Ponovo spor o Teslinoj urni

Teslina urna, čiji je opstanak u muzeju slavnog naučnika u Beogradu odbranjen 2014. godine burnim reakcijama javnosti, ponovo je u žiži medijske pažnje zbog ocena da se u njenoj blizini obavljaju satinistički obredi i zahteva Srpske pravoslavne crkve da da bude premeštena.

SPC je zatražila preseljenje Tesline urne zbog navodnih satanističkih obreda koji se ispred nje odvijaju, preneo je 8. juna predsednik Skupštine grada Beograda Nikola Nikodijević, koji je nešto kasnije izjavio da je reč ‘satanizam” upotrebio u afektu i da je hteo zapravo da kaže da to što je urna Nikole Tesle u muzeju, a ne u crkvi, “nije u skladu sa duhovnošću, tradicijom i pravilima koje nalaže hrišćanstvo”.

Nikodijević je izjavu o navodnom satanizmu u Muzeju Nikole Tesle dao u raspravi na sednici Skupštine grada Beograda, koja je bila posvećena planu o izgradnji spomenika Tesli u Beogradu. To je bio njegov odgovor na pitanje opozicione Demokratske stranke da li je istina da je u podnožju spomenika Tesli predviđena šupljina u koju bi naknadno bila premeštena urna.

SPC se oglasila tim povodom 9. juna objavljujući na svom sajtu fotografiju na kojoj se vide četiri osobe kako sede na podu hola ispred prostorije sa Teslinom urnom, za šta se kasnije ispostavilo da je reč o performansu izvedenom za vreme festivala “Resonate”.

     Foto: SPC

Mitropolit zagrebačko-ljubljanski Porfirije naveo je da ta fotografija potvrđuje tačnost i potpunu umesnost predloga patrijarha o premeštanju Tesline urne.

Mitropolit Porfirije je ocenio i da se većina građana slaže da muzej nije mesto u kome treba da budu pohranjeni nečiji posmrtni ostaci, pogotovo ako se radi o Tesli, “krštenoj duši, sinu pravoslavnog sveštenika, sestriću pravoslavnog mitropolita, sahranjenog posle pravoslavnog opela”…

“Da se podsetimo: Nikola Tesla se upokojio na Božić 1943. godine u Nјujorku. Opelo je služeno 12. januara u kapeli Svetog Jovana Bogoslova, a sahranjen je istog dana na groblјu Fernklif. Nјegovo telo je, po izričitoj želјi njegovog sestrića Save Kosanovića, ekshumirano i kremirano tek 25. marta 1943. U zaostavštini velikog naučnika nikada nije pronađeno ništa što bi moglo da uputi na to da je kremacija bila njegova želјa”, naveo je mitropolit Porfirije.

Nakon što je u medijima objavljeno da je reč o performansu “Passing through Zero” umetnika i multiinstrumentaliste Ličensa (Robert Aiki Obri Lov), gosta festivala "Resonate", SPC je saopštila da fotografija “ukazuje na, najblaže rečeno, neprimerene aktivnosti koje se dešavaju u Muzeju Nikole Tesle u Beogradu, pred posmrtnim ostacima velikog naučnika”.

Ocenjujući i da takvi prizori predstavljaju uvredu za “većinu Srba i drugih vernika sa ovih prostora”, SPC je navela i da “zloupotreba državnih ustanova od strane raznih grupa sektnog karaktera predstavlјa svojevrsnu travestiju, koju bi trebalo okončati primenom zakona koji ovakva ponašanja inkriminišu”.

Ponovivši stav da su posmrtni ostaci Tesle “krajnje neprimereno izloženi kao svojevrsni ‘muzejski eksponat’”, Informativna služba Mitropolije zagrebačko – lјublјanske navela je 10. juna da “postoje različiti ‘predmeti meditacije’ – ponekad se misli usmeravaju ka nekakvoj bezličnoj ‘božanskoj formi’; u drugim slučajevima, ka ‘guruu“ (duhovnom učitelјu koji se u istočnjačkim religijama uglavnom smatra ‘emanacijom božanstva’); takođe, usmeravaju se i ka određenim ‘božanskim istinama“ ili ‘filosofskim konceptima’, kao i ličnim duhovnim iskustvima i doživlјajima stvarnosti”.

“Kao što su autori slika i samog ‘performansa’ i sami napisali, neodvojiva komponenta ovakve duhovnosti (koja je usmerena ka smrti, a ne ka životu) jeste mašta ili fantazija, koja pomaže ulasku u meditativni zanos i navodnoj komunikaciji sa duhom preminulog srpskog genija”, navedeno je u saopštenju SPC, koja je reakcije na prethodno objavljenu izjavu mitropolita Porfirija opisala kao “bujicu anticrkvenih komentara u pojedinim medijima, pokušavajući da dokažu nedokazivo”.

Povodom ponovo pokrenute ideje o premeštanju Tesline urne i novih ocena SPC, direktor Muzeja Nikole Tesle, Branimir Jovanović, izjavio je da ta institucija “funkcioniše na dostojanstven način” i da se urna, kao i svi ostali eksponati, “čuva i dostojanstveno tretira, po najvišim standardima”.

Predsednica Komisije za spomenike i nazive trgova i ulica Jasmina Mitrović Marić rekla je da nikakvog premeštanja Tesline urne neće biti.

Gradska skupština odlučila je, inače, da spomenik Tesli bude podignut na platou kod Hrama svetog Save, na inicijativu “Radionica duše”, koja će i snositi troškove.

Na čelu Odbora za podizanje spomenika Tesli je patrijarh Irinej, a članovi su Jasmina Mitrović Marić, arhitekta Milica Grozdanić, naučni radnik Dragoljub Milićević i galerista Momčilo Todorović.

Premeštanje Tesline urne iz njegovog muzeja u Hram svetog Save predviđeno je bilo Sporazumom koji su 2014. godine, u vreme predizborne kampanje, potpisali SPC, tadašnja Vlada Srbije i Privremeni organ Beograda. Sporazumom je bilo predviđeno da posmrtni ostaci Tesle budu sahranjeni u porti Hrama svetog Save, ali se od te ideje odustalo nakon burnih reakcija u javnosti, kao i protesta održanog ispred Muzeja Nikole Tesle, u organizaciji Fejsbuk stranice “Ostavite Teslu na miru” i pokreta Spasimo nauku.

Tadašnji predsednik Privremenog organa Beograda, a sada gradonačelnik Beograda Siniša Mali, izjavio je nakon protesta da će o sudbini sporazuma o premeštanju Tesline urne odlučiti Skupština grada u novom sazivu.

Više od 36.000 građana, koji su podržali stranicu Ostavite Teslu na miru, zauzelo je stav da državni organi moraju da poštuju želju Tesline rodbine i stav Muzeja Nikole Tesle da urna tog velikog naučnika srpskog porekla ostane deo memorijalne muzejske zbirke.

Upravni odbor Muzeja Nikole Tesle istakao je tada da je Teslina urna izložena na način koji omogućava da “svaki posetilac, ma koje vere ili nacije bio, oda dužno poštovanje velikom naučniku i pronalazaču".

(SEEcult.org)