Počinje onlajn 26. Sarajevo film festival

Sarajevo film festival (SFF), najveća filmska manifestacija u regionu posvećena kinematografijama Jugoistočne Evrope, počinje 14. avgusta u onlajn formatu zbog nepovoljne epidemiološke situacije u regionu i šire. Iako neće biti klasične ceremonije sa publikom na crvenom tepihu, uoči svetske premijere filma Pjera Žalice “Koncentriši se, baba”, publiku će pozdraviti direktor SFF-a Mirsad Purivatra, te voditeljka svečanog otvaranja, bosanskohercegovačka glumica Belma Salkunić, zvezda novog filma Ognjena Sviličića “Glas”.

Putem platforme ondemand.sff.ba, gledaocima će biti omogućen pristup kako filmovima, tako i pratećim programima, kao što su predavanja i razgovori sa autorima.

Belma Salkunić igra glavnu ulogu u Sviličićevom filmu “Glas”, koji je u programu U fokusu, foto: SFF

Radnja novog filma Žalice, kojom 26. SFF počinje, događa se u aprilu 1992. godine, kada se brojna porodica, razbacana po celoj Jugoslaviji, okuplja u Sarajevu oko odra stare majke, koju igra Mira Banjac. Baba nije dobro, ali se prognoza porodičnog lekara da je njena smrt pitanje minuta, pretvara u sate, pa onda dane. Počinju spletke, prevare i trvenja oko nasledstva koje će ostati iza starice, a naročito oko velike porodične kuće u Sarajevu. Baba i poslednim uzdasima svojski učestvuje u tome, a možda je upravo to i održava u životu. Intrige i spletkarenje na štetu jedne od sestara ovoj porodici su važnije od jasnih, zastrašujućih znakova nadolazeće kataklizme. Kada je, na kraju, prevara otkrivena, već je kasno...

Osim Mire Banjac, uloge u tom filmu ostvarili su glumci iz cele regije: Jasna Žalica, Emir Hadžihafizbegović, Alma Prica, Jadranka Đokić, Vedrana Božinović, Admir Glamočak, Dženita Imamović, Bane Popović, Izudin Bajrović, Dino Sarija...

Takmičarski programi 26. SFF-a nude ukupno 49 igranih, dokumentarnih, kratkih i studentskih filmaova, od kojih će čak 29 filmova imati svetske premijere. Selekcioni tim 26. SFF-a odabrao je filmove autora iz svih zemalja sa prostora bivše Jugoslavije, kao i iz Albanije, Jermenije, Austrije, Azerbejdžana, Bugarske, Kipra, Grčke, Gruzije, Mađarske, Malte, Moldavije, Rumunije i Turske, a najbolje igrane ocenjivaće žiri kojim predsedava reditelj i scenarista Michel Hazanavicius, dok su članovi umetnički direktor Berlinala Carlo Chatrian, glumica Jadranka Đokić, reditelj Srdan Golubović i rukovoditeljka Industry odseka i edukacije Morelia Film Festivala Andrea Stavenhagen.

Selektorka Takmičarskog programa igranog filma Elma Tataragić uvrstila je osam ostvarenja u selekciju, od kojih ce svetske premijere imati “Galaksija Andromeda” rediteljke More Raçe, koprodukcija Kosova, Španije, Italije i Severne Makedonije, “Mauzer” Fatiha Özcana iz Turske, “Otto Barbarin” Ruxandre Ghițescu iz Rumunije, nastao u koprodukciji sa Belgijom, te “Unutrašnje ostrvo” Rua Hasanova iz Azerbejdžana, u koprodukciji sa Francuskom. Za Srce Sarajeva takmičiće se i film “Svi ti lijepi mali konji” Michalisa Konstantatosa iz Grčke, nastao u koprodukciji sa Belgijom i Nemačkom, te “Egzil” Visara Morine, koprodukcija Nemačke, Belgije i Kosova, grčko-francuski “Kopač” Georgisa Grigorakisa, te film “Mare” Andree Štake, švajcarsko-hrvatska koprodukcija, a svi će imati regionalne premijere.

Filmovi u toj selekciji takmiče se za Srce Sarajeva za najbolji igrani film, vredno 16.000 evra, te za nagradu za najboljeg reditelja/ku, koja iznosi 10.000 evra, kao i za Srce Sarajeva za najboljeg glumca, odnosno glumicu, vredno po 2.500 evra.

Selektorka Takmičarskog programa dokumentarnog filma Rada Šešić odabrala je 16 filmova, od kojih će osam imati svetsku, dva međunarodnu, jedan evropsku, a četiri regionalnu premijeru.

U trci za Srce Sarajeva za najbolji dokumentarni film, vredno 3.000 evra, kao i nagradu za ljudska prava (takođe 3.000 evra) i Specijalnu nagradu žirija, vrednu 2.500 evra, našli su se rumunski film “Holy Father” (Andrei Dăscălescu), hrvatski “Jedna od nas” (Đuro Gavran), crnogorski “Mir naše gospe” (Vladimir Perović) i “Zavjera” (Šemsudin Radončić), bosanskohercegovački “Nek je što šarenije” (Ado Hasanović), koprodukcija Belgije i BiH “Nenad” (Mladen Bundalo), srpski “U slavu ljubavi” (Tamara Drakulić) i koprodukcija Srbije i SAD “Zaceli me” (Danijela Stajnfeld), koji će imati svetske premijere.

