Novi Zakon o kinematografiji

Skupština Srbije usvojila je 26. decembra dugoočekivani Zakon o kinematografiji koji bi trebalo da omogući rešavanje sistemskih, nagomilanih problema u toj oblasti prouzrokovanih prevaziđenim zakonskim rešenjima iz 1991. godine, kao i da obezbedi prilagođavanje kinematografskih delatnosti i subjekata u toj oblasti novim društveno-ekonomskim promenama i tehnološkom razvoju.

Cilj usvajanja novog zakona je, kako je navedeno u njegovom obrazloženju, jeste stvaranje optimalnih uslova za razvoj kinematografije u Srbiji i obavljanje svih delatnosti u oblasti kinematografije, omogućavanje podsticanja i podrške razvoju svih vrsta kinematografskog stvaralaštva, formiranje baze podataka kao osnove za utvrđivanje strategije razvoja domaće kinematografije i preduzimanje konkretnih mera ekonomske i kulturne politike u oblasti kinematografije.

Zakonom je predviđeno stvaranje jedinstvene evidencije o kinematografskim delatnostima u Srbiji u roku od 12 meseci, zatim omogućavanje podsticaja filmskom programu, stimulacija programa i modernizacija uslova za prikazivanje u bioskopima koji na redovnom godišnjem programu imaju više od 30 odsto domaćih i evropskih kinematografskih dela od ukupnih sati projekcija, podsticanje domaćeg filmskog stvaralaštva, kao i uvođenja informatičkih tehnologija i modernizacija u oblasti kinematografije, razvoj kulturne industrije u oblasti kinematografije podsticanjem stranih producenta da proizvode strana i koprodukciona kinematografska dela.

Zakonom je utvrđen opšti interes u oblasti kinematografije, a radi njegovog ostvarivanja se donosi poseban program koji utvrđuje Vlada Srbije na predlog ministra nadležnog za poslove kulture najkasnije do kraja tekuće godine za narednu godinu, u skladu sa sredstvima obezbeđenim u budžetu Srbije.

Kinematografija je definisana kao produkcija, distribucija i javno prikazivanje kinematografskog dela, a delatnosti koje doprinose njenom razvoju su: obrazovanje i širenje filmske kulture, unapređenje autorskog, teorijskog i kritičkog odnosa prema kinematografiji i popularisanje filmskih i drugih audio-vizuelnih dela koja čine istoriju srpske kinematografije.

Zakon precizira šta je domaće, koproducentsko i strano kinematografsko delo, a propisuje, između ostalog, i da iz budžeta Srbije - radi podsticanja stranih producenta 0 može isplatiti do 20 odsto od ukupno utrošenih sredstava za snimanje filma na teritoriji Srbije

Zakon propisuje i obavezu producenta kinematografskog dela finansiranog ili sufinansiranog sredstvima iz budžeta Srbije da Jugoslovenskoj kinoteci i organizatoru manifestacije koju je podržalo ministarstvo nadležno za kulturu bez naknade ustupe kopiju kinematografskog dela za učešće na manifestacijama od značaja za kulturu Srbije.

Zakonom je utvdrjeno i da stručne poslove u oblasti kinemtografije obavlja Filmski centar Srbije (FCS), a nadzor nad zakonitošću rada FCS-a vrši ministarstvo nadležno za poslove kulture.

FCS je dužan da Ministarstvu podnosi godišnje izveštaje o svom radu i o stanju u kinematografiji u Srbiji.

Zakon uređuje i pitanje finansiranja ili sufinansiranja projekata proizvodnje filmova.

FCS radi prikupljanja predloga za finansiranje ili sufinansiranje projekata proizvodnje domaćih filmova raspisuje i sprovodi dva puta godišnje javni konkurs, dok se konkursi za finansiranje ili sufinansiranje projekata za druge oblasti kinematografije raspisuju najmanje jednom godišnje.

Zakonom su propisani i kriterijumi za izbor projekata u kinematografiji koji se finansiraju i sufinansiraju iz budžeta Srbije, a aktom ministra nadležnog za kulturu bi bili uređeni bliži kriterijumi i merila za izbor projekata u kinematografiji koji se finansiraju i sufinansiraju iz držacnog budžeta.

Odredbama o podsticanju domaće kinematografije propisani su izvori iz kojih se obezbeđuju sredstva za podsticanje domaće kinematografije, uključujući budžet Srbije, 1,5 odsto od ukupno ostvarene mesečne pretplate za RTS, 20 odsto sredstava ostvarenih od naknade koju emiteri plaćaju Republičkoj radiodifuznoj Agenciji (RRA), 10 odsto sredstava ostvarenih od naknade koju javni telekomunikacioni operatori plaćaju Republičkoj agenciji za elektronske komunikacije (RATEL), kao i od priloga, donacija, poklona i pomoći od domaćih i stranih pravnih i fizičkih lica, te iz drugih izvora.

Odredbama o podsticaju filmskog programa propisana je mogućnost da javno prikazivanje domaćeg i koprodukcionog kinematografskog dela, finansiranog ili sufinansiranog iz budžeta Srbije, započinje u bioskopima i na filmskim festivalima, a da drugi ovlašćeni prikazivači ta dela mogu javno prikazivati po isteku roka od šest meseci od dana početka javnog prikazivanja u bioskopima i na filmskim festivalima.

Utvrđeno je da bioskopi, koji na redovnom godišnjem programu imaju više od 30 odsto domaćih i evropskih kinematografskih dela od ukupnih sati projekcija, mogu ostvariti pravo na stimulaciju programa i modernizaciju uslova za prikazivanje, na osnovu godišnjeg konkursa.

Zakon sadrži i odredbe o zaštiti maloletnika i zabrani diskriminacije, podsticanja nasilja i vređanje ljudskog dostojanstva.

Takođe, sadrži i kaznene odredbe predviđene za prekršaje, pa bi novčanom kaznom od 300.000 do dva miliobna dinara bilo kažnjeno pravno lice registrovano za obavljanje kinematografske delatnosti ako
ne dostavi podatke potrebne za vođenje Evidencije na propisani način ili prodaje bioskopske ulaznice čiji sadržaj nije usklađen sa zakonskim odredbama.

Predviđena je i zaštitna mera zabrane vršenja kinematografske delatnosti pravnom licu u trajanju od jedne do tri godine, odnosno zaštitna mera zabrane vršenja određenih poslova odgovornom licu u trajanju do jedne godine i zaštitna mera javnog objavljivanja presude.

Pravna lica i preduzetnici koji obavljaju kinematografsku delatnost u obavezi su da u roku od 12 meseci od dana stupanja na snagu Zakona o kinematografiji usklade svoje poslovanje sa novim zakonskim odredbama.

FCS takođe treba da uskladi svoju organizaciju, akte i poslovanje sa odredbama novog zakona u roku od 12 meseci od njegovog stupanja na snagu.

*U PRILOGU: Zakon o kinematografiji

(SEEcult.org)