Počinje 7. veličanstvenih
Festival evropskog dugometražnog dokumentarnog filma “Sedam veličanstvenih” u Beogradu počinje 25. januara u Sava centru u Beogradu filmom “Nenet” francuskog dokumentariste Nikolasa Filibera (Nicolas Philibert), a u sedmom izdanju predstaviće do 29. januara još šest vrhunskih ostvarenja iz prethodne godine u izboru danskog selektora Tue Stin Milera.
Festival evropskog dugometražnog dokumentarnog filma “Sedam veličanstvenih” u Beogradu počinje 25. januara u Sava centru u Beogradu filmom “Nenet” francuskog dokumentariste Nikolasa Filibera (Nicolas Philibert), a u sedmom izdanju predstaviće do 29. januara još šest vrhunskih ostvarenja iz prethodne godine u izboru danskog selektora Tue Stin Milera.
Filiber, koga publika pamti po filmskom remek-delu “Imati i biti”, svečano će i otvoriti sedmi festival “Sedam veličanstvenih”, a njegov film, prikazan na Berlinalu, predstavlja osoben, majstorski napravljen autorski dokumentarac, koji je radikalno fokusiran na očaravajuću glavnu zvezdu i za samog autora je metafora voajerske prirode filma.
Nenet je šarmantna orangutanka, neobično i neodoljivo biće, najstariji stanovnik najstarijeg zoo vrta na svetu, smeštenog u parisku botaničku baštu. Čitavog života u zarobljeništvu, ona je izložena pogledima i obasipana komentarima i komplimentima radoznalih i oduševljenih posmatrača koji se za trenutak prepuste izazovu uspostavljanja kontakta s čudesnim prisustvom egzotične prirode. Filiber svoj film ne usmerava na te kratke, blještave trenutke, već na trajno, nepromenjeno stanje zarobljene zvezde. Nenet postaje ogledalo u kome se ogledaju posmatrači, ali i svi gledaoci filma.
Osim Filibera, najavljeni su i drugi vodeći dokumentaristi, između ostalih, iz Francuske, Danske, Švedske i Portugalije, a među festivalskim atrakcijama je i domaća premijera filma “Cinema komunisto” mlade rediteljke Mile Turajlić o zlatnom dobu jugoslovenske kinematografije, kojim će sedmi festival “Sedam veličanstvenih” biti svečano zatvoren.
U izboru Sten Milera, publika će videti i “Krv u mobilnom”, dramatični dokument o nemogućoj misiji danskog dokumentariste Franka Piaseckog Poulsena u potazi za pažljivo skrivanim mračnim tajnama visoko civilizovanog zapadnog društva.
Film “Krv u mobilnom” vodi gledaoce s jednog kraja planete na drugi, od najopasnijih mračnih dubina Afrike do najviših vrhova razvijene Evrope. Dinamični dokumentaristički postupak pretvara ga u napeti triler čiji je glavni junak sam autor. Poulsen izuzetno hrabro, izlažući se drastičnim rizicima i opasnostima, zadivljujuće uporno prati puteve “krvavih minerala” i otkriva frapantne podatke o mehanizmima savremenog sveta.
Prema navodima selektora, reč je o veličanstvenom primeru potpune posvećenosti i angažovanosti.
Portugalska slikarka, estetičarka i teoretičarka umetnosti Suzana de Soza Dijaz autorka je radikalnog dokumentarističkog eksperimenta “48”.
Kombinovanim sredstvima savremene umetnosti, autorka stvara fascinantan i uzbudljiv dokument o torturi, ljudskim karakterima i vremenu.
Film je baziran na policijskim fotografijama snimljenim prilikom hapšenja političkih zatvorenika tokom diktature u Portugaliji od 1926. do 1974. godine, a teži da razotkrije mehanizme koji su omogućili 48 godina trajanja surovog režima. Delići sekunde u kojima su zabeleženi ljudski izrazi kao jednostavna sredstva identifikacije, prefinjenim autorskim sredstvima proširuju se u dane, mesece i godine, a ograničeni policijski znaci pretvaraju se u široka polja studije čitave jedne epohe.
Proslavljeni autor osobene BBC-jeve serije o najpoznatijim filmskim autorima i glumcima savremenog filma, pisac specifične filmske istorije, Mark Kazans, odlučio se za još jednu neponovljivu filmsku avanturu. Opremljen kamerom, projektorom i kopijama nekoliko pažljivo izabranih velikih filmova, otišao je na sever Iraka - u planinske predele nekadašnjeg Kurdistana, da po ko zna koji put proveri magično delovanje filma.
Njegov “Prvi film!” je nadahnuti filmski esej o susretu različitih kultura i generacija, predstavljajući prevashodno svedočanstvo o prvim, neiskvarenim dečjim susretima s filmskim snovima i nesvakidašnjem utiskivanju mašte i snova u zadivljujuće pejzaže i egzotične prizore živopisnog planinskog mesta. Prva iskustva autora, inspirisanog bogatim filmskim znanjima, i prva iskustva dece, obogaćena nesagledivom dubinom i lepotom iracionalnog, stapaju se u snoliki vizuelni eksperiment.
Publika festivala “Sedam veličanstvenih” videće i neobičan film “Muškarci koji plivaju”, izuzetno uspešnu švedsko-britansku koprodukciju, koja je zapravo lična ispovest autora Dilana Vilijemsa, Velšanina koji zbog ljubavi dolazi i ostaje u Švedskoj. U želji da bude prihvaćen u novom okruženju, pridružuje se grupi muškaraca koji u dokolici otkrivaju lepote sinhronog plivanja.
