Novo čitanje Glorije
Predstava “Glorija”, najpoznatije delo Ranka Marinkovića (1913-2001), jednog od najvećih hrvatskih književnika, dobija novu verziju na sceni Teatra ITD u Zagrebu, u režiji Saše Božića, kroz koju se provlači ideja da je pojedinac tek lutka u vlasti ideološkog mehanizma, a potreba da se tom mehanizmu odupre nalazi se u ekstremizmu: smrti, kreaciji nekog hibridnog identiteta, subverziji institucionalnih mehanizama.
Predstava “Glorija”, najpoznatije delo Ranka Marinkovića (1913-2001), jednog od najvećih hrvatskih književnika, dobija novu verziju na sceni Teatra ITD u Zagrebu, u režiji Saše Božića, kroz koju se provlači ideja da je pojedinac tek lutka u vlasti ideološkog mehanizma, a potreba da se tom mehanizmu odupre nalazi se u ekstremizmu: smrti, kreaciji nekog hibridnog identiteta, subverziji institucionalnih mehanizama.
Objavljen je 1955. godine, komad “Glorija” nudi melodramski zaplet ljubavne priče u udaljenoj ostrvskog biskupiji u kojoj ambiciozni sveštenik trenira bivšu cirkusantkinju za izvođenje crkvenih čuda kako bi povratio izgubljeno stado.
U novoj postavci “Glorije”, čija je premijera 12. aprila u Teatru ITD, Saša Božić izbegava poigravanje na relaciji: pozorište-crkva-cirkus. Nudi vizuelni spektakl cirkusa, dok je čudo preneseno iz radnje u čudesnost izvedbe tela (kroz demonstracije akrobatske joge i podražavanje melodramatike pop šlagera), te izloženost viziji i slutnji pogleda.
Politika čuda u “Gloriji”, kako je navedeno u najavi, razotkriva pogled kao nadgledanje tuđega tela: Glorijina nedostupnost Don Jerinu pogledu iz komada, širi se i na promašaje njena posmatranja same sebe. Čudo izvedbe odmiče se od neuspeha ženskog tela koje konstantno svojataju i njime manipulišu muškarci (otac- vlasnik cirkusa i zaljubljeni sveštenik).
Novo čitanje “Glorije” polazi od ideje da svaki gledalac ima potrebu za unutrašnjim vlastitim iskustvom gledanja neke izvedbe. U “Gloriji” je to potreba da se prisustvuje činu smrti. Ta se slika priprema kroz celu predstavu sukobom Dona Jereta i Glorije, ili sukobom Dona Jereta sa samim sobom.
U naslovnoj ulozi je Nataša Dangubić, a u predstavi igra čitava nova generacija mladih glumaca sklonih beskompromisnom pozorišnom istraživanju: Nika Burđelez, Milica Manojlović, Filip Riđički, Silvio Vovk, Jure Radnić, Dado Ćosić i Marko Antunović.
Kostimografiju potpisuje Zdravka Ivandija, uz astistenciju Ane Paulić, dok je za dizajn zvuka zadužen Damir Šimunović.
Marinkovićeva drama “Glorija”, nastala 1955. godine, imala je praizvedbu u HNK-u u Zagrebu, s Mirom Stupicom u naslovnoj ulozi, u režiji Bojana Stupice.
Nedugo zatim premijerno je izvedena i u Jugoslovenskom dramskom pozorištu u Beogradu, u režiji Tomislava Tanhofera, kome je asistent bio Jovan Ćirilov, a Olga Spiridonović igrala je naslovnu ulogu.
Ćirilov potpisuje i adaptaciju Marinkovićevog teksta za mjuzikl “Glorija” u Pozorištu na Terazijama, premijerno izveden 2010. godine, u režiji Ive Milošević.
“Glorija” je jedna od njegovih najizvođenijih drama Marinkovića, koji je bio član hrvatske Akademije nauka i umetnosti, a dela su mu prevedena na nekoliko jezika i često izvođena u inostranstvu.
Rođen 1913. na Visu, Marinković je nakon završene gimnazije, upisao Filozofski fakultet u Zagrebu, a tokom Drugog svetskog rata uhapšen je u Splitu i poslat u italijanski logor Feramonteu. Nakon rata, radio je u Ministarstvu prosvete Hrvatske, a od 1946. do 1950. godine bio je direktor Drame HNK-a. Od 1951. godine do odlaska u penziju radio je kao profesor na Akademiji dramskih umetnosti u Zagrebu.
Njegovim imenom nazvana je književna nagrada koju dodeljuje dnevnik “Večernji list” za najbolju kratku priču.
Prve reprize “Glorije” u Teatru &TD su 13. i 14. aprila.
(SEEcult.org)
