Punoletan SFF
Sarajevo film festival (SFF) svečano je počeo 6. jula domaćim filmom “Djeca” Aide Begić, uz ceremoniju na crvenom tepihu i brojne a do 14. jula predstavlja čak 210 naslova iz 57 zemalja, uključujući takmičarske programe filmova iz regiona Jugoistočne Evrope koji je, prema rečima selektorke Elme Tataragić, postao “moćno tržište i neočekivana platforma za koprodukciju i saradnju”.
Ceremoniji svečanog otvaranja 18. SFF-a prethodio je nezaobilazni crveni tepih ispred Narodnog pozorišta, kojim su prošle brojne filmske zvezde i profesionalci. Domaćica otvaranja bila je mlada glumica Vanesa Glođo iz BiH, koja je naglasila da je SFF u proteklih 18 godina prerastao u događaj koji okuplja više od 2.000 akreditovanih profesionalaca i novinara, te oko 100.000 ljubitelja filma.
Ujedno, SFF nastavlja da podržava i edukuje mlade talente regije kroz Sarajevo Talent Campus, a ove godine predstavlja i dva nova kratkometražna filma nastala u okviru projekta “Sarajevo Grad Filma”, istakla je Vanesa Glođo, koja je u protekloj godini ostvarila niz zapaženih filmskih i pozorišnih uloga, a predstavila se i u međunarodnim produkcijama, kao što je film “U zemlji krvi i meda” holivudske glumice i novopečene rediteljke Anđeline Džoli (Angelina Jolie).
Takmičarski program SFF-a, specifičan po tome što je posvećen regionu Jugoistočne Evrope, slavi ove godine desetogodišnjicu. Regionalna filmska produkcija u proteklom periodu je, prema rečima selektorke Elme Tataragić, doživela niz značajnih promena - filmovi iz ovog kraja sveta postali su prepoznatljivi i priznati.
“Od 2003. pojavila su se brojna nova i obećavajuća imena koja ne samo da su promenila izgled regionalne kinematografije, već i imena koja menjaju i perspektivu svetskog filma danas”, istakla je na otvaranju 18. SFF-a Elma Tataragić, selektorka takmičarskih programa igranog dugometražnog i kratkog filma, kao i selekcije “U fokusu”, takođe posvećene regionu.
Prema njenim rečima, jubilej takmičarskog programa SFF-a obeležava selekcija zrelih filmova koje je napravila generacija režisera koji su stasali manje-više zajedno sa SFF-om.
Takmičarski program igranog filma, nakon drame “Deca” Aide Begić, snažne priče posvećene ratnoj siročadi u tranzicijskom Sarajevu, nastavlja se 7. jula filmom “Žena koja je obrisala suze” makedonske autorke Teone Mitevske. U tom filmu o dve žene koje spaja potraga za ljubavlju i smislom života jednu od glavnih uloga igra španska glumica Viktorija Abril (Victoria), jedna od glavnih zvezda 18. SFF-a, pored američkog reditelja i scenariste Toda Solonca (Todd Solonz) koji 7. jula otvara program “Posvećeno” filmom “Skriveni adut” o neumitno izgubljenoj mladosti i nemilosrdnom prolasku vremena.
U trci za Srce Sarajeva je i film “Ustanička ulica” debitanta Miroslava Terzića iz Srbije, koji je upravo proglašen najboljim na 41. SOFEST-u u Sopotu, a priča je o mladom zameniku tužioca za ratne zločine koji se zatiče u opasnoj priči koja otkriva ratne zločince i korupciju.
Turska kinematografija tradicionalno je snažno prisutna u takmičarskom programu SFF-a - ove godine sa čak tri filma.
To su “Iza brda” debitanta Emina Alpera koji stilom podseća na špageti-vestern, a nagrađen je na ovogodišnjem Berlinalu, zatim “Glas moga oca” Orhana Eskiköya i Zeynela Doğana, koji je snažna i poetična priča o kurdskom narodu i nestajanju njegovog nasleđa, te “Sadašnje vreme”, prvenac rediteljke Belmin Söylemez koji donosi dirljivu priču o nezaposlenoj, usamljenoj i nesrećnoj ženi koja štedi za odlazak u SAD.
Rumunski režiser Radu Jude vraća se na SFF svojim drugim filmom “Svi iz naše porodice”, tragikomičnom pričom o ljudskim odnosima i njihovim granicama.
Svetsku premijeru na SFF-u imaće film “Na granici” austrijskog režisera Floriana Flickra, čija je radnja smeštena u pogranično selo i ispituje odnose u bizarnom i opasnom ljubavnom trouglu. Iz Austrije učestvuje i film “Šta je ljubav” Ruth Mader koji kroz kombinaciju dokumentarnih i igranih elemenata predstavlja pet priča koje na različite načine istražuju život i odnose u savremenom svetu.
Osim igranog filma, za nagrade se bore i kratki filmovi, kao i dokumentarci koje je odabrala selektorka Rada Šešić.
Takmičarski program dokumentarnog filma počinje 7. jula delom “Mustafini slatki snovi” Angelosa Abazogloua o dečaku koji sanjari o životu sa one strane granica zacrtanih očekivanjima njegovih prijatelja.
