Pobednik ponovo nad Beogradom
Spomenik Pobednik, jedan od simbola Beograda, vraćen je 14. februara na postolje na Beogradskoj tvrđavi posle višemesečne restauracije i restauracije.
Radovi na rekonstrukciji i restauraciji "Pobednika" počeli su 2. septembra 2019. godine prema projektu Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, u saradnji sa Građevinskim fakultetom Univerziteta u Beogradu, a čuvena skulptura, rad Ivana Meštrovića, demontirana je 10. oktobra 2019. i transportovana u atelje vajara Zorana Kuzmanovića i Smederevu. Posao je nastavljen paralelno u ateljeu i na gradilištu.
Najpre su bili izvršeni radovi na statičkoj sanaciji koji su obuhvatili bušenje i izradu osam armirano-betonskih šipova, izradu naglavne grede koja je sa preko 80 ankera povezana sa postojećim temeljom spomenika. Na taj način su, kako je naveo Zavod, urađena ojačanja temelja koja sprečavaju dalje pomeranje spomenika. Ispravljanje stuba nije bilo planirano projektom, jer su analize stručnjaka pokazale da bi ispravljanje stuba dovelo u opasnost njegovu unutrašnju konstrukciju u kojoj bi moglo doći do pojave novih oštećenja. Sa konzervatorskog stanovišta nakrivljenje stuba predstavlja deo njegove istorije i potpuno je legitimno.
Uporedo sa radom na skulpturi u atelju vajara Zorana Kuzmanovića, na gradilištu je rađeno na konzervaciji i restauraciji stuba i postamenta, kao i na pripremi vrha stuba za ugradnju nove noseće konstrukcije skulpture. Rad u ateljeu podrazumevao je ispitivačke radove, urađene su dodatne analize sastava bronze i patine nakon kojih je doneta odluka o stepenu čišćenja skulpture. Izvađena je stara konstrukcija, ugrađena nova noseća konstrukcija od nerđajućeg čelika sa svim potrebnim elementima po novom tehničkom rešenju koje je uradio Građevinski fakultet. Na skulpturi su zatvorene sve rupe od metaka i gelera, izvršeno je sklapanje svih rastavljenih delova skulpture. Izvršena je restauracija postojeće bronzane plinte, popravljeni su svi unutrašnji spojevi, očišćeni i zaštićeni šrafovi unutar skulpture.
Skulptura je 12. februara dopremljena na Beogradsku tvrđavu, a dan kasnije imali su priliku da je iz neposredne blozine vide građani.
Radi vraćanja skulpture na stub, gornji deo Beogradske tvrđave bio je 14. februara privremeno zatvoren.
Prema navodima Zavoda, nakon vraćanja skulpture potrebno je uraditi niz radova koji bi trebalo da budu završeni do početka marta meseca, a odnose se na postavljanje kamena na kružnom
postolju ispod skulpture, geodetska kontrolna merenja, skidanje skele i popravku platoa neposredno oko spomenika - na delu na kojem su izvođeni radovi na statičkoj sanaciji.
Gradonačelnik Beograda Zoran Radojičić rekao je da je vraćanje spomenika “Pobednika” istorijski momenat i veliki dan za Beograd, preneo je Beoinfo. “Svi smo sa velikim uzbuđenjem očekivali ovaj trenutak kada se ‘Pobednik’ vraća na postolje. ‘Pobednik’ je kruna naše istorije, tradicije i umetnosti, a kao simbol Beograda deo je svih nas”, naveo je Radojičić i izrazio nadu da će "Pobednik" i narednih vekova nadgledati Beograd. "Nije samo spomenik simbol, već je simboličan i njegov pogled u budućnost, u dalji razvoj Beograda", istakao je Radojičić.
Zamenik gradonačelnika Goran Vesić, koji je takođe prisustvovao vraćanju “Pobednika” na postolje”, izjavio je da je najbolji dokaz emotivne vezanosti građana sa tim spomenikom to što je na hiljade njih došlo da se slika i izbliza ga vidi.
“‘Pobednik’ je danas, posle 125 dana, vraćen na mesto s kojeg je ‘čuvao’ naš grad 91 godinu. Danas je istorijski dan za Beograd, jer dobro je poznato da ne postoji panorama ili razglednica Beograda na kojoj ‘Pobednik’ nije prikazan. Za Beograd je veoma važno što je rastauracija ‘Pobednika’ uspešno završena i trebalo bi čestitati Zavodu za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda, vajaru Kuzmanoviću i kompaniji koja je izvršila radove, što su za 125 dana završili posao”, istakao je Vesić.
Vesić je iskoristio priliku i da prebaci odgovornost za stanje "Pobednika" na bivšu gradsku vlast. Kako je rekao, desetak godina bilo je poznato da je "Pobednik” u lošem stanju i analize nisu obavljene juče, ali je problem bio to što u prošlosti niko nije hteo da izdvoji novac u tu svrhu - sve dok Skupština grada 2019. godine nije donela tu odluku i odvojila oko 200.000 evra.
“Pobednik” je prvi put od svečanog postavljanja 1928. godine privremeno sišao sa svog pijedestala, na koji je postavljen povodom proslave desetogodišnjice proboja Solunskog fronta. Taj spomenik utvrđen je za kulturno dobro 1992. godine, a nalazi se u okviru Beogradske tvrđave, koja uživa status kulturnog dobra od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju.
*Foto: Beoinfo
(SEEcult.org)