Lejla Dedić, Goran Dević i Tue Stin Miller, članovi žirija takmičarskog programa dokumentarnog filma

Rumunski dokumentarac “Kuća lutaka” Tudora Platona i grčki “The Fourth Character” Katerine Patroni imaće međunarodne premijere, a evropsku mađarski “Priča mojih majki”, koji potpisuju Asia Dér i Sári Haragonics.

Regionalnu premijeru imaće film “Izbor za Miss” turskog reditelja Eytana Ipekera, nastao u koprodukciji sa Francuskom, Izraelom i Nemačkom, kao i “Merry Christmas, Yiwu” Mladena Kovačevića, koprodukcija Švedske, Srbije, Nemačke, Francuske, Belgije i Katara, mađarski “Povratak u Epipo” rediteljke Judit Oláh, te “Wood” Monice Lăzurean-Gorgan, Michaele Kirst i Ebbe Sinzinger, koprodukcija Rumunije, Kine, Rusije, Austrije, SAD, Perua i Nemačke.Domaću premijeru imaće “Moj dom” Radua Ciorniciuca iz Rumunije, nastao u koprodukciji sa Nemačkom i Finskom.

Kratke filmove u konkurenciji je, kao i prethodnih godina, odabrala Elma Tataragić, a reč je o deset naslova, od kojih će čak sedam imati svetsku, jedan međunarodnu, a dva regionalnu premijeru. Filmovi u Takmičarskom programu kratkog filma u konkurenciji su, inače, i za nominaciju za Evropsku filmsku nagradu.

Među filmovima u konkurenciji za Srce Sarajeva u toj kategoriji, koje je vredno 2.500 evra i obezbeđuje kvalifikaciju za prijavu za Oskara, našli su se “Antiotpad” Tina Žanića iz Hrvatske, bugarski “Ljuske od jaja” Slave Doytcheve, rumunski “Nevidljivi” 4inaroom, grčki “Njenim stopama” Anastasie Kratidi, jermenski “Preokret” Ovsanne Shekoyan, azerbejdžanski “Venčanje” Teymura Gambarova, te slovenačko-austrijski “Zbogom, Vesna” Sare Kern, a svi će imati svetske premijere. Međunarodnu premijeru imaće hrvatsko-srpska koprodukcija “Mikrokaseta – Najmanja kaseta koju sam ikada video” Igora Bezinovića i Ivane Pipal, a regionalne “Bojno bolje”, austrijsko-nemačka koprodukcija u režiji Jannisa Lenza, te turski “Mamaville” Irmaka Karasua.

Selektorka Takmičarskog programa studentskog filma Asja Krsmanović odabrala je 15 naslova, od kojih će deset imati svetsku, tri međunarodnu, a dva regionalnu premijeru.

Za Srce Sarajeva, vredno hiljadu evra, takmiče se hrvatski filmovi “Angina Pectoris” Filipa Mojzeša i “Bez lica” Davida Lušičića, mađarski “Anja” (Benő Baranyi), grčki “Lotova žena” Panagiotisa Stergiana, “Porodični odmor” Katarine Koljević iz Srbije, “Velika dostignuća” Nikole Vučinića iz Crne Gore, te “B4” Alena Šimića, “Korijeni” Stefana Tomića, “Moj tata, klovn” Sare Ristić i “Sužanj” Igora Đurića iz Bosne i Hercegovine. Uz te filmove, koji će imati svetske premijere, u konkurenciji su i rumunski “Crvena nit” Alexandre Fuscaș, “Ribe poput nas” Raphaele Schmid iz Austrije,”Velika istanbulska depresija” Zeynep Dilan Süren iz Turske, “Presuda u slučaju K” Özgüra Anila iz Austrije, te mađarski “Zbogom, mala ulice!” Éve Darabos.

Nagrade Počasno Srce Sarajeva dobili su ove godine meksički reditelj, scenarista i producent Mišel Franko (Michel Franco) i danski glumac Mads Mikelsen (Mikkelsen).

Franko je nagrađen za izvanredan doprinos filmskoj umetnosti, kao i za podršku SFF-u, a tim povodom priređena je i retrospektiva njegovih filmova u programu Tribute to (Posvećeno).

I danski glumac Mikelsen nagrađen je za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti, a na 26. SFF-u održaće i masterklas koji će publika biti u prilici da pogleda onlajn.

Među takmičarskim programima SFF-a ove godine je i selekcija filmova kandidovanih za nagradu Audentia za najbolju rediteljku, koja će biti dodeljena peti put, a osnovao ju je Savet Evrope (SE) i njegov fond Eurimaž (Eurimages) u cilju promovisanja ravnopravnosti polova u evropskoj filmskoj industriji.