Među dokumentarcima u konkurenciji su i “Poslednja ambulatna kola u Sofiji” (Ilian Metev), “Mama ilegal” (Ed Moschitz), “Dečak koji je bio kralj” (Andrey Paounov), “Nije ti život pesma Havaja” (Dana Budisavljević), “Ugasi svetlo” (Ivana Mladenović), “Volim te” (Emine Emel Balci), “Muški film” (Nebojša Slijepčević), “Dugi odmor” (Damjan Kozole), “L.E.F.” (Goran Trbuljak), “Nemačko jedinstvo@Balaton” (Péter Forgács), “Životna uloga” (Nađa Mehmedbašić), “Dečak, pobratim smrti 2” (Maja Weiss), “Dve peći za udarnika Josipa Trojka” (Goran Dević), “Veliki dan” (Đuro Gavran), “Sumnje i tajne” (Želimir Gvardiol), “Izložba” (Boro Kontić), “Lice revolucije” (Vladimir Milovanović), “Boris SA i” (Vesna Marić), “Vozovi misli” (Timo Novotny), “24 kante, 7 miševa, 18 godina” (Marius Iacob), “Čedo” (Nikola Strašek).
Program “U fokusu” tradicionalno donosi najbolja ostvarenja iz prošlogodišnje regionalne produkcije i predstavlja filmove koji su postigli zavidan uspeh na filmskim festivalima širom sveta ili na lokalnim filmskim marketima. Ovogodišnja selekcija od osam filmova, prema rečima Elme Tataragić, iznova pokazuje zrelost regionalne kinematografije i rediteljskog talenta svih generacija.
U tom programu, koji počinje grčkim filmom “Alpe” Jorgosa Lantimosa (Yorgos Lanthimos), biće prikazani i “Iza brda” proslavljenog rumunskog reditelja Kristijana Munđiua (Cristian Mungiu), debitantski “Klip” Maje Miloš iz Srbije, koji je osvojio niza narada na domaćim, ali i svetskim festivalima, zatim “Ljubav” Mihaela Hanakea (Michael), te “Raj: ljubav” Ulriha Zajdla (Ulrich Seidl).
U fokusu je i film “Samo vetar” (Bence Fliegauf) o pogromu romske populacije u Mađarskoj, zasnovan na seriji stvarnih ubistava, a specijalnu projekciju imaće niskobudžetni projekat grupe istaknutih mađarskih reditelja “Mađarska 2011” (András Jeles, Ágnes Kocsis, Ferenc Török, Simon Szabó, Márta Mészáros, Péter Forgács, László Siroki, György Pálfi, Bence Fliegauf, András Salamon, Miklós Jancsó) koji su smatrali da je to jedini način da u vreme krize skrenu pažnju i poruče javnosti da su još uvek u stanju da rade i izraze misli, stavove i osećanja. Autori su prihvatili da rade bez ikakve naknade i da koriste najjeftiniju moguću tehniku, a producent filma je čuveni mađarski reditelj Bela Tar (Tarr).
U okviru programa “U fokusu”, kao omaž turskom reditelju i scenaristi Sejfiju Teomanu (Seyfi), biće prikazan film “Letnji zadatak” (2008).
O laureatima Takmičarskog programa igranog filma, koji obeležava desetogodišnjicu, odlučivaće žiri u sastavu: Kornél Mundruczó, Frederic Boyer, Ada Condescu, Eva Diederix i Igor Martinović.
O najboljem dokumentarcu u regionu odlučivaće Thomas Imbach, Audrius Stonys i Damir Šagolj, a o najboljem kratkom filmo Ermin Bravo, Nikola Ljuca i Laurence Reymond.
Žiri za nominaciju sarajevskog kandidata za Evropsku filmsku nagradu 2012. godine čine Arta Dobroshi, Javier Martín-Domínguez i Peter Van Hoof.
Dobitnik počasnog Srca Sarajeva ove godine je Branko Lustig, istaknuti filmski profesionalac koji je, kako je istaknuto, na najbolji način pokazao da talenat, rad, profesionalnost i posvećenost ruše sve geografske i nacionalne barijere.
Prošle godine najboljim igranim filmom 17. SFF-a proglašena je austrijska drama “Disati” Karla Markovicsa, poznatog glumca, a za ulogu u tom filmu nagrađen je Tomas Šubert (Thomas Schubert). Srce Sarajeva za najbolju glumicu dobila je Ada Kondesku (Condeescu) iz Rumunije za ulogu u filmu “Loverboy”, a Specijalna nagrada žirija, kojim je predsedavao izraelski reditelj Ari Folman, dodeljena je bugarskom filmu “Ave” Konstantina Bojanova.
Srce Sarajeva za najbolji dokumentarni film dodeljeno je “Mobitelu” Nedžada Begovića iz BiH, dok je u konkurenciji kratkih filmova pobedio “Mezanin” Dalibora Matanića iz Hrvatske.
Završnica 17. SFF-a protekla je u znaku Anđeline Džoli, dobitnice Počasnog Srca Sarajeva, koja je prošla crvenim tepihom sa suprugom Bredom Pitom (Brad Pitt). Osim Anđeline Džoli, Počasno Srce Sarajeva dobili su bili i iranski reditelj Džafar Panahi (Jafar) i čelnik Atlantik grupe Emil Tadeši (Tedeschi).
Sajt SFF-a je www.sff.ba, a program se nalazi i u Kalendaru portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org, kao i U PRILOGU
(SEEcult.org)
