Spomen-ploča Jovanoviću
Veliki srpski slikar i predstavnik evropskog akademizma Paja Jovanović (1859-1957) dobiće 3. septembra spomen-ploču u Beogradu, na kući u Birčaninovoj ulici 28b u kojoj je boravio sa suprugom Muni, najviše tokom četvrte decenije 20. veka, i u kojoj je imao i atelje. U okviru obeležavanja 150-godišnjice rođenja Jovanovića (1859-2009), spomen ploču svečano će 3. septembra u podne otvoriti ministar kulture Srbije Nebojša Bradić. Prisutnima će se obratiti i član Gradskog veća Darijan Mihajlović i kustoškinja Muzeja Grada Beograda Jasna Marković.
Veliki srpski slikar i predstavnik evropskog akademizma Paja Jovanović (1859-1957) dobiće 3. septembra spomen-ploču u Beogradu, na kući u Birčaninovoj ulici 28b u kojoj je boravio sa suprugom Muni, najviše tokom četvrte decenije 20. veka, i u kojoj je imao i atelje.
U okviru obeležavanja 150-godišnjice rođenja Jovanovića (1859-2009), spomen ploču svečano će 3. septembra u podne otvoriti ministar kulture Srbije Nebojša Bradić.
Prisutnima će se obratiti i član Gradskog veća Darijan Mihajlović i kustoškinja Muzeja Grada Beograda Jasna Marković.
Obeležavanje jubileja Jovanovića tokom ove i 2010. godine obuhvata tri reprezentativne izložbe u Vršcu, Beogradu i Novom Sadu, više izdavačkih poduhvata i završni stručni skup o stvaralaštvu Jovanovića.
Takođe, najavljeno je i ponovno otvaranje Legat Jovanovića u Beogradu, nakon renoviranja.
Proslava Jovanovićevog jubileja, pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture Srbije, svečano je počela na dan njegovog rođenja, 16. juna (4. jun po starom kalendaru), izložbom “Slike Balkana” u Vršcu, koju je pripremio Narodni muzej u Beogradu u saradnji s Gradskim muzejem Vršca.
Izabrana dela za izložbu u Jovanovićevom rodnom gradu nastala su od 80-ih godina 19. do prvih decenija 20. veka, a prikazuju ljude, predele, običaje Balkana i presudne momente iz srpske istorije.
Centralna izložba u okviru obeležavanja Jovanovićevog jubileja najavljena je za kraj ove godine u Galeriji SANU u Beogradu, a predstaviće oko stotinu najreprezentativnijih dela iz njegovog bogatog i raznolikog opusa, odnosno sve segmente stvaralaštva u tematskom i hronološkom smislu. Biće predstavljeni radovi koji se odnose na život balkanskih naroda, zatim istorijske kompozicije, ilustracije narodnih epskih pesama, portreti, kao i predeli, aktovi i studije.
U izložbu će, osim poznatih dela iz velikih javnih muzejskih zbirki, biti uključena i manje poznata ali i veoma značajna dela iz privatnih zbirki, što će biti jedinstvena prilika za sveobuhvatno sagledavanje Jovanovićevog opusa.
Izložba će velikim delom biti zasnovana na monografiji koja će biti objavljena u međuvremenu, a biće osnova za sva dalja proučavanja i nova tumačenja stvaralaštva Jovanovića.
Nosilac tog projekta je Narodni muzej u Beogradu, u saradnji s Muzejem grada Beograda, Galerijom Matice srpske i Galerijom SANU, a autori izložbe su muzejski savetnik u penziji Nikola Kusovac i ponovo Petar Petrović.
Treća izložba u okviru proslave jubileja, “Predstave žene u stvaralaštvu Paje Jovanovića”, najavljena je za mart 2010. godine u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, a obuhvatiće značajan tematski segment u svim fazama umetnikovog stvaralaštva.
Analiza različitih modela prikazivanja žene treba da ispita različite aspekte u pristupu umetnika toj temi, kao kulturološkom modelu u kome njegovo slikarstvo ima profilisanu društvenu ulogu.
Nosilac projekta je Galerija Matice srpske, u saradnji sa Muzejem grada Beograda, Narodnim muzejem u Beogradu, Gradskim muzejem Vršca i Katedrom za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Obeležavanje jubileja biće praćeno i izlaskom nekoliko publikacija, uključujući monografiju “Paja Jovanović 1859-1957”, čiji je autor Kusovac, a najavljena je za jesen, kao izdanje u dva toma velikog formata, u kolor štampi najvišeg kvaliteta i odgovarajućoj opremi.
To će biti ujedno prva prava monografija o Jovanoviću, a predviđeno je da tokom 2010. izađe i englesko izdanje prvog toma, sa kataloškim delom na CD-u, kao integralnim delom knjige.
Završni događaj u okviru obeležavanja jubileja Jovanovića biće stručni skup, koji će u junu 2010. godine biti održan u Vršcu, a okupiće istoričare umetnosti i kulture i istoričare uopšte.
Očekuje se da taj jednodnevni stručno-naučni skup rezultira kasnije zbornikom tekstova sa saopštenjima učesnika o pojedinim aspektima umetnikovog dela i novih podataka o njegovom životu. Ta publikacija bi zaokružila, u hronologiji i u profilaciji, izdavaštvo proslave 150 godina od rođenja Jovanovića.
Ove godine obeležavaju se i jubileji znamenite slikarke Milene Pavlović Barili (1909-1945) i jedne od najznačajnijih srpskih kompozitorki 20. veka Ljubice Marić (1909-2003), a 2009. zvanično je proglasena i Godinom Milutina Milankovića, povodom 130-godišnjice rođenja tog velikog srpskog naučnika koji je rešio tajnu ledenih doba, uspostavio temelj savremene klimatologije, reformisao kalendar i dao niz značajnih građevinskih ostvarenja.
(SEEcult.org)
