Prikaz 8. FFK-a u Istri
8. Festival fantastične književnosti - Pazin, Bale, Kringa
Istra (Istria) je krasan predeo Hrvatske, koji u letnjem periodu ultimativno širi džinovski suncobran izobilja turističke ponude i dinamike kulturno-umetničkih i zabavnih sadržaja, čiji neodvojivi deo čine mnogobrojni festivali. Rado se sećamo onih koje posetimo, a naročito onih na kojima učestvujemo. Imala sam čast boraviti tamo tri dana u gostima, povodom 8. Festivala fantastične književnosti (FFK) od 7. do 9.08., koji je otpočeo u Pazinu, a onda „prošetao“ magičnim trouglom na relaciji: Pazin – Bale – Kringa, zahvaljujući sjajnoj organizaciji Jules Verne kluba iz Pazina, i suorganizatorima: udruzi Albus Pazin, Pučkom otvorenom učilištu Pazin, Turističkoj zajednici središnje Istre, Općini Bale, Knjižnici Bale i Općini Kringa.
Istinska draž i egzotika Istre leže u istarskom narodu i njegovim predanjima, misterijama i legendama, žilvernovskim jamama i pećinama, zakopanom blagu, duhovima, vanzemaljcima, i svemu onom što rasplamsava maštu, inicirajući organizatore da tradicionalno svake godine FFK bude u duhu druge teme – oblasti. Potpomognut književnim konkursima i frekventnim izdanjima zbirki priča i romana, ovaj festival je do sada predstavio i približio publici: onostrane civilizacije, stare bogove, vampire, divove, putovanja u budućnost, u prošlost, i sve drugo što podrazumeva žanr SF & Fantasy, koji svuda u svetu ima svoje poklonike: ljubitelje, simpatizere, a često i fanatike (ekstremiste).
Ove godine FFK nas je suočio sa dinosaur(us)ima. Prve večeri festivala u prijatnom ambijentu Pazinskog Kaštela koji datira iz 10. veka, podno kog zjapi grotlo Vernove inspiracije – ambis jame Pazinčice, pod organizacijskom i voditeljskom palicom Davora Šišovića, predstavljeno je nekoliko knjiga novih i već oprobanih autora, uz časopise i fanzine SF oblasti.
Rade Jarak, priznati prozaista i pesnik iz Hrvatske, otvorio je književno veče predstavivši svoj prvi roman SF žanra - Strašni, objavljen ove godine pod pokroviteljstvom izdavačke kuće Zoro, koja godinama uspešno afirmiše SF u regiji. U Jarkovom romanu je poslednji dinosaur kao hiperinteligentno biće, pod udarom progonitelja - mnogo okrutnije i bahatije vrste – genetskih antipoda, nazvanih Novi. 
Predstavljen je roman prvenac, poznatog fotografa Damira Hoyke „Xavia“, u izdanju zagrebačkog VBZa. Došli su do izražaja i fanzini Parsek i Eridan, koji podstiču mlade neafirmisane autore, zatim renomirani SF časopis UBIQ, te radionica pisanja SF-a „Laboratorij fantastike“ Zorana Krušvara.
Prezentovani su i projekti u nastajanju. Prvo roman mlade spisateljice Ivane D. Horvatinčić „Pegazari“, o jahačima krilatih konja koji iz ljudskog sveta dolaze u mitsku zemlju Eponiju, da bi pomirili dve zaraćene vrste, a zatim animirani film o najpoznatijem istarskom vampiru „Jure Grando – štrigun iz Kringe“, autora Martina Babića, studenta animacije na Akademiji likovnih umetnosti u Zagrebu.
Centralno mesto večeri zauzela je zbirka „Priče o dinosaurima“ nastala objedinivši maštovite vizije dinosaurusa, njihove karaktere i sudbine, u radovima hrvatskih, srpskih i bosanskih autora: Aleksandar Žiljak, Jasmina Blažić, Tamara Lujak, Sanja Tenjer, Pavle Zelić, Milena Benini, Zoran Krušvar, Robi Selan, Mirko Grdinić, Damir Janković, Ed Barol, Dragana Stojiljković, Zoran Vlahović, Anto Zirdum, Danijel Bogdanović, Ivica Milarić, Admadin Jašarević, Mario Rosanda, Ana Domini, Boris Švel.
U završnici prve večeri festivala, predstavila sam svoju knjigu fantazmorgazmičkih priča F book i nastupila performansom „Cosmic Pussy Power“. U prvom delu, na video beam-u je prikazan kompleksan odnos između Kosmogine i njenog roba, kidnapovanog vanzemaljca Slave-ka sa planete FakOrDaj, dok je u drugom, izveden transgender dance uz numeru „After Dark“.
Veče je završeno koncertom lokalne muzičke grupe Veja, koja je prisutne razgalila kombinovanjem elektronskih melodija, gajdi i bongosa.
