Oberhauzen ponovo onlajn, u fokusu - Solidarnost kao disrupcija
Međunarodni festival kratkog filma u Oberhauzenu biće održan od 1. do 10. maja ponovo kao onlajn izdanje, a centralni tematski program, čije su kustoskinje Aleksandra Sekulić iz Srbije i Branka Benčić iz Hrvatske, pokušaće da redefiniše koncept solidarnosti, reči koja je često korišćena u različitim prilikama, uslovima i kontekstima, a danas je više nego aktuelna.
Kako ponovo osmisliti i artikulisati institucije i oblike solidarnosti kao političkog projekta - pitanje je koje postavlja program Solidarnost kao disrupcija, koji će i filmskim projekcijama podsetiti na revolucionarni potencijal reči solidarnost.
Kustoskinje Branka Benčić i Aleksandra Sekulić su tokom 2019. i 2020. godine osmislile tematski program projekcija za prošlogodišnje izdanje Oberhauzena, prvog u Nemačkoj koji je 2020. godine prebačen u onlajn okruženje zbog pandemije Covid-19.
Prema navodima kustoskinja, namera tematskog programa 67. Oberhauzena je da inspiriše promišljanje solidarnosti kao disruptivnog događaja rekonstituisanja društva, te da reaktivira resurse i metode kinematografije u potrazi za novom infrastrukturom solildarnosti. Polazeći od vrednosti zajednice ili društva, solidarnost narušava sisteme nejednakosti i hijerarhije. Postavljajući u dijalog filmsku produkciju 1960-ih i 1970-ih godina iz SFRJ i recentne radove, s međunarodnim pozicijama, program će istražiti arhiv i kontinuitet politike emancipacije 20. veka, kao i glasove savremenih borbi koje remete hijerarhiju i odnose moći u Evropi, sistem nejednakosti, privatizaciju, eksploataciju, ili sistem umetničke produkcije, povezanost načina proizvodnje i političke prakse - od deelitizacije produkcije (radikalni amaterizam), svakodnevne prostorne politike, “nesavršene solidarnosti” do kinepolitike. Kroz filmski program, kustoskinje istražuju istorijsko nasleđe mesta filmske proizvodnje u relaciji sa estetikama i politikama radništva.
Program je strukturiran u pet tematskih celina. Kinepolitika okuplja filmove kao što su “Nezaposleni ljudi” Želimira Žilnika (1968), “Specijalni vlakovi” Krste Papića (1972) i “Vlak sjenki” Nike Autor (2017), koji u korelaciju stavlja Papićeve “Specijalne vlakove” i savremene migrante, kroz istorijski narativ društvenog i političkog značaja vozova na filmu. Spektar radova proteže se od filma “Europa 2005-27 Octobre” (2006) Jean-Marie Straub i Danièle Huillet, preko “Beneath a Starless Sky as Dark and Thick as Ink” (2016) umetničkog dua Doplgenger do “Museum Songspiel 20XX” (2011) kolektiva Chto Delat, uz predavanje i diskusiju, te filma Vlatka Gilića “Ljubav” (1972).
Vlak senki, Nika Autor, 2017.
Programska celina Performativni gestovi – zajednički javni prostor obuhvata radove Tomislava Gotovca “Prijepodne jednog fauna” (1963), Neše Paripovića “NP 1977” (1977), Ante Babaje “Pravda/Justice” (1962), Grupe OHO “Triglav” (1968), Sanje Iveković “Personal Cuts” (1982), Damira Očka “Third Degree” (2015) i Bojana Jovanovića “Praznik/Holiday” (1983).
Poslednji program i razgovor posvećeni su kolektivnim praksama, nasleđu kino klubova, saradnji i zajednici, a obuhvata radove Ivana Martinca “Rondo” (1962), Save Trifkovića “Ruke ljubičastih daljina/Hands of the Purple Distances” (1962), Kosmoplovaca “Satelitska stanica/Satellite Station” (2002) i Yugantar filmskog kolektiva “Tobacco Embers” (1982).
Čineći vidljivim “autsajdere”, film kao političku intervenciju, modele solidarnih filmskih praksi od kino klubova do aktuelnih participativnih i kolektivnih formi, program pokazuje raznolike mogućnosti prikazivanja ili stvaranja solidarnosti filmom.
