Srpska kultura u Hrvatskoj
Manifestacija “Dani srpske kulture” u Hrvatskoj predstavlja od 1. do 5. decembra u Zagrebu, Rijeci i Sisku reprezentativan filmski, književni i muzički program, u organizaciji Srpskog kulturnog društva “Prosvjeta” i lokalnih partnera.
Filmski program šestih “Dana srpske kulture” predstavlja neke od najvažnijih i najgledanijih srpskih filmova novije produkcije, dok će književni predstaviti autore nagrađivanih dela poput Vladimira Arsenijevića i Dragana Velikića, a muzički će biti obeležen prvim samostalnim zagrebačkim koncertom eklektičnog i sve popularnijeg beogradskog benda Svi na pod, dok će pozorišnu glad utažiti predstava Mimart teatra “Odabrani se bude”.
Šest filmskih naslova recentne srpske kinematografije, kako su istakli organizatori, uzbudljiva su ostvarenja koja se bave aktualnim i intrigantnim temama, a čak pet filmova imaće zagrebačku ili hrvatsku premijeru.
To su “Šišanje” Stevana Filipovića, omnibus “Oktobar” grupe mladih autora, “Beli, beli svet” Olega Novkovića, “Jesen u mojoj ulici” Miloša Pušića i “Montevideo, Bog te video” Dragana Bjelogrlića, kao i debitantski film “Tilva Roš” mladog reditelja i scenarista Nikole Ležajića koji u Zagreb stiže sa desetak vrednih nagrada domaćih i svetskih festivala, među kojima i nagrada Bauer ovogodišnjeg Motovuna, Srce Sarajeva za najbolji film i najbolju mušku ulogu 2010. godine, te nominacija Evropske filmske akademije za nabolje debitantsko ostvarenje.
Manifetsacija počinje 1. decembra u klubu Booksa gostovanjem Vladimira Arsenijevića, uz moderaciju Miljenke Buljević i Kruna Lokotara, a svečano otvaranje je 2. decembra u Kinu Europa premijerom omnibusa “Oktobar” (2011), dugometražnog filma mladih autora sa beogradskog Fakulteta dramskih umetnosti koji će i prisustvovati premijeri.
“Oktobar” putem sedam razdvojenih autorskih priča koje se dešavaju na desetogodišnjicu pada Miloševićevog režima govori o Srbiji danas.
Premijerno će biti prikazan i film “Šišanje” (2010) o jačanju huliganstva u Srbiji, odnosno političkom instrumentalizovanju navijačkih grupa, tolerisanju i podsticanju agresije u svrhu političke manipulacije i sprovođenja ultradesničarske politike.
Prema rečima uglednog hrvatskog filmskog kritičara Nenada Polimca, “Šišanje” je “žanrovski dosta precizan film s jasnom političkom porukom, što ga dosta razlikuje od dosad najupečatljivijih ostvarenja o skinsima, među kojima su Američka generacija X i Romper Stomper”.
Temama mladosti, odrastanja i nesigurne budućnosti u zemlji večne tranzicije bavi se debitantski film Miloša Pušića “Jesen u mojoj ulici” (2010), a istim temama, ali u generacijski višem razredu, te tonu i stilu grčke tragedije sa pevanjem, bave se i reditelj Oleg Novković i cenjena srpska scenaristkinja i dramaturškinja Milena Marković u filmu “Beli, Beli svet” (2010).
Kao poslastica za širu publiku njavljen je jedan od najgledanijih srpskih filmova ove i prošle godine - “Montevideo, Bog te video” (2010) reditelja Dragana Bjelogrlića, nastao prema scenariju Srđana Dragojevića.
Projekcije svih filmova su besplatne.
Atraktivni i bogati književni program prvi put širi “Dane srpske kulture” izvan Zagreba - u Rijeku i Sisak.
Književni program sastavio je, inače, Kruno Lokotar - književni kritičar, nekadašnji urednik u izdavačkoj kući AGM i sadašnji urednik u kući Algoritam, a u goste dolaze, osim Arsenijevića i Velikića, i Miloš Živanović (Razbijanje), Saša Ilić (Pad Kolumbije) i urednik Saša Ćirić, koji će predstaviti onlajn književni časopis “Beton”.
Muzički program “Dana srpske kulture” obuhvata, osim prvog zagrebačkog nastupa elektro-pop grupe Svi na pod! (3. decembra u Tvornici), i ponovno gostovanje DJ Ewoxa, značajne figure regionalnog klupskog života.
Program “Dani srpske kulture” biće završen 5. decembra u zagrebačkom teatru &TD gostovanjem predstave beogradskog teatra Mimart “Odabrani se bude” koja istražuje budnost na interpersonalnom nivou kroz budnost duha, uma i tela, kao i budnost zajednice koja je pokretačka snaga društva.
Predstava je deo evropskog projekta “Wake Up” (Probudi se) u kojem, osim srpskih, učestvuju i pozorišne trupe iz Holandije, Velike Britanije i Bosne i Hercegovine.
Manifestacija “Dani srpske kulture” osmišljena je kao forma kulturne razmene i saradnje srpske i hrvatske kulturne sredine, s obzirom na tradicionalne veze dve kulture, njihovu značajnu komplementarnost i uzajamne interese.
Gostovanje istaknutih stvaralaca srpske umetnosti i kulture, kako ističu organizatori, reafirmiše srpsko-hrvatsku kulturnu saradnju, podstiče recipročne programe hrvatske kulture u Srbiji i odgovara potrebama ne samo srpske manjine u Zagrebu i Hrvatskoj, već i ukupnim potrebama ove kulturne sredine.
“Dani srpske kuture” zamišljeni su kao dugoročan projekat, a održavaju se od 2006. godine u organizaciji SKD Prosvjeta.
Sajt “Dana srpske kulture” je www.danisrpskekulture.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