Nagrada Audentia reprezentuje “hrabrost” i “odvažnost”, ključne osobine za svaku ženu koja želi ostvariti karijeru filmske rediteljke. Stoga i Eurimaž želi da oda priznanje ženama koje su imale hrabrosti da režiju odaberu za životni poziv, čineći istovremeno svoj posao vidljivijim i inspiririšući druge žene da slede njihove korake.

Program Suočavanje sa prošlošću 26. SFF-a posvećen je pitanjima koja izviru iz aktuelne krize povodom pandemije virusa korona, budući da organizatori smatraju da su traganje za istinom i utvrđivanje činjenica važniji nego ikada u okolnostima u kojima svet koji smo poznavali više neće postojati u budućnosti.

“Anksioznosti sveta koji ostavljamo iza nas provući će se i u novi poredak sveta i ponovo dobiti na snazi. Usuđujem se reći, ako smo šta naučili proteklih mjeseci, to je da se naši lični životi mogu okrenuti naglavačke u jednom trenu”, navela je programska menadžerka i kuratorka programa Suočavanje sa prošlošću 26. SFF-a Maša Marković, najavljujući u fokusu programa snažne pojedince i njihove borbe, epizode u kojima se životne okolnosti naprasno promene, jer život koji je postojao do tada nestaje bespovratno.

Selekcija obuhvata mnoštvo različitih autorskih glasova, tema i estetskih pristupa, među kojima je i nagrađivani rediteljski prvenac hrvatske filmske autorke Dane Budisavljević “Dnevnik Diane Budisavljević”, dokumentarno-igrana priča o Zagrepčanki austrijskog porekla koja je spasila živote više od 10.000 srpske dece zatočene u nacističkim koncentracionim logorima tokom Drugog svetskog rata u Hrvatskoj.

“Obojena ptica” češkog reditelja Václava Marhoula zasnovana je na istoimenom čuvenom romanu Jerzyja Kosińskog. Film opisuje Drugi svetski rat iz perspektive jednog dečaka. Atmosferični noir film “Sluge režima” slovačkog reditelja Ivana Ostrochovskog predstavlja epizodu iz života mladih verskih službenika, rastrzanih između katoličke crkve i vladajućeg komunističkog režima u Čehoslovačkoj 80-ih godina 20. veka. “Šta ćeš uraditi kada svet počne da gori?” dokumentarni je film italijanskog reditelja Roberta Minervinija o afroameričkoj zajednici na jugu SAD u leto 2017, kada je serija brutalnih, rasno motivisanih ubistava šokirala čitavu Ameriku.

Među svetskim premijerama na 26. SFF-u je i dokumentarni film “Povratak kući - Marina Abramović i njena deca” reditelja Borisa Miljkovića, posvećen retrospektivi svetske zvezde performansa u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, ali i njenom životu uopšte. Miljkovićev film, deo programa Summer Screen 26. SFF-a, prati poslednje odredište retrospektivne izložbe “Čistač”, održane prethodno u više evropskih gradova, a ujedno prikazuje i različite faze, životne i umetničke izazove Marine Abramović, kao i njenu orijentaciju ka saradnji sa generacijama mladih umetnica i umetnika kroz koncept reperfomansa.

Film je najavljen kao intimna priča o životu Marine Abramović koja opisuje dileme koje su je okupirale tokom mladosti provedene u Beogradu, ljubavne izbore i posebnu vrstu umetničke usamljenosti koja se gotovo uvek vezuje za pojam izvrsnosti.

Odluka o održavanju 26. SFF-a u onlajn formatu, inače, doneta je na osnovu preporuka Štaba civilne zaštite Kantona Sarajevo, Vlade Kantona Sarajevo i Kriznog štaba Federalnog ministarstva zdravstva. Organizatori SFF-a ranije bili najavili program u izmenjenom formatu, prilagođenom pogoršanju epideomiološke situacije, a odlukom o selidbi u virtuelni prostor, kako su istakli, potvrdili su "odgovornost i obavezu prema zajednici" u kojoj SFF deluje.

Organizatori 26. SFF-a zahvalili su svim autorima, gostima, sponzorima i publici na podršci kontinuitetu u uslovima pandemije. Posebno hvala uputili su svima koji su bili angažovani na organizovanju 26. SFF-a uprkos složenoj situaciji povodom pandemije korona virusa.

Prošle godine, na 25. SFF-u, film “Take me somewhere nice” rediteljke Ene Sendijarević, koprodukcija BiH i Holandije, proglašen je najboljim igranim filmom, a žiri na čelu sa švedskim rediteljem Rubenom Estlundom (Östlund), dodelio je Srce Sarajeva za najboljeg reditelja Eminu Alperu iz Turske za “Priču o tri sestre”. Srce Sarajeva za najbolji dokumentarni film dodeljeno je ostvarenju “Kad su rasle japanske jabuke” azerbejdžanskog reditelja Hilala Bajdarova, a najboljim kratkim proglašen je “Poslednja slika o ocu” Stefana Đorđevića iz Srbije.

*Foto: SFF/Obala Art Centar

(SEEcult.org)