtač Babo Džon minuciozno izvlači oblike koji se rađaju jedan iz drugog osvajajući pozadinu, po zakonima dementne logike koja se ne može naučiti, ali se mora poštovati.
Veliki deo izložbe, kako ističe Branka Vujanović, nosi energiju dečjeg sveta fantazije, koji je toliko puta pokretao umetničku avangardu na iznalaženje novih rešenja u proširenom konceptu umetnosti.
Crteži Emine Huskić su ponekad lične vizuelne priče sa emotivnim nabojem, ponekad bajkovite sekvence ili dekorativne kompozicije koje poništavaju granicu između umetnosti i dizajna. Grupa YAGE (Nardina Zubanović, Saša Peševski, Rikardo Druškić, Anja Maričić, Ema Dujmović, Sunita Fišević) neguje kolektivni pristup umetnosti, neopterećen stilskim inhibicijama, pod uticajem svakodnevnog života i druženja, stripa, filma i muzike. Česta je primena dadaističkog spoja tekstualnog i vizuelnog.
(SEEcult.org)
