Svetski dokumentarni hitovi na 15. Beldocsu
Festival Beldocs premijerno će prikazati od 11. do 18. maja u Beogradu izbor dokumentarnih filmova nagrađivanih na velikim svetskim festivalima, koji nude alternativu masovnoj zabavi i uniformnosti, zadiru duboko i podstiču na razmišljanje.
Među njima je i prvi dokumentarac o američkom piscu Kurtu Vonegatu, animirano-eksperimentalno ostvarenje zasnovano na filmu Stivena Kinga, te filmovi o fenomenu popularnosti italijanske disko muzike 80-ih i istoriji porodice slavnog filmskog autora Roberta Roselinija.
Ističući veru u moć dokumentarnih filmova koji postavljaju pitanja i inspirišu ljude da stvaraju i veruju u promene, selektor 15. Beldoksa Igor Stanojević najavio je film “Kurt Vonegat: Otkačen u vremenu” (Kurt Vonnegut: Unstuck in Time), čiji autori Robert B. Vide (Weide) i Don Argot (Argott) uranjaju duboko u Vonegatovo detinjstvo u Indijanapolisu, iskustvo ratnog zarobljenika u Drugom svetskom ratu, priču o njegovom braku i porodici, o godinama ranih radova koje je započeo kao publicista za General Electric i prodavac automobila, sve do 1969. godine i njegovog uspona antiratnim romanom “Klanica 5”, koji ga je odveo u sam vrh svetske književnosti.
Ideja o filmu nastala je još pre 40 godina, kada je Vide, kao mlad i ambiciozan reditelj, napisao pismo svom književnom idolu u kojem predlaže dokumentarni film o njegovom životu i radu. Snimanje je počelo još 1988. godine. Prošlost, sadašnjost i budućnost u filmu se sada brišu, dok reditelj nastoji da dobije što kompletniji pregled života čoveka o kome snima, ali i sopstvene uloge u njemu, jer osim što je u pitanju velika biografska posveta, film dokumentuje i odiseju filmskog stvaraoca dok ispituje uticaj piščeve zaostavštine na svoj sopstveni život.
Dokumentarac “Italo Disko. Blistavi zvuk 80-ih” (Italo Disco. The sparkling sound of the 80s) Alesandra Melacinija (Alessandro Melazzini), gosta Beldoksa koga je publika upoznala preko filma o Ćićolini, intrigantna je priča o tom muzičkom žanru koji je dominirao 80-ih godina.
U eri dalekoj od današnjih tehnologija, milioni mladih Evropljana prepuštali su se divljem ritmu, proizvedenom od sintetičkih ali zaraznih melodija, obogaćenog neobičnim tekstovima, elektronskim ritmovima i revolucionarnim muzičkim spotovima. Istražujući rađanje i razvoj tog muzičkog žanra i društvenog fenomena tog vremena, dokumentarac analizira kreativne i poslovne aspekte muzičke industrije. Zaronivši duboko u arhivsko istraživanje i intervjuišući umetnike i vodeće ličnosti, autor nas vraća u zvuke osamdesetih, otkrivajući u kojoj meri su oni bili vizionarski.
Debitantski film rediteljke Viktorije Fiore “Žmurke” (Hide&Seek) imao je međunarodnu premijeru u glavnom takmičarskom programu na CPH:DOX 2022. godine, a predstavlja njenu reakciju na porast nivoa kriminala među mladima, ali i na italijanski pravosudni sistem, koji je omogućavao sudovima da uklone visokorizičnu decu iz porodica umešanih u organizovani kriminal.
Film je snimljen iz perspektive neobuzdanog desetogodišnjeg dečaka Antonija, koji živi svaki dan kao da mu je poslednji. Na njega pazi njegova baka Dora, koja se nekad bavila kriminalom, a sada strahuje da on već upada u obrazac koji je sama započela, a Antonijev otac nastavio i zbog kojeg uveliko služi kaznu zatvora.
Među svetskim festivalskim hitovima na 15. Beldoksu je i animirano-eksperimentalni dokumentarac “Zapisničari večnosti” (The Timekeepers of Eternity) koji istražuje opsesiju glavnog lika i njegove unutrašnje strahove, iskazane kroz pocepani papir, rekonstruišući tako čitav jedan film kao papirnu noćnu moru.
Autor tog zapleta je Stiven King. Reditelj Aristotel Maragkos animiranjem frejmova odštampanih na papiru premontirava TV film “Langolijeri” (The Langoliers) iz 1995. u jednu autentičnu noćnu moru.
“Roselinijevi” (The Rossellinis), film o putovanju kroz istoriju jedne porodice koja je obeležila umetnost, dolazi sa Filmskog festivala u Veneciji.
Alesandro Roselini (Alessandro Rossellini), najstariji unuk čuvenog filmskog autora Roberta Roselinija, priča priču o svom dedi iz ugla njegovih naslednika – Renca (Alesandrov otac) iz braka sa prvom suprugom, i potonjih - Robina, Izabele i Ingrid, iz braka sa Ingrid Bergman, kao i usvojenog sina Đila i ćerke Rafaele iz trećeg i poslednjeg braka čuvenog sineaste. Praveći sagu o svom dedi, Alesandra je interesovala kako genijalnost Roberta kao reditelja, tako i njegov antikomformistički stav prema tako brojnoj porodici.
Jubilarni, 15. Beldocs premijerno će prikazati u Srbiji više od stotinu dokumentarnih filmova, raspoređenih u 12 celina, a među najavljenim filmovima je i “JFK Revisited: Through The Looking Glass” u režiji Olivera Stouna, koji prati istragu ubistva američkog predsednika Džona Kenedija i iznosi mnoga dokumenta i svedočanstva koja potvrđuju da iza tog atentata stoji američka obaveštajna služba CIA.
Organizatori su istakli i filmove “Babi Jar. Kontekst” (Babi Yar. Context)” i “Gospodin Landsbergis” (Mr. Landsbergis) ukrajinskog reditelja Sergeja Loznice. “Babi Jar. Kontekst” prati nacistički masakr 30.000 Jevreja tokom samo tri dana septembra 1941. godine, a “Mr. Landsbergis” je film o “pevajućoj revoluciji” u Litvaniji na putu ka nezavisnosti od Sovjetskog Saveza, kao i o njenom glavnom protagonisti Vitautasu Landsbergisu. Najavljen je i film “Zidovi puni snova” (Dreaming Walls), u režiji Ameli van Elmt i Maje Diverdije, koji prikazuje završetak dugog luksuznog renoviranja legendarnog hotela “Čelsi”, čuvene oaze kontrakulture 60-ih godina 20. veka - raja za poznate umetnike i intelektualce, kao što su bile Peti Smit, Dženis Džoplin i zvezde legendarne Vorholove Fabrike.
Prošle godine, na 14. Beldocsu, film “Pejzaži otpora” rediteljke Marte Popivode o sećanju jedne od prvih partizanki u Jugoslaviji na borbu protiv fašizma u Drugom svetskom ratu proglašen je najboljim u domaćoj konkurenciji, dok je u internacionalnoj selekciji pobedio antiratni film “Ova kiša će zauvek padati” Aline Gorlove.
Karte za 15. Beldoks biće uskoro u prodaji, kao i onlajn putem sajta beldocs.rs.
(SEEcult.org)
