Program Kreacija vs destrukcija na 10. Beldoksu

Međunarodni festival dokumentarnog filma Beldoks, čije će deseto izdanje biti održano od 8. do 15. maja, uveo je specijalnu programsku celinu „Kreacija vs destrukcija” sa željom da se angažovano i aktivno progovori o nekim od neuralgičnih tema današnjice, kao što su ekstremistički pokreti i ideje, njihove razorne posledice na društvo i sistem vrednosti, teror, terorizam i strah, ali i otpor destruktivnim silama.

Pored osam filmova koji će se prikazivati u Dvorani kulturnog centra (DKC) Beograda, program obuhvata razgovore sa autorima posle projekcija i tribinu na kojoj će govoriti reditelji Bernar-Anri Levi, Remi Ourdan, Irena Škorić, Smriti Keshari i Danilo Marunović.

Petoro autora u svojim filmovima analizira destrukciju, onu koja dolazi sa takozvanom Islamskom državom, ekstremnim nacionalizmom, razvojem nuklearnog naoružanja… Na tribini će se razmatrati pitanja “šta u takvim okolnostima znači dokumentarni film, kako ga napraviti, koji su njegovi dometi i da li je kreacija mogući odgovor”, najavili su organizatori Beldoksa. Moderator će biti selektorka ovog programa Nataša Govedarica.

Tribina se održava 11. maja u 12 sati u DKC-u. Ulaz je slobodan, a simultani prevod obezbeđen.

Realizaciju programa „Kreacija vs destrukcija”, projekcije filmova i razgovore sa autorima, omogućila je podrška Fondacije za otvoreno društvo, a partnerski ga sprovode Beldoks i nemačka organizacija forum ZFD, Beograd.

Francuski filozof i reditelj Bernar Anri Levi dolazi na Beldoks sa dva filma – “Bitka za Mosul” i “Pešmerga”, a razgovor sa njim posle obe projekcije vodiće srpski reditelj Goran Marković.

U oktobru 2016. godine počela je bitka za Mosul, glavni grad samoproklamovane Islamske države u severnom Iraku. Uz do tada nezabeležen pristup ratištu, Levi i njegov tim pratili su kurdske jedinice i iračku specijalnu Zlatnu diviziju, koji ratuju zajedno da povrate grad sa dva miliona stanovnika. U tome su uspešni, ali se nade kurdskih boraca ne poklapaju uvek sa onim njihovih saveznika.

Za film “Pešmerga” Levi i snimatelji prešli su od jula do decembra 2015. oko hiljadu kilometara duž granice koja razdvaja irački Kurdistan od trupa Isisa. Tokom putovanja nastaje dnevnik u slikama, povlašćeni pogled na rat kome nema kraja, ali čija je uloga od globalnog značaja. Film prikazuje Pešmerge, kurdske borce koji su odlučni u borbi protiv džihadskog fundamentalizma, a put dalje vodi kroz Mosul sve do srca Sinđara, pored poslednjih hrišćanskih manastira kojima preti uništavanje.

U selekciji je i “Neželjena baština” hrvatske rediteljke i scenaristkinje Irene Škorić. Posle projekcije sa publikom će razgovarati autorka i bivši hrvatski predsednik Ivo Josipović koji je komponovao muziku za ovaj film o sudbini spomenika NOB-u, umetničkih dela pretvorenih u otpad, ali i o društvu koje se odreklo svoje istorije i vredne umetnosti.

Spomenici su svedoci o ljudima i vremenu u kojem su nastali. Ali i uništeni spomenici su svedoci o ljudima i vremenu u kojem su spomenici nestali, ističe Irena Škorić navodeći da je od 1945. do 1990. izgrađeno na hiljade spomenika narodnooslobodilačkoj borbi po celoj bivšoj Jugoslaviji, a mnogi od njih su bili visoke umetničke vrednosti, afirmisali su antifašizam i čuvali sećanje na važne ljude i događaje iz Drugog svetskog rata. U Hrvatskoj je od 1990-ih srušena i uništena polovina. Nažalost, među njima su i spomenici najviše umetničke vrednosti. Na mestima gde su nekada ponosno stajali, danas su ruševine, uspomena na zanemarenu i neželjenu kulturnu i političku baštinu.

“Neželjena baština” osvojila je ove godine nagradu za najbolji dokumentarni fim na Festivalu novog balkanskog filma u Stokholmu.