Program će biti nastavljen 2022. godine “Epilogom” od tri programa koja će, kako se nadaju kustoskinje i organizatori, biti moguće gledati u bioskopskoj sali.
Ljubav, Vlatko Gilić, 1972.
Branka Benčić i Aleksandra Sekulić zadužene su, inače, i da u ime 67. Oberhauzena osmisle i program učešća tog festivala u platformi This Is Short Evropske mreže kratkog filma, koja je nastala kao inicijativa solidarnosti i saradnje četiri festivala. Tako će 8. maja u 20 sati biti održan onlajn razgovor na temu novih topografija solidarnosti, u kojem će učestvovati reditelj Ognjen Glavonić, osnivač Pančevo film festivala, i Tanja Vrvilo u ime Festivala nevidljivog filma Mutacije u Zagrebu. Razgovor će moderirati Branka Benčić i Aleksandra Sekulić.
Kustoskinja i istoričarka umetnosti Branka Benčić, čije je središnje interesovanje usmereno na film i video, kustoske prakse, avangardne, eksperimentalne i radikalne umetničke pozicije i istoriju izložbi, upravnica je Muzeja moderne i savremene umetnosti u Rijeci. Kao kustoskinja je realizovala brojne grupne i samostalne izložbe i filmske programe u institucijama, muzejima i na festivalima u zemlji i inostranstvu. Dugogodišnja je umetnička direktorka Apoteke – Prostora za savremenu umetnost u Vodnjanu, kustoskinja istraživačke platforme Cinemaniac Think Film i stručna saradnica Pulskog filmskog festivala. Bila je komesar i kustoskinja hrvatskog paviljona na 57. Bijenalu u Veneciji 2017. (Horizont očekivanja).
Aleksandra Sekulić, filološkinja opšte književnosti i teorije književnosti, programska je urednica u Centru za kulturnu dekontaminaciju (CZKD) u Beogradu. Tokom 2000-ih bila je programska urednica i producentkinja u Akademskom filmskom centru, te članica pokreta Low-Fi Video, projekta Medijska arheologija i grupe Kosmoplovci. Aleksandra Sekulić je 2014. godine bila članica žirija jubilarnog, 60. izdanja Festivala u Oberhauzenu.
Festival u Oberhauzenu je od osnivanja bio katalizator promena, pokazatelj savremenog razvoja, forum za često žustre diskusije, otkrivač novih trendova i talenata, te jedna od najvažnijih institucija kratkometražnog filma u svetu.
Drugi put kao isključivo onlajn izdanje, 67. Oberhauzen prikazaće više od 400 kratkih filmova, od kojih je više od 190 raspoređeno u osam takmičarskih programa.
“Idemo ponovo onlajn kako bismo doprli do što je moguće većeg broja publike i garantovali najveću bezbednost za sve. Morali smo da donesemo takvu odluku, kao i mnoge druge institucije kulture, s obzirom na nedostatk pouzdanih preporuka za otvaranje kulturnih institucija i održavanje programa u kulturi kao deo nemačke politike”, naveo je u saoštenju direktor Festivala u Oberhauzenu Lars Henrik Gas. Ipak, kako je dodao, nada se da će filmovi dopreti do onlajn publike širom sveta, što bi bilo nemoguće samo u fizičkom prostoru u Oberhauzenu, te da će tio doprineti demokratizaciji filmske kulture uopšte.
Prvobitno je bilo planirano da 67. Oberhauzen bude hibridno izdanje – onlajn takmičarski program bio je predviđen od 1. do 4. maja, dok bi ostali programi bili održani od 5. do 10. maja u fizičkom prostoru. Sada je i taj deo prebačen u onlajn okruženje.
Za takmičarske programe odabrano je više od 140 filmova i muzičkih videa iz gotovo 50 zemalja, uključujući 44 u međunarodnoj selekciji i 21 u nemačkoj. Sa onlajn takmičarskim programom, koji je prvi put organizovan, 67. Oberhauzen prikazuje više od 190 radova iz više od 50 zemalja u osam takmičarskih celina, što je više nego ikada pre. Povećan je, inače, i nagradni fond, koji ukupno iznosi 52.000 evra, od čega je 15.500 predviđeno za prvu isključivo onlajn takmičarsku selekciju.
Festivalski sajt je www.kurzfilmtage.de.
(SEEcult.org)
