Počela dokumanija

Festival “7 veličanstvenih” počeo je 21. januara u Sava centru austrijsko-nemačkim ostvarenjem “Pijanomanija” o zahtevnom i ujedno očaravajućem poslu klavir-štimera, kao i belgijskim “Sudije” o fudbalskim “večitim krivcima”, a naredna četiri dana prikazaće još pet evropskih dugometražnih dokumentarnih filmova u selekciji Tue Stin Milera, bivšeg direktora i jednog od osnivača Evropske dokumentarističke mreže (EDN).

Festival “7 veličanstvenih” počeo je 21. januara u Sava centru austrijsko-nemačkim ostvarenjem “Pijanomanija” o zahtevnom i ujedno očaravajućem poslu klavir-štimera, kao i belgijskim “Sudije” o fudbalskim “večitim krivcima”, a naredna četiri dana prikazaće još pet evropskih dugometražnih dokumentarnih filmova u selekciji Tue Stin Milera, bivšeg direktora i jednog od osnivača Evropske dokumentarističke mreže (EDN).

Osim najboljih evropskih dugometražnih dokumentarnih filmova iz 2009. godine, nagrađenih u Veneciji, Lokarnu, Lajpcigu, Tampereu.., šesti festival “7 veličanstvenih” ugostiće do 25. januara i većinu autora tih ostvarenja.

U selekciji Stin Milera, koji godinama sarađuje sa osnivačima “Sedam veličanstvenih” - rediteljima Svetlanom i Zoranom Popovićem, program obuhvata i filmove “Dnevna soba nacije”, “Došljaci”, “U ritmu prirode”, “Ispod nivoa mora” i “Moj život s Karlosom”.

S obzirom na izuzetno interesovanje publike, koje se pokazalo već na otvaranju u Velikoj sali Sava centra, ubačene su dodatne projekcije filma “Dnevna soba nacije” 22. januara u 21 sat i “Došljaka” 23. januara u 21.15.

Finski dokumentarac “Dnevna soba nacije” (Juka Karkainen) poetski je uvid u u šest finskih dnevnih soba i priči o promenama, samoći, odgovornosti i neizbežnoj prolaznosti, a glavni junaci su obični Finci različitih generacija.

Svako od njih je u traganju za nečim važnim: za ljudskom bliskošću, razumevanjem i prihvatanjem. Događaji su različitog obima, ali i oni najmanji u krugu porodice, postavljaju junake u dramatične situacije. Ta individualna svakodnevna iskustva stapaju se u osećajnu, na trenutke nadrealnu priču o ljudskom životu.

“Dnevna soba nacije” prikazan je na Filmskom festivalu Tampere prošle godine, a upravo se prikazuje u bioskopima širom Finske

Francuski film “Došljaci” (Klodin Borije i Patris Šanjar), koje je na programu 23. januara, posvećen je ljudima koji dolaze svakog dana u Pariz iz Azerbejdžana, Mongolije, Šri Lanke, Konga, Somalije, Eritreje. Dolaze i cele porodice, sa ili bez prtljaga, sa ili bez pasoša, čarter letovima, kamionima, brodovima. Među njima su trudnice, mladi parovi, starci. Dolaze i sa strahom i sa nadom....

Talasi naroda koji kao da prete da će potopiti neobični novi Vavilon, stiču se u sred Pariza, u organizaciju koja im pomaže da se snađu i prežive. I tu, na “vratima raja”, za mnoge od njih, stoje dva “anđela” - Karolina i Kolet. Sa njima započinje priča o sudarima kultura, običaja i potreba, koja neke dovodi do suza i očaja, a neke do blaženstva i sreće. Ali i priča o “anđelima” koji nemaju kome da se požale.

“Došljaci” su, kako je istaknuto u programu, uzbudljiva studija vrhunskih francuskih dokumentarista, koji s puno razumevanja za delikatne nijanse, otkrivaju neslućene prizore savremene Evrope.

Festival “Sedam veličanstvenih” prikazaće 24. januara švedski film “U ritmu prirode” (Nina Hedenius), vrhunsko dokumentarističko majstorstvo koje spaja čoveka, životinje i biljke u svet sklada i spokoja.

Predstavljen je život jedne posebne švedske farme kroz četiri godišnja doba, ispunjen dubokim poštovanjem prema prirodi. Tišina i ritam svakodnevnih aktivnosti odišu tim istim poštovanjem.

