Neobjavljeno nebesko pecivo
Umetnik Saša Stojanović predstavlja se u Kvaki 22 u Beogradu izložbom crteža “Neobjavljeno nebesko pecivo”, koji su deo njegovih kritičkih osvrta na fenomene potrošačkog društva, a ujedno i poziv na obnovu komunikacije, jačanje solidarnosti i slobodu duha. Reč je o izboru crteža nastalih u proteklih desetak godina u, kako navodi Stojanović, “pozadini ideje, akcije i reakcije”, a do sada nisu predstavljeni u javnom prostoru.
“Jednostavnost crteža je predlog za obnovu komunikacije, jer probuđeno ljudsko biće koje nešto oseća, oslobođeno od cinizma i sebičnosti, istražuje kako žive ljudi i nikako zabavljački ne brani poredak nekrofilne kapitalističke stvarnosti, već kroz lični kritički stav, demistifikuje potrošački svet zabave u kojem dominiraju otuđenost, strah i ekonomsko nasilje”, naveo je Stojanović povodom izložbe, koja je njegov “predlog da se ljudi sretnu, dodirnu i da se kroz društvenu solidarnost oslobode mentalnog zatvora koje im nameće savremeno društvo”.
Izložba “Neobjavljeno nebesko pecivo”, prema navodima Jelene Pavićević u pratećem tekstu, predstavlja ideološki stejtement o kulturi i politici.
“Imajući u vidu nove razumevanja kulture druge polovine XX veka, Stojanović sprovodi višemedijski koncept i izmešta vrednosti tradicionalizma, ističući ličnu ekspresiju kao vid direktne poruke koju upućuje posmatraču. Na taj način kroz sopstvenu poetiku ilustruje probleme savremenog društva i rekontekstualizuje ustanovljene normative putem lične percepcije. Sprovođenjem imaginacije kreira se nova stvarnost u radovima, a time Stojanović podseća na važnost mašte koju bi trebalo očuvati uprkos refleksiji političe prozaičnosti; kroz takav pristup realnosti, pojedinac bi trebalo da insistira na slobodnoj misli, inicijalnoj ideji i volji za promenama”, navela je ona.
Crteži Stojanovića, kako dodaje Jelena Pavićević, prisvajaju estetiku prenetu iz rokenrola u likovnu umetnost – oni odbacuju akademizam i izgrađuju se na ličnoj percepciji sveta.
“Njihov narativ je istinit, edukativan i zasnovan na faktima iz prošlosti. Na nekim radovima se uočavaju simulakrumi i reference, poput Bitlsa, koji u sebe ugrađuju asocijativne elemente koje posmatrača pozivaju na intelektualno promišljanje o izloženom artefaktu. Insistirajući na etici, Stojanović pozicionira mimetički pristup unutar imanentog prostora u umetnosti – on ga metatekstualno izgrađuje i rekreira u odnosu na poruku koju ispisuje kroz zbir označitelja iz popularne kulture. Na taj način dolazi do prespajanja višemedijskog sadržaja na indirektan način – tekstualnim zapisom umetnik ispisuje situaciju koja biva prevedena na likovni jezik”, navela je ona. Kroz sopstveni poiesis/mimesis, Stojanović prikazuje aktivnosti ljudi koje “po svojoj suštini bivaju ispred inicijalnog slikarskog okvira; one na postmodernistički način sučeljavaju opšti stav preuzet iz kontrakulture u vidu bunta, pobune za ljudska prava i slobode govora, dok sa druge strane inkorporiraju elemente iz umetnosti dvadesetog veka u savremeni likovni iskaz”.
Vizuelni umetnik, performer i aktivista, Saša Stojanović (1968) diplomirao je slikarstvo 1997. godine, a rad zasniva na afirmaciji ljubavi i komunikacije, kao i kritičkog i autorefleksnog odnosa prema životu, društvenoj stvarnosti i institucijama.
Iz druženja i bliskosti s Bogdankom Poznanović i Miroslavom Mandićem, primio je radost stvaranja, rafiniranost i hrabrost. Značajan deo njegovog stvaralaštva čine performansi realizovani tokom 90-ih i početkom 2000-ih, kao deo konteksta angažovane alternative i kritika vrednosti koje je promovisao dominantni režim. Praksa Stojanovića, nakon 2000-ih, usmerena je protiv potrošačkog društva i neoliberalnog kapitalističkog društva koje pokreću ekonomski interesi manjine i koje proizvodi siromaštvo, seksizam, marginalizacije, institucionalizovano nasilje i subordinacije svih vrsta.
Deo Stojanovićevih aktivnosti je i serija predavanja Nebesko pecivo sluša ploče i razgovara sa ljudima, na kojima se sluša rok muzika manje poznatih izvođača iz perioda 1966-1969.
Stojanović je i autor plakata i omota za album “Sva sreća general voli decu” novosadske grupe Obojeni program. Takođe, likovno je opremio knjigu “Tri čvora na trepavici” Ljubivoja Ršumovića.
Sa izdavačkom kućom Clio realizovao je 2016. godine projekat Gral biblioteka čuda, progovarajući likovnim predlozima i slobodnim duhom protiv banalnosti dekorativnih potrošačkih trendova u dizajniranju knjiga.
Izložba “Neobjavljeno nebesko pecivo” biće otvorena od 24. septembra do 1. oktobra u Kvaki 22, a organizovana je u saradnji sa ProArtOrg, čiji su projekti podržani od Ministarstva kulture i informisanja Srbije.
(SEEcult.org)
