Pogled na naslovnu stranu
Muzej primenjene umetnosti u Beogradu predstavlja od 7. juna izložbu digitalnih printova fotografija objavljenih na naslovnim stranama visokotiražnih časopisa koji su izlazili u Srbiji od 1945. do 1980. godine, a neki su opstali do danas. Njihove naslovnice predstavljaju vizuelna svedočanstva o događajima i promenama u društvenom, kulturnom i političkom životu prestonice, ali i mogućnost za sagledavanje jednog od modela emitovanja masovnih poruka.
Izložba “Pogled na naslovnu stranu 1945-1980”, čija je autorka kustoskinja MPU Andrijana Ristić, istovremeno je i pokušaj da se period koji obuhvata sagleda kao period socijalističke popularne kulture, koja je do 1953. predstavljala deo složenog sistema socijalističke propagande, da bi se tokom 50-ih godina razvila u novi kulturni model.
Izložba se sastoji od 131 digitalnog printa fotografija objavljenih na naslovnim stranama “Duga“, “Ilustrovana politika“, “NIN”, “Žena danas”, “Praktična žena“, ”Bazar”, “Čik”, “Tempo” i “Sport i svet”.
Osim radija, a kasnije i televizije, ti časopisi su bili glavni prozor u svet.
Preko njih se, prema navodima MPU, može pratiti svakodnevica, ali i markirati nekoliko dominantnih pojava. Naslovne strane časopisa s kraja 40-ih i početka 50-ih godina XX veka oličavale su zadatu radost i optimizam novog čoveka, koga u 60-im zamenjuju prve zvezde popularne kulture. Promene poimanja žene i seksualnosti, preoblikovanje revolucionarne tradicije i odnosa prema kultu Josipa Broza Tita, kao i prodor sportskih i muzičkih sadržaja obeležiće naslovne strane u narednim decenijama. Izložba je utemeljena u detaljno proučenim istorijskim okolnostima, kao i društvenim procesima koji su menjali kulturne obrasce.
Time je ostvaren pionirski doprinos u istraživanju te vrste građe, ali i značajan doprinos široj interpretaciji kulturne istorije posleratne epohe.
Geografsko ograničenje istraživanja na Beograd uslovljeno je činjenicom što je glavni grad tadašnje Jugoslavije predstavljao ogledalo razvojne orijentacije čitave zemlje, dok hronološki okvir gradi zaokruženu vremensku celinu, obeleženu Titovom političkom vladavinom.
Naslovne strane će biti izložene u tri hronološka segmenta: uvodni period (između dva svetska rata), period obnove i izgradnje i period samoupravljanja, odnosno uspona popularne kulture.
Značaj izložbe ogleda se u analizi masovne kulture neodvojivo od socijalnog konteksta u kome nastaje. Otvaranjem i odgovaranjem na brojna pitanja, koja izlaze izvan strogih domena formalno-stilske interpretacije vizuelnih medija, daje se novo, šire vrednovanje kulture i umetnosti perioda 1945-1980, posebno one “popularnog” karaktera, saopštio je MPU.
Projekat će biti realizovan kao tematska izložba sa programom stručnih vođenja i radionica izrade časopisa za decu predškolskog i školskog uzrasta.
Namenjen je stručnoj i široj javnosti, različite generacijske pripadnosti, s obzirom na to da se bavi periodom i temama, istorijski dovoljno bliskim da ih prepoznamo, ali i dovoljno udaljenim da im priđemo, analizirajući ih iz perspektive iskustava i saznanja današnjice.
Izložba će biti otvorena do 30. juna u galerijama A i B MPU-a.
M. Marjanović (SEEcult.org)