Njihova zabava neočekivano se susreće sa sve većim i većim izazovima do spektakularnog i gotovo nadrealnog finala. Film se bavi egzistencijalnom strepnjom i sinhronim plivanjem, prodirući na duhovit način duboko u iracionalne slojeve uvek iznenađujućih i gotovo nezamislivih životnih spojeva. Snimljen istančanim i preciznim filmskim sredstvima u tradicionalnom duhu i engleske i skandinavske dokumentaristike, Vilijemsov film odlikuju prijatna atmosfera i čudna harmonija grube realnosti i sofisticiranog sveta koji nastaje u plavetnilu bazena.
Francuski film “Zanzibar muzički klub” prava je poslastica za ljubitelje svetske muzike. Napravljen u maniru kojim je Vim Venders snimio čuveni film “Buena Vista Social Club” o Kubi i kubanskoj muzici, ovaj dokumentarac je poniranje i prepuštanje mističnom i melanholičnom svetu Zanzibara. To je poziv za istraživanje kultura u kojoj se gotovo dvomilenijumska tradicija prenosi muzikom. Takođe, poziva na otkrivanje prostora u kojem muzika prati ljude u svim važnim trenucima njihove egzistencije. Muzika koja nas opčinjava čarobnim spojem arapskih tonova, latinskih ritmova, indijskih melodija i afričkih bubnjeva. Film su napravili muzičar Filip Gasnije i sineasta čistih filmskih postupaka, Patris Nezan.
Fiolm “Cinema komunisto” Mile Turajlić, kojim će festival “Sedam veličanstvenih” biti zatvoren, imao je svetsku premijeru krajem prošle godine na prestižnom Međunarodnom festivalu dokumentarnog filma u Amsterdamu (IDFA) - u takmičarskoj selekciji debitanata, a biće prikazan i na festivalima širom Evrope (Trst, Solun, Francuska, Nemačka), kao i u SAD i Kanadi.
Reč je o stominutnom dokumentarcu koji istražuje nastanak jugoslovenskog “Holivuda Istoka”, zlatno doba i propast Filmskog grada u Beogradu, te način na koji je Titov afinitet prema filmu i njegovo direktno učešće u produkciji stvaralo priču o Jugoslaviji na filmskom platnu.
Vodiči kroz nekadašnji svet glamura i filmskih zvezda, poput Sofije Loren i Ričarda Bartona, su Titov kinoperater koji mu je puštao film svako veče pune 32 godine, glumac Bata Živojinović, reditelj Veljko Bulajić, scenografi, producenti, i drugi autori jugoslovenske filmske idile.
Ceremoniji zatvaranja festivala “Sedam veličanstvenih” prisustvovaće, kako je najavljeno, i neka od legendarnih imena iz perioda zlatnog doba jugoslovenskog filma.
Projekcije filmova na “Sedam veličanstvenih” tradicionalno prate razgovori s autorima, a mladi filmski autori i studenti filma iz Srbije i iz regiona imaće priliku da, u okviru specijalne prateće radionice, kroz niz master klasova, neposredno komuniciraju sa gostujućim autorima.
Kao specijalno iznenađenje za sve ljubitelje vrhunskih dokumentaraca, prvi put je uveden specijalni dodatni dan - u nedelju, 30. januara, kada će biti prikazana tri najzapaženija ostvarenja sa prethodnih šest festivala - prema izboru publike.
Prema navodima Stin Milera, koji je do sada izabrao 49 filmova za beogradski festival, gde god da ide i sreće filmske autore koji su bili u Beogradu, oni se blistavih očiju sećaju kako je to biti na festivalu u atmosferi punoj gostoljubivosti i imati priliku da sretneš kolege i provedeš neke intenzivne trenutke sa njima.
“Za nekog ko stalno i svuda putuje na ovakve događaje - doći u Beograd svake godine je čisto uživanje”, naveo je Stin Miler povodom sedmog izdanja “7 veličanstvenih”, ukazujući i na magičnost broja 7.
“Guglovao sam da bih pronašao inspiraciju za ovaj tekst... sedam dana u nedelji, sedam smrtnih grehova, sedam vrlina, značenje broja u različitim krajevima sveta i tako dalje. Još da pomenem ‘Sedam samuraja’, film Akira Kurosave, režisera koji je takođe snimio i ‘Rašomon’ u kome se isti događaj/stvar/priča kazuje iz različitih uglova. Možda je to ono što činimo na festivalu Sedam veličastvenih? U osnovi mi pričamo istu priču u 49 filmova o Životu i Smrti, Radosti i Tuzi, Ljubavi, Sreći - o ljudskoj sudbini danas. Ispričanu iz različitih uglova, filtriranu kroz različite temperamente. To je ono što mogu dokumentarni filmovi, zar ne?”, naveo je Stin Miler.
Festival “7 veličanstvenih”, prvi te vrste u Srbiji, pokrenuo je Centar za vizuelne komunikacije Kvadrat, produkcijska i edukativna filmska ustanova koju vode filmski režiseri, producenti i profesori Svetlana i Zoran Popović.
Kvadrat je prvi započeo radionice dokumentarnog filma za studente filma i mlade filmske autore tokom 90-ih u bivšoj Jugoslaviji, snimivši više od sto kratkih dokumentarnih filmova, koji su bili uspešni i na domaćim i međunarodnim festivalima.
Kvadrat je i jedan od prvih članova EDN iz Srbije, a 2005. godine je, u saradnji sa tadašnjim direktorom EDN-a Tue Stin Milerom i Sava centrom, pokrenuo festival “Sedam veličanstvenih”.
Sajt festivala je www.magnificent7festival.org, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