Crnogorski autor Danilo Marunović učestvuje filmom “Preludijum za snajper” (30 minuta), posvećenim stvaralaštvu likovnog umetnika Dimitrija Popovića.

Terorizam, groznica konzumerističke orgije, eksploatacija ženske senzualnosti u marketinške svrhe, dvojnost ljudske prirode rastrzane između kreativnosti i destrukcije, rat i muzika, lepota i destukcija. Ovo su teme ovih nadrealnih etida bizarnih i tragičnih modernih društava zapadne civilizacije. Ovo je priča koja igra kroz svaki delić umetničkog oka velikog evropskog umetnika Dimitrija Popovića, praćena njegovim najsnažnijim i najuzbudljivijim slikarskim ciklusima, navodi se u najavi filma.

Film “Opsada” Remija Ourdana i Patrika Šovela, snimljen u koprodukciju Francuske i Bosne i Hercegovine, na Beldoksu će predstaviti Ourdan, Amra Bakšić Čamo i Adnan Pavlović.

Na kraju 20. veka Sarajevo je pretrpelo najdužu opsadu u modernoj istoriji. “Opsada” je film o ljudima koji su preživeli to iskustvo, o ličnom iskustvu opkoljenih. Kroz priču o Sarajevu film govori o opkoljenim gradovima uopšte, o borbi i otporu, donoseći univerzalnu priču o užasnim izazovima s kojima se civilizacija suočava u borbi za opstanak.

Američki dokumentrac “Bomba”, koji zajedno potpisuju Kevin Ford, Erik Šloser i Smriti Keshari, gost Beldoksa, predstavlja asocijativnu istoriju atomske bombe, kroz mešavinu paralelno prikazanih arhivskih i savremenih snimaka.

Mašina smrti slavi se na bombastičnim vojnim paradama nuklearnih sila, dok filmski materijal pokazuje kako bomba nije izgubila ništa od svoje moći i perverzne fascinacije, prikazuje Indijce, Severne Korejce i Britance kako u uniformama visoko podignutih glava paralelno marširaju. Iznova i iznova, oblaci u obliku pečurke viđeni su kako eksplodiraju na nebu, emitujući sjajne bljeskove tokom atomskih proba sa svinjama, ovcama i majmunima u pustinji Nevada ili na otvorenom moru.

Film ne sadrži nikakav komentar, njegova eksperimentalna montaža ima za cilj da ustanovi veze i provocira gledaoce na razmišljanje, apelujući da ne odustanemo od sna o svetu bez nuklearnog oružja.

Iz američke produkcije stiže i višestruko nagrađivani “Život kao crtani film” Rodžera Rosa Vilijamsa, priča o autističnom dečaku koji se izražava kroz naučene replike i situacije iz omiljenih crtanih filmova.

Kada je imao tri godine Oven Suskind iznenada je prestao da govori i povukao se u svet unutar svoje glave.

Dijagnostikovan mu je autizam, ali je njegov otac Ron Suskind, dobitnik Pulicerove nagrade za novinarstvo, primetio da je dečak opčinjen Diznijevim filmovima. Odlučio je da pokuša da uspostavi kontakt preko likova i citata iz “Aladina”, “Damba” i “Herkula”. Oven ubrzo uspeva da se izražava kroz naučene replike i situacije iz omiljenih crtanih filmova i nakon godina tišine ponovo se povezuje sa porodicom.

Film “Lov na duhove” palestinskog reditelja i scenariste Raeda Andonija snimljen je u koprodukciji Francuske, Palestine, Švajcarske i Katara, a na ovogodišnjem Berlinalu osvojio je nagradu za najbolji dokumentarni film u program ”Panorama Dokumente”. Kako bi se suočio sa duhovima koji ga proganjaju, autor saziva šaroliku grupu bivših zatvorenika da bi sagradili repliku Al-Moskobije, glavnog isledničkog centra u Izraelu, gde je bio zatvoren kada je imao 18 godina.

Dan za danom, iz bledog sećanja, oni daju obrise isledničkom centru koji su svi iskusili i tako ponovo proživljavaju stare priče. Dok se zidine zatvorskih ćelija uzdižu, duše se otvaraju, a osećanja naviru, navodi se u najavi programa Beldoksa.

(SEEcult.org)