Da je istarskim dinosaurusima FFK s razlogom posvećen, uverili smo se drugog dana, kada su učesnici i gosti grupno odveženi autobusom iz Pazina u Bale, obližnji istorijski monument, gradić pored koga su u zalivu Porto Colone, blizu obale, pre dvadesetak godina pronađeni fosilni ostaci izumrlih džinova. Iza ručka, organizatori su nam na opštu radost, omogućili bezbrižno popodne na obali i uživanje u talasima, bogatu gurmansku trpezu sa sočnim fileima i kotletima kloniranih genetski mutiranih dinosaurića sa obližnjeg laboranča, posetu gradskoj knjižnici, te nadahnuto predavanje o dinosaurima koje je kriptozoolog Aleksandar Žiljak održao u gradskoj galeriji. Poučeni o tim misterioznim, drevnim entitetima koji su 60 miliona godina suvereno vladali Zemljom, saznali smo o mnogim vrstama, njihovim odlikama i načinu života. Na primer, gušteroliki Brahiosaurs, dužine 25 m, visine preko 12 m, težio je od 15 do 78 tona i bio biljojed građe žirafe, malog mozga i rupičaste lobanje. Koliko su stručnjaci i savremena tehnologija uspeli u verodostojnoj rekonstrukciji izgleda i života dinosaurusa, utoliko je interesantniji podatak da do sada nisu uspeli da otkriju njihov „jezik“, odnosno zvuke kojima su komunicirali i oglašavali se. To ostaje u domenu nagađanja, ali ih hipotetički porede sa frekvencijom tonaliteta krokodila i pojedinih vrsta ptica.
Posle književne večeri, održane u okviru fascinantnih srednjevekovnih kaštelskih zidina, ispred palate Bembo iz 15. veka, gde su izdavači predstavili nova izdanja, a autori pomenute zbirke priča o dinosaurima čitali odlomke, uz najavu budućih projekata vezanih za afirmaciju fantastike u Hrvatskoj i regiji, Bale smo napustili u kasnim noćnim satima, vratili se u Pazin i nastavili ponoćne diskusije i razmenu utisaka, na terasi gostoljubivog hotela Lovac.
U nedelju, poslednjeg dana, kada smo se oprostili od Pazina i dinosaurusa, uputili smo se u gradić Kringu, gde je u toku izgradnja Evropskog suhozida (Europian Stonewall), započetog 2007. godine, koji preti da veličinom nadmaši Kineski zid. Svako od prisutnih je ponaosob položio „svoj kamen“ podrške, da bismo potom otišli put vampirskih legendi Kringa je postojbina najpoznatijeg istarskog vampira Jure Granda, gde je živeo i umro 1672., ali povampiren nastavio da teroriše meštane, čak i vlastitu udovicu da obljubljuje i zlostavlja, punih 16 godina iza svoje smrti, dok svima nije dozlogrdio. Štrigun Jure Grando je autentičan mit, koji je na užas lokalnog župnika, prerastao u izvrstan opštinski turistićki proizvod. Shodno tome, na gradskom trgu, ispod pomen ploče s njegovim imenom, bili smo upoznati s njegovim (zlo)delom, a neizbežna je bila i grupna poseta lokalu „Vampir“, koji osim mračnog lavirinta na ulazu i vampirskog kovčega u zagrobnoj sobi, sablasnim instalacijama po zidovima, u crvenom enterijeru, kroz favorizaciju straha i zagrobnog života, nudi specijalizovane koktele tipa: Vampirski orgazam, Ujed vampira i sl. Kokteli su svima prijali, baš kao i obilan ručak iza toga, no ovog puta nismo jeli vampirske specijalitete i dinosaurske kotlete, već oprobane gastro-perverzije tradicionalne istarske kužine.
Iza oproštajnog ručka u Kringi, pozdravili smo se sa domaćinima, uz želju nastavka dobre tradicije Festivala fantastične književnosti, puni predivnih utisaka i pored povremenih šokova, praćenih dizanjem kose na glavi. Meni lično kosa se nije dizala zbog vampira i ostalih karakondžula, već najpre usled oduševljenja izborom istarskih gurmanskih đakonija i degustacije magičnih nektara sa istarskog podneblja: grape, biske, medice, višnjevice, travarice, belog i crnog....
Na koncu, svi gosti su bili osuđeni na iste slatke muke, sa kojima bi se ponovo rado susreli i sledeće godine, s novom temom i novim fantastičnim otkrićima i iskustvima. Citiram izreku: "Istra je mala zemlja, u dva je dana možeš s kraja na kraj pješice pregaziti... No, i u tako maloj zemlji sasvim se lijepo možeš izgubiti”.
Dodala bih: “…i ostati u trajnoj egzaltaciji, bez želje da je napustiš.”
Veza: http://www.dnevnikulturni.info/vijesti/knjizevnost/2496/festival_fantast...
http://bookaleta.blog.hr/2009/07/1626538567/program-8-festivala-fantasti...
Tekst i fotografije: Biljana Kosmogina
