Slet opera Nema zemlja

Slet opera “Nema zemlja” kompozitora i tekstopisca Predraga Peđe Vraneševića, savremena verzija njegove opere “Fabrike radnicima” iz 1971. godine, biće premijerno izvedena 16. decembra u Domu omladine Beograda, a 22. decembra u Studiju M u Novom Sadu.

Vranešević je svoju do sada neizvođenu operu “Fabrike radnicima”, koju je napisao 1971. godine u kreativnoj saradnji sa Želimirom Žilnikom, adaptirao kao multimedijalno umetničko viđenje “onoga što nije prestajalo da nam se događa svih ovih godina”.

“Nema zemlja” najavljena je kao umetničko viđenje događaja 90-ih i petooktobarskih promena u Srbiji, koje govori i o tome šta se događa danas i naslućuje sutrašnjicu.

Uz žanrovsku raznovrsnost, ska, rege, valcer, rokenrol, Vranešević je, po uzoru na antičku dramu, uveo i naratora i hor.

Za snimanje slet opere “Nema zemlja” angažovana je grupa PVC Pop & The Red Black Gang of Four sa Vladimirom Opsenicom (vokal i električna gitara) i Mirjanom Draganić, Vojislavom Maleševim, vokalima i tonskim snimateljem CD-a i koproducentom, Komandantom Adamom.

Grupi će se na koncertnom izvođenju pridružiti specijalni gosti: ćerke Galja, koncertna pijanistkinja koja živi i stvara u Kelnu (klavijature i vokal) i Nataša, koreografkinja i plesač, a nastupiće i Milan Kerezović (vokal i saksofon), Duša Rašković (vokal i udaraljke) i Zoran Tegeltija (vokal i bubnjevi).

Scenografiju čini replika instalacije književnika Slobodana Tišme “Kocka” iz vremena kada su dvojica umetnika zajednički krenuli u avanturu uvođenja novih umetničkih postupaka u tadašnji jugoslovenski prostor u okviru umetničke grupe KÔD.

Koncertno izvođenje prati izložba Vraneševićevih najnovijih likovnih radova i artepaket “Slet opera nema zemlja” - serija printova, tekst o sudbini opere od nastanka do danas i CD.

Producent slet opere “Nema zemlja” je Udruženje građana za nove umetnosti Laboratorija XXI iz Novog Sada, čiji je osnivač Vranešević, svestrani umetnik i nekadašnji član grupe Laboratorija zvuka.

Projekat su podržali Pokrajinski sekretarijat za kulturu Vojvodine, DOB, Studio M i Exit.

Predrag Vranešević (1946) je najpre 1964. godine svirao u beogradskoj rok grupi The Best Nothing, a zatim osnovao grupu Med (1969). Paralelno sa muzikom, bavi se konceptualnom umetnošću u grupi KÔD (1970-71), radi u redakciji studentskog lista “Index” i kao urednik filmskog programa na Tribini mladih u Novom Sadu.

Diplomirao je na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu 1972. kod profesora Bogdana Bogdanovića projektom “Slobodnog univerziteta Sremski Karlovci”.

Predstavio se kao kompozitor filmske muzike u martu 1971. godine na 18. Jugoslovenskom festivalu dokumentarnog i kratkometražnog filma u Beogradu i bio nagrađen za muziku u filmu “Zdravi ljudi za razonodu” Karpa Aćimovića Godine. Uskoro mu se pridružio i brat Mladen (1947-2006), pa su braća Vranešević, s muzičarima sa kojima su radili pozorišnu i filmsku muziku, osnovali 1977. vokalno instrumentalnu grupu Laboratorija zvuka.

Vranešević je veliki deo karijere vezao za teatar, komponujući muziku za mnogobrojne pozorišne predstave. Najveći broj vezan je za projekte nastale za repertoare Srpskog narodnog pozorišta (SNP) u Novom Sadu i Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu.

Za prvu izvedenu scensku muziku u "Gastarbajer operi" (SNP, 1977) dobio je i prvu nagradu Festivala profesionalnih pozorišta Vojvodine.

Peđa Vranešević je komponovao i muziku za predstave realizovane na scenama mnogih drugih teatra ili pozorišnih festivala sa teritorije nekadašnje Jugoslavije, narodnih pozorišta u Beogradu, Somboru, Užicu, Nišu, Šapcu, Zrenjaninu, kao i Ateljea 212, Pozorišta na Terazijama, Beogradskog dramskog pozorišta, Teatra “Joakim Vujić” u Kragujevcu, Zvezdara teatra, Pozorišta mladih u Novom Sadu, Pozorišta “Boško Buha”, Malog pozorišta “Duško Radović”, Dubrovačkih ljetnih igara...

Sam ili sa bratom Mladenom sarađivao je sa mnogobrojnim značajnim domaćim rediteljskim imenima - od Dimitrija Đurkovića, Dejana Mijača, Steve Žigona i Vide Ognjenović, preko Dušana Jovanovića, Bore Draškovića, Želimira Žilnika, Bogdana Ruškuca, Mire Erceg, pa do Dušana Petrovića, Radmile Vojvodić, Branislava Mićunovića, Petra Zeca, Želimira Oreškovića, Petra Govedarovića, Zlatka Svibena, Paola Mađelija, ili inostranih autora, poput Karen Džonson, Eduarda Milera i Lasla Babarcija.

*Video klip “Crna hronika” iz slet opere Nema zemlja snimio je autorski tim novosadske Akademije umetnosti, predvođen profesorom Jovanom Milinovim.

(SEEcult.org)