Prema navodima rediteljke, htela je da napravi epsku sliku onoga što je na izdisaju.

Za završnicu su najavljeni italijansko-američki dokumentarac “Ispod nivoa mora” (Đanfranko Rosi) - postapokaliptična slika Amerike bez televizije i kompjutera, i “Moj život s Karlosom” (Herman Berger-Herc), koprodukcija Španije, Nemačke i Čilea.

“Ispod nivoa mora” prikazuje kako u sred kalifornijske pustinje, 40 metara ispod nivoa mora, na mestu napuštene vojne baze 250 kilometara severoistočno od Los Anđelesa, živi grupa ljudi izvan visoko razvijenog sveta, bez struje, bez tekuće vode, bez policije, bez vlasti.

Nadrealna scenografija kao iz filmova o pobesnelom Maksu, napušteni autobusi i automobili koje nastanjuju živopisni likovi - buntovnici, gubitnici, proroci, pesnici, rokeri... Svako od njih živi po sopstvenoj zamisli i po sopstvenim pravilima. Iako žive u ekstermnim uslovima rade sve što rade i drugi ljudi - šiju, čitaju, vode ljubav i sanjaju. Sve izgleda apokaliptično, ali glavni junaci prenose doživljaj topline i doma.

Đanfranko Rosi je izabrao i pratio živote nekoliko njih tokom četiri godine,
uspostavljajući izuzetno neposredan, dubok i nenametljiv odnos.

Film “Ispod nivoa mora” pobednik je programa “Horizonti” na Mostri 2008. i proglašen je za najbolji italijanski dokumentarac te godine.

Festival će biti završen filmom “Moj život s Karlosom” - virtuoznim poniranjem u dugo skrivanu tragediju razbijene porodice koja u sebi nosi dramatične potrese Latinske Amerike.

Kroz putovanje sina u potrazi za uspomenom na ubijenog oca, taj film opisuje emocionalnu istoriju zemlje koja odbija da zaboravi. Ujedno je intimni dnevnik razorene porodice koja se bori da prevaziđe tragediju.

Jedna od najvećih transkontinentalnih koprodukcija u sferi dokumentarnog filma, “Moj život s Karlosom” sadrži scene koje su ispunjene energijom davno potisnutih događaja koji su decenijama kao mračna senka pratili glavne protagoniste te priče.

Zamišljen je kao epska saga u formi igranog filma, “Moj život s Karlosom” je istančan i slojevit dokumentarac s napetošću trilera i emocijama velike bioskopske melodrame.

Kao i prethodnih godina, kao gosti festivala najavljeni su autori većine filmova, koji će posle projekcija razgovarati s publikom, a u specijalnoj radionici za mlade filmske autore i studente filma, održaće master-klasove.

Najavljeni su montažerka “Pijanomanije” Mišel Barben, ko-režiser “Sudije” Erik Kardo, režiser “Dnevne sobe nacije” Juka Karkainen i snimatelj J-P Pasi, ko-režiseri “Došljaka” Klodin Borije i Patris Šanjar, koji je i snimatelj tog filma, režiser “U ritmu prirode” Nina Hedenius i učesnik tog filma Karl Gustav Hedling, režiser filma “Ispod nivoa mora” Đanfranko Rosi i producent “Mog života s Karlosom” Betina Valter.

Festival “Sedam veličanstvenih”, prvi te vrste u Srbiji, pokrenuo je Centar za vizuelne komunikacije Kvadrat, produkcijska i edukativna filmska ustanova koju vode filmski režiseri, producenti i profesori Svetlana i Zoran Popović.

Kvadrat je prvi započeo radionice dokumentarnog filma za studente filma i mlade filmske autore tokom 90-ih u bivšoj Jugoslaviji, snimivši više od sto kratkih dokumentarnih filmova, koji su bili uspešni i na domaćim i međunarodnim festivalima.

Kvadrat je i jedan od prvih članova EDN-a iz Srbije, a festival “7 veličanstvenih” pokrenuo je 2005. godine, u saradnji sa tadašnjim direktorom EDN-a Stin Milerom i Sava centrom.

Sajt festivala “7 veličanstvenih” je www.magnificent7festival.org, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

Foto sa otvaranja: Božidar Đokić

(SEEcult.